خرید ملک در ترکیه توسط شهروندان خارجی زمانی قوت گرفت که دولت ترکیه حدود سه سال پیش، برخی از قوانین مهاجرتی کشور خود را تغییر داد و شرایط اخذ اقامت در این کشور را برای اتباع خارجی آسان‌تر کرد، این تصمیم با هدف جذب سرمایه‌گذاری خارجی و خروج ترکیه از بحران اقتصادی صورت گرفت.به طوری که پیش از تغییر این قوانین، متقاضیان اخذ اقامت ترکیه باید خانه‌هایی به ارزش حداقل ۱ میلیون دلار خریداری می‌کردند اما بر اساس قوانین جدید، این رقم به یک چهارم یعنی ۲۵۰ هزار دلار کاهش پیدا کرد و همین مسئله موجب شد سیل سرمایه‌های خارجی به سوی این کشور گسیل شود، در این میان ایرانیان رتبه نخست سرمایه‌گذاری در ترکیه را کسب کردند و رکورد قابل توجهی را به ثبت رساندند.

به عنوان مثال، بر اساس داده‌های سازمان آمار ترکیه (TÜİK)، فروش مسکن به اتباع خارجی در این کشور در ماه اکتبر ۲۰۲۱ نسبت به ماه مشابه سال قبل بیش از ۱۲ درصد افزایش یافت و به ۵ هزار و ۸۹۳ دستگاه خانه رسید، ایرانی‌ها در ماه اکتبر با خرید ۱۲۶۵ دستگاه خانه در صدر خریداران خانه و سرمایه‌گذاری در ترکیه قرار گرفتند.

خرید ۱۰ میلیارد دلار ملک در ترکیه توسط ایرانیان
بررسی‌ها نشان می‌دهد از اوایل سال ۲۰۱۵ تا ۸ ماهه سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها در مجموع ۲۳ هزار و ۶۴ فقره ملک در این کشور خریداری کرده‌اند.مجتبی یوسفی، عضو هیئت‌رئیسه مجلس شورای اسلامی از خروج ۷ میلیارد دلار ارز از کشور برای خرید ملک در ترکیه بین سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۹ خبر داده است.

به گفته وی با توجه به رکوردشکنی‌ خرید ملک در ترکیه در سال ۱۴۰۰، بعید نیست خروج ارز از ایران برای خرید ملک در ترکیه به نزدیک ۱۰ میلیارد دلار رسیده باشد.علاوه بر این طی سال‌های۲۰۱۳ تا سال ۲۰۲۱، ایرانی‌ها درمجموع ۴هزار و ۵۱۱ شرکت در ترکیه تأسیس کرده‌اند که برآورد می‌شود حدود ۳ میلیارد دلار دیگر نیز در این بخش سرمایه‌گذاری شده باشد.

اما این روزها اخبار ضد و نقیضی در ترکیه شنیده می‌شود که ایرانیان ساکن در این کشور را بسیار نگران کرده است، داستان از این قرار است که بر اساس تصمیم جدید دولت ترکیه، ایرانی‌ها تنها با این شرط می‌توانند املاک خود را به فروش برسانند که آن را ۴۰ درصد زیر قیمت و به یک سازمان مشخص بفروشند.

شرط عجیب‌ دولت ترکیه برای سرمایه‌گذاران ایرانی
به گفته ابوالفضل روغنی رئیس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی ایران، بر اساس تصمیم دولت ترکیه، ایرانیانی که در این کشور ملک یا آپارتمان خریداری کرده‌اند حق فروش آن را ندارند، مگر آنکه بخواهند آن را به سازمانی که دولت ترکیه مشخص کرده است به فروش برسانند. این سازمان، املاک ایرانی‌ها را با قیمت ۴۰ تا ۵۰ درصد کمتر از ارزش روز آن به فروش می‌رساند.

در حالی که بسیاری از سرمایه‌گذاران ایرانی که در طی سال‌های گذشته اقدام به خرید ملک در ترکیه کرده‌اند، از وضعیت فعلی اقتصاد این کشور و کاهش ارزش لیر هراسان شده‌اند اما در کمال تعجب شاهد افزایش موج تبلیغات رسانه‌ای برای مهاجرت و سرمایه‌گذاری در ترکیه هستیم.

انتقال سرمایه به کشورهای همسایه یک تهدید جدی است
در همین راستا البرز حسینی نماینده مجلس شورای اسلامی  با اشاره به حجم قابل توجه سرمایه‌گذاری ایرانی‌ها در ترکیه اظهار داشت: طبق داده‌های بانک مرکزی از سال ۸۴ تا ۹۹ بیش از ۱۷۰ میلیارد دلار سرمایه از کشور خارج شده و که سهم ترکیه از این میزان قابل توجه است.

وی افزود: این اتفاق موجب آسیب جدی به ظرفیت‌ اقتصادی کشور شده و از فرآیند خلق ثروت در ایران جلوگیری کرده است، بنابراین می‌‎توان گفت که این مسئله یک تهدید جدی برای آینده کشور محسوب می‌شود.
حسینی با بیان این که اقتصاد ایران نیز باید به سمت‌وسویی پیش برود که سرمایه‌گذاری در داخل کشور انجام شود، گفت: مسئولان باید برای بهبود شرایط اقتصادی تلاش بیشتری کنند تا جذابیت سرمایه‌گذاری در داخل کشور افزایش یابد.

هشدار به مردم در خصوص مخاطرات سرمایه‌گذاری در ترکیه
عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با هشدار به مردم در خصوص سرمایه‌گذاری در ترکیه و سایر کشورهای همسایه اظهار داشت: مردم باید با آگاهی کامل نسبت به سرمایه‌گذاری در این کشورها اقدام کنند تا گریبان‌گیر مسائل حقوقی نشوند، البته رسانه‌ها نیز باید در آگاهی‌بخشی در خصوص مخاطرات سرمایه‌گذاری در خارج از کشور نقش خود را ایفا کنند.حسینی ادامه داد: درست است که شرایط نامناسب سرمایه‌گذاری در داخل، برخی مردم را وادار به انتقال سرمایه به کشورهای دیگر کرده اما مسئولان باید توجه کنند که در صورت بروز مشکل برای ایرانیان خارج کشور باید برای احقاق حقوق آن‌ها اقدامات لازم صورت پذیرد.

وی در پایان با بیان اینکه ترکیه از هیچ اقدامی در راستای جذب سرمایه‌های خارجی دریغ نخواهد کرد، گفت: ما باید وضعیت بازار املاک و مستغلات در کشور را تغییر دهیم تا جذابیت سرمایه‌گذاری در بخش املاک ترکیه کاهش پیدا کند. اگر سرمایه‌های خارج شده از کشور در داخل ایران هزینه می‌شد، بازار مسکن متحول شده و با توجه به تاثیر رونق ساخت مسکن بر رشد صنایع دیگر، جهش اقتصادی بزرگی در کشور به وجود می‌آمد.

معضل تغییر قوانین، گریبان‌گیر خریداران مسکن در ترکیه
متأسفانه با افزایش خرید ملک در ترکیه و انباشت سرمایه زیاد در بازار املاک این کشور، بسیاری از آژانس‌های خرید مسکن در ایران و ترکیه از این فرصت استفاده کرده و اقدام به کلاهبرداری از سرمایه‌گذاران ایرانی می‌کنند. تخلف و دزدی در هنگام انتقال ارز به ترکیه، فروش‌ خانه‌های بدون سند به افراد و فروش یک خانه به چندین نفر، نمونه‌هایی از این کلاهبرداری است.

همچنین معضل دیگر هموطنان برای خرید ملک در ترکیه مربوط به تغییر دائمی قوانین مالکیت و اقامت در این کشور است، قوانین ترکیه در آینده می‌تواند به گونه‌ای تغییر یابد که نفع خریداران خارجی ملک را در نظر نگیرد. از طرف دیگر ایران یکی از دو کشوری است که در لیست سیاه FATF قرار دارد.ممکن است ترکیه برای خروج از فهرست خاکستری مقررات جدیدی برای سرمایه‌گذاران ایرانی در این کشور وضع کند یا ممکن است فروشندگان ملک در ترکیه از این پس قیمت املاک خود برای ایرانیان را افزایش دهند.