همکاری نفتی ایران و عراق

به گزارش از دیلی تلگراف، حسین الشهرستانی معاون نخست وزیر عراق متعهد شد که ظرفیت تولید نفت این کشور تا سال 2020 به 9 میلیون بشکه در روز خواهد رسید و در یک کنفرانس انرژی در لندن گفت: این کشور در حال گفتگو با تهران در زمینه ارتقای تولید نفت است. الشهرستانی افزود: ایران با ما در تماس بوده است. آنها می‌خواهند از مدل قراردادهای نفتی و تجربه ما در این زمینه استفاده کنند. تحلیلگران این همکاری را به مثابه یک اتحاد برای مقابله با عربستان ارزیابی کرده اند. اما این اتحاد الزاما بیانگر یک سیاست هماهنگ در زمینه انرژی نخواهد بود. ایهام کامل تحلیلگر مسائل انرژی از گروه اورآسیا گفت: عراق و ایران بعید است که جبهه متحد را در زمینه هماهنگ کردن سیاست تولید نفت، سهمیه تولید و استراتژیهای بازاریابی تشکیل دهند.

وی افزود: سخنان معاون نخست وزیر عراق در زمینه حمایت از ایران برای توسعه قراردادهای نفتی با شرکت‌های بین‌المللی بیانگر یک همکاری استراتژیک نیست. بلکه نشان دهنده علاقه بغداد به خروج ایران از انزوا است. استراتژی انرژی عراق و رابطه آن با شرکت‌های نفتی بین‌المللی کاملا متفاوت با سیاست ایران است. به نظر ما صحبت از هرگونه اتحاد شتاب زده خواهد بود، زیرا تحریمها علیه تهران همچنان پا برجا هستند. عراق همچنین پس از آنکه تولید نفت این کشور به چهار میلیون و 500 هزار بشکه در روز برسد مجبور خواهد بود که سهمیه تولید اوپک را رعایت کند. این کشور با موافقت دیگر اعضای اوپک برای احیای اقتصاد خود از سهمیه تولید این سازمان معاف شد اما از آن زمان تاکنون میلیارد‌ها دلار ذخیره کرده است.

زمانیکه تولید نفت عراق افزایش یابد کاملا محتمل است که اعضای اوپک از این کشور بخواهند که تولید خود را کنترل کنند. در حالیکه سخنان شهرستانی درباره ایران نشان دهنده یک رابطه همکاری با تهران است اما در واقع سیاست انرژی عراق عمدتا از برنامه‌های داخلی و محلی نشات می‌گیرد. برنامه دولت مرکزی عراق برای تبدیل سه منطقه این کشور به استان از تمایل بغداد به تضعیف استانهای قدرتمند و اجتناب از تکرار دولت منطقه‌ای کردستان نشات می‌گیرد.  کامل از گروه اوراسیا افزود: تقسیم دو استان بزرگ سنی‌ نشین نینوا و الانبار مانع از این می‌شود که سیاست‌مداران محلی خواستار وضعیت فدرالی شوند زیرا با سیاست تمرکززدایی به مشکلات شخصیتهای برجسته در مناطق سنی پرداخته میشود و پول بیشتری در اختیار آنها قرار می‌گیرد. وی افزود: ما معتقدیم که این در واقع یک مقدمه برای تشکیل استانهای جدید در مناطق نفت‌خیز جنوب عراق است. همچنین با توجه به اینکه راه درازی تا لغو کامل تحریم‌ها علیه ایران وجود دارد، گفتگوی عراق با ایران شتاب‌زده خواهد بود. تولید نفت ایران در ماه دسامبر با 320 هزار بشکه کاهش به دو میلیون و 680 هزار بشکه در روز رسید. آژانس بین‌المللی انرژی درتازه‌ترین گزارش خود اعلام کرده تحریم‌های گسترده علیه بخش مالی، نفت و کشتیرانی ایران تولید نفت این کشور را به زیر یک میلیون بشکه در روز رسانده است. چشم‌انداز بهبود مناسبات دیپلماتیک بین ایران و جامعه بین‌المللی در سال 2013 بهبود یافت اما هر گونه بازگشت قابل توجه تولید نفت ایران به بازار جهانی احتمالا به موفقیت مذاکرات جاری بین تهران و پنج+یک بستگی دارد.

به گفته یکی از تحلیلگران بازار سرمایه آر بی سی، به رغم توافقنامه ژنو تولید نفت ایران بعید است که تا زمان حاصل شدن توافق هسته‌ای دایم افزایش پیدا کند. اما ایران امیدوار است و به موازات مذاکرات با پنج+یک برای حاصل شدن توافق نهایی، در حال حاضر مذاکراتی را با شرکت‌های نفتی بزرگ انجام می‌دهد. ایران اعلام کرده که قراردادهای اکتشاف و تولید نفت را برای جذب شرکت‌های بزرگ نفتی و جایگزینی آن با قراردادهای بیع متقابل ارتقا خواهد داد. کلیف کابچان تحلیلگر نفتی موسسه اورآسیا گفت: نوع قراردادهای جدید ایران همچنان نامشخص است. ایران در حال بررسی نسخه‌ای از قراردادهای عراق برای استفاده در پروژه‌های خود برای توسعه میادین نفتی است. براساس این ساختار شرکتهای نفتی بین‌المللی بازگشت سرمایه فوری خواهند داشت. اما مشخص نیست که ایران و عراق همکاری داشته باشند. در حقیقت ممکن است هر دو کشور در آینده برای جلب توجه شرکتهای نفتی رقابت کنند. بازیگران بزرگ حوزه انرژی از مشکلات امنیتی در عراق، ناتوانی بغداد در امضای قانون هیدروکربنها و نبود زیرساختها خسته شده‌اند و در پایان ممکن است ایران مدل قراردادهای عراق را برای جلب توجه شرکتهای نفتی ارتقا دهد.