با توجه به اینکه میزان ابتلا به‌سویه اومیکرون زیاد است، آیا ممکن است دوباره به تجربه و پیک‌های قبل مثلا پاییز سال گذشته و آمار بالا ی موارد ابتلا بازگردیم؟
هم‌اکنون ابتلا به اومیکرون در دنیا افزایش پیدا کرده است، اما با توجه به میزان پوشش واکسیناسیون و اینکه بیشتر جمعیت ایران واکسینه شده‌اند، امیدواریم دیگر شاهد تکرار پیک‌های سال‌های گذشته، به‌ویژه پاییز سال قبل نباشیم. اما این موضوع مستلزم این است که حتما کسانی که دوز سوم واکسن را دریافت نکرده‌اند یا اصلا واکسن نزده‌اند برای دریافت واکسن اقدام کنند. از طرف دیگر به تمام موارد پیشگیری‌های فردی به‌ویژه استفاده از ماسک و شست‌وشوی مکرر دست و فاصله‌گذاری توجه کنند. حفظ فاصله مطمئن و پرهیز از شرکت در تجمعاتی که تهویه مناسبی ندارند، موضوع مهم دیگری است که امکان انتقال بیماری را افزایش می‌دهد. در غیراین صورت، تضمینی برای تکرار وضعیت سال‌های قبل وجود ندارد.

افزایش آمار ابتلا چه خطراتی دارد؟
کشور ما هم مانند سایر کشورها شاهد موارد بیشتر ابتلاست که این اتفاق می‌تواند به افزایش موارد بستری و حتی مرگ به‌ویژه در افرادی که هنوز واکسن تزریق نکرده و پروتکل‌ها را رعایت نمی‌کنند، یا مبتلا به بیماری‌های نقص‌ایمنی هستند، منجر شود.

این سویه می‌تواند به‌تدریج تقویت شود و به شکل ابتلاهای شدیدتری بروز پیدا کند؟
معمولا افزایش آمار ابتلا می‌تواند باعث افزایش موارد بستری و متعاقب آن افزایش آمار فوتی شود. البته قطعا میزان ابتلا و شدت بیماری کمتر از سال‌های گذشته خواهد بود. چون در ایران شاهد پوشش خوبی از واکسیناسیون هستیم. همانطور که مشخص است، واکسیناسیون مؤثر است و ایمنی ناشی از آن، مانع از ابتلای افراد به نوع شدید بیماری و مرگ می‌شود. اما شرایط باید به‌گونه‌ای رقم بخورد که تمام افراد علاوه بر اینکه اقدام به واکسیناسیون کامل می‌کنند، از رعایت موارد پیشگیری‌کننده غافل نشوند. ممکن است این سویه‌ها باعث تقویت ویروس و در نهایت ابتلای شدید افراد هم شود، البته هنوز اطلاعات علمی دقیقی در این موارد وجود ندارد. به هر حال ابتلای تعداد زیاد افراد می‌تواند باعث تکثیر ویروس شود، همچنین ممکن است با سویه‌های جهش یافته جدیدی مواجه شویم که در هر دو حالت می‌تواند هم تعداد ابتلا را بالا ببرد و هم باعث گریز از ایمنی ناشی از واکسن شود. به علاوه جهش‌های بعدی ویروس می‌تواند باعث آندمیک شدن بیماری، یعنی بومی شدن آن مانند آنفلوآنزا شود که البته در تمام این موارد هیچ قطعیتی وجود ندارد.

با توجه به اینکه می‌گویند سویه اومیکرون، واکسن گریز و ایمنی‌گریز است، کشور باید به فکر دوز چهارم واکسن باشد؟
هنوز در مورد سویه اومیکرون اطلاعات دقیق و کافی مبنی بر واکسن گریزی وجود ندارد. اما همچنان در افرادی که به‌طور کامل واکسینه شده‌اند شاهد موارد کمتر ابتلا، بستری و مرگ هستیم. هر چند دیده شده افرادی هم که واکسن زده‌اند، به بیماری مبتلا شده و حتی در برخی موارد، بیماری منجر به مرگ آنها هم شده است. اما تعداد این موارد بسیار کم بوده و معمولا هم عوامل دیگری در شدت گرفتن بیماری و مرگ آنها دخالت داشته‌اند. با توجه به اینکه زمان زیادی از واکسیناسیون دوز سوم نگذشته است، اعلام‌نظر درباره دوز چهارم زود است و به‌نظر می‌رسد تا زمانی که پاسخ مناسب آنتی‌بادی در افراد بر اثر تزریق واکسن وجود داشته باشد، نیازی به تکرار دوز بعدی یعنی دوز چهارم نیست. اما لازم است توجه داشته باشیم کسانی که واکسن نزده یا دوز سوم را دریافت نکرده‌اند حتما باید واکسن بزنند.

در آمار مرگ هم دچار نوسان هستیم، آیا این موضوع می‌تواند نشانه‌ای بر تأثیر اومیکرون بر مرگ‌ها باشد؟
نوسان تعداد مرگ در دنیا به‌ویژه در کشورهایی که پوشش واکسیناسیون خوبی ندارند، نشان‌دهنده مرگ بیشتر افراد بر اثر کرونا هستیم. البته در ایران با توجه به پوشش خوب واکسیناسیون، امیدواریم شاهد پیک‌های مشابه قبل و در نتیجه موارد شدید بیماری نباشیم، هر چند که به‌نظر می‌رسد در سویه اومیکرون ناگزیر از ابتلای افراد به بیماری هستیم.

با توجه به اینکه استان‌های زیادی از وضعیت آبی خارج شده‌اند، به‌نظر شما ممکن است دوباره رنگ غالب کشور، قرمز و نارنجی شود؟
هم‌اکنون بعضی استان‌ها از وضعیت آبی خارج شده‌اند و وضعیت زرد یا نارنجی را تجربه می‌کنند، این می‌تواند به این علت باشد که افراد با توجه به انجام واکسیناسیون توجه زیادی به موارد پیشگیری از بیماری نمی‌کنند. همچنین شتاب در بازگشایی‌ها ازجمله بازگشایی مدارس، مراکز خرید و تجمعات دیگر مانع از رعایت دقیق پروتکل‌ها می‌شود. ضمن اینکه هر چه میزان موارد ابتلا بیشتر باشد، متعاقب آن موارد بستری هم بیشتر می‌شود و این چرخه همچنان در شهرهای مختلف تکرار خواهد شد. درصورتی که توجه مردم به این موارد می‌تواند مانع از تکرار چرخه انتقال بیماری شود.

حالا چقدر احتمال جهش ویروس وجود دارد؟
احتمال جهش با توجه به ویژگی‌های سویه اومیکرون وجود خواهد داشت. اما این موضوع الزاما باعث شدت یا کاهش یافتن قدرت بیماری نخواهد شد. ضمن اینکه بعضی جهش‌ها می‌توانند جهش‌های کشنده یا تضعیف‌کننده ویروس باشند. به این ترتیب باید بتوان به پایان یافتن پاندمی امیدوار بود. اما باز هم هرگونه پیش‌بینی در این موارد، علمی نیست. چون پس از گذشت ۲سال با سویه‌های مختلفی از ویروس و عوارض بیماری مواجه شده‌ایم، به‌گونه‌ای که هر بار منتظر جهشی مبنی بر از بین رفتن خود ویروس بوده‌ایم، شاهد بروز سویه دیگری از کرونا شده‌ایم. در آخرین جهش‌های اتفاق افتاده در ویروس، قدرت بیماری‌زایی و مرگ ناشی از آن کاهش داشته است.