بهار نیوز - کوتاهی در برخورد با مسببان سرنگونی هواپیمای اوکراینی ورود نهادهای بین‌المللی را به دنبال دارد

کوتاهی در برخورد با مسببان سرنگونی هواپیمای اوکراینی ورود نهادهای بین‌المللی را به دنبال دارد

گروه سیاسی: سایت امتداد نوشت: در حالی که بیش از دو سال از اسقاط هواپیمای اوکراینی توسط پدافند سپاه گذشته، ابعاد این پرونده و مسببین وقوع این فاجعه تلخ، همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار گرفته و روشن شدن آن، جزو مطالبات اصلی خانواده قربانیان این پرواز مطرح می‌شود.
یوسف مولایی، حقوقدان و استاد برجسته حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران، ضمن اشاره به ابعاد حقوقی پیگیری این مسئله، اظهار داشت: ایران، پیش‌تر در ماجرای شلیک ناو آمریکایی به هواپیمای مسافربری در خلیج فارس به شدت تلاش کرد تا ایالات متحده را به جهت رقم زدن آن فاجعه در مجامع بین‌المللی محکوم کند. تهران در شورای ایکائو نیز، این درخواست را مطرح کرد که اقدام ناو نظامی واشنگتن به عنوان جنایت به رسمیت شناخته شده و محکوم شود. وی، اضافه کرد: بنابراین، ما یک سابقه‌ای ایجاد کردیم که سطح انتظارات را با توجه به پیگیری‌های ایران در پرونده ایرباس به عنوان یک موضوع مشابه از این پرونده در عرصه جهانی بالا می‌برد. در همه جای دنیا، قربانیان هر فاجعه به دنبال احقاق حق و عدالت می‌گردند. اگر چنانچه، این احقاق حق در محاکم داخلی صورت بگیرد، طبعا هیچ کس به دنبال حق خود به محاکم بین‌المللی یا دستگاه قضائی کشورهای دیگر نخواهد رفت. مولایی، ادامه داد: اما سوال اینجاست که آیا چنین ساز و کار و آزادی عملی در محاکم داخلی ما برای احقاق حق خانواده قربانیان هواپیمای اوکراینی وجود دارد؟ این ضعف وجود داشته و تصمیمات دادگاه نظامی داخلی، خانواده قربانیان این فاجعه را راضی نکرده است. مضاف بر اینکه در ایران، فضای مناسبی که بتوان این مباحث را در ابعاد مختلف حقوقی با حضور صاحبنظران دنبال کرد، وجود ندارد. وقتی چتر امنیتی بر این پرونده سایه می‌اندازد، این اجازه وجود ندارد که این پرونده در سطح ملی به لحاظ کارشناسی و حقوقی بررسی شود.
درخواست ایران در پرونده شلیک ناو وینسنس به ایرباس، مجازات مرتکبین آن جنایت بود
این استاد دانشگاه، همچنین با اشاره مجدد به پیگیری‌های ایران در پرونده ایرباس مسافری، یادآور شد: یکی از درخواست‌های ایران در روند پیگیری پرونده شلیک به هواپیمای ایرباس مسافری توسط ایالات متحده، مجازات مرتکبین آن جنایت بود. یعنی از نظر ایران، شلیک به آن هواپیما یک جنایت و شلیک‌کنندگان به آن نیز، جنایتکار بودند. الان هم این انتظار وجود دارد که ایران نیز در حد توجهاتی که به پرونده ایرباس داشت، این اجازه را بدهد که تحقیقات کافی درباره پرونده هواپیمای اوکراینی صورت گرفته و عدالت درباره مرتکبین این جنایت نیز اجرا شود.
وقتی چتر امنیتی بر سر یک پرونده باشد، نمی‌توان به راحتی به ابعاد مختلف حقوقی آن ورود کرد
وی، اضافه کرد: اما متاسفانه در عمل شاهد هستیم که این اتفاق نیفتاده و حتی خود ما نیز با احتیاط درباره این پرونده صحبت می‌کنیم. چرا که همانگونه که اشاره کردیم، وقتی چتر امنیتی بر سر یک پرونده وجود داشته باشد، نمی‌توان به راحتی به ابعاد مختلف کارشناسی و حقوقی آن ورود پیدا کرد. اتفاقا، شاید اولین خواسته بازماندگان این فاجعه، این باشد که حقیقت مسئله روشن شود. به عبارت دیگر، بیشترین تلاش خانواده‌ها، رسیدن با حقایق ماجرا بوده است. مولایی، تصریح کرد: اگر این اتفاق صورت گرفته و خانواده‌های بازمانده از لحاظ عنصر معنوی کشف حقیقت، راضی شوند، شاید بحث دیه و جریمه و امثالهم در اولویت بعدی قرار بگیرد.
در پرونده ایرباس، ایران معتقد بود که فرمانده ناو آمریکا امکان شناسایی هواپیمای مسافری از جنگنده نظامی را داشته
این استاد حقوق‌ بین‌المل، همچنین در ادامه، خاطرنشان کرد: اگر ایران به دفاعیات، مواضع و تلاش‌های خود در پرونده ایرباس برگردد، خواهیم دید که تهران در آن پرونده در شورای حکام، سازمان جهانی هوانوردی و دیگر نهادهای مرتبط به دنبال این بود که فرمانده کشتی وینسنس به دلیل اینکه امکان شناسایی هواپیمای مسافری از جنگنده نظامی را داشته باید محاکمه شود.
به دلیل اینکه سپاه، یک سوی این پرونده بوده، ایران در روند تحقیقات ملاحظاتی را اعمال می‌کند
وی افزود: اگر ایران به موضع خود در قبال جنایت شلیک آمریکا به ایرباس مسافربری وفادار بماند، باید قطعا در پرونده هواپیمای اوکراینی نیز تحقیقات و تلاش بیشتری ترتیب دهد تا شناسایی عاملین و آمرین این دو شلیک صورت بگیرد. به نظر می‌رسد که اگر ایران باید در شناسایی مرتکبین این فاجعه، شدت عمل بیشتری به خرج دهد. از آن جا که یک سوی این پرونده، نیروهای امنیتی و سپاه هستند، ایران تلاش کافی را بعمل نیاورده و احتیاطات و ملاحظاتی را اعمال می‌کند. مولایی در پایان نیز، تاکید داشت: به هر میزان که در داخل در این باره کوتاهی صورت بگیرد، ما باید هزینه‌های بیشتری را در برابر نهادهای بین‌المللی پرداخت کنیم و تلاش‌های صورت گرفته در ایکائو، ممکن است که به ضرر ایران تمام شود.