گروه جامعه: گزارش تکاندهنده همشهری از افزایش شیوع یک بیماری انگلی در چند روستای ورامین را خواهید خواند.یک نیش ساده، یک زخم بزرگ و متعفن با تاولهای ترسناک؛ این حکایت ساکنان روستاهای حصارگلی و قلعهبلند ورامین است؛ آدمهایی که 3ماه پیش، پشهای نیششان زده و حالا با دست و پاهای ورم کرده از یک التهاب عمیق و زخمهایی که جانشان را میخورد، در صف مراکز بهداشت محمدآباد و ورامین ایستادهاند تا درمان شوند. درمانی برای بیماری سالک. گزارشها نشان میدهد میزان ابتلا به سالک در این منطقه بالا رفته. پارسال 33نفر در منطقه ورامین مبتلا شدند و امسال نزدیک به 60نفر. گفته میشود ممکن است موارد ابتلا بیش از اینها باشد.
گاهی برخی خانوارها خارج از مرز روستایی اقدام به ساختوساز میکنند، مثلا در باغ پسته منطقه حصارگلی که چند خانوار در مناطق صحرایی سکونت دارند به همراه کارگران اینجا بیشتر در معرض گزش پشههای منتقلکننده آلوده قرار گرفتند.» افزایش میزان ابتلا به سالک در این منطقه باعث نگرانی تبدیل شدن این بیماری از وضعیت آندمی و تکگیر به پاندمی و همهگیر شده است، چرا که پشههای خاکی میتوانند تا 2کیلومتر پرواز کنند و اگر ناقل بیماری باشند، بیماریزایی ایجاد کنند.
در کنار بنر از آذرماه هم با شیوع سالک، توزیع بروشورهای کوچکتر آغاز شده اما قلعهبلندیها هنوز اطلاعاتشان در اینباره زیاد نیست و فقط از خطرناک بودن بیماری میترسند. آقای غلامی، آرایشگر روستاست و میگوید: «شنیدهام که موش و آلودگی محیطزیست باعث انتقال بیماری است اما در قلعهبلند من تا همین امروز موش ندیدهام و وضعیت روستا را هم که خودتان میبینید. ما تجمع زباله نداریم اما به ما گفتهاند بهدلیل آلودگیهای رودخانه سمت سیاهکوه، تعدادی از کارگرانی که آن اطراف کار میکنند و اینجا ساکن هستند، دچار سالک شدهاند.
اگر دلیل اصلی همین است پس چرا خانمهای خانهدار روستا سالک گرفتهاند؟» بهگفته او، تنها چیزی که مردم این روستا میدانند این است که سالک از طریق نیش پشه در تابستان منتقل میشود و با خارش زیاد و زخم همراه است. آقای نعیمیان هم راننده همین روستاست: «خیلیها میگویند در ورامین سالک بوده و سالی چند مورد ابتلا داشته اما من در همین قلعهبلند تا سال پیش، حتی یک مورد سالک ندیده بودم و امسال بیشتر از 26- 25نفر را فقط خودم میشناسم که مبتلا شدهاند. به ما میگویند بیماری از باغهای پسته آمده اما فاصله روستای ما تا آن باغها 30کیلومتر است چطور پشهها از آنجا به اینجا رسیدهاند.»
بیشترین تجمع موارد ابتلا به سالک در روستای حصارگلی است، نزدیک همان باغپستههایی که میگویند زیستبوم جوندههای صحرایی است و امسال به عاملی برای افزایش بیماری تبدیل شده است. جویهای داخلی روستا، پر از گنداب راکد است و کنار زمینهای کشاورزی گندم، آبماندهها بوی لجن میدهند. فضولات حیوانی در اطراف روستا پخش است و زبالهها از در و دیوار مناطق مخروبه بالا میرود.
اول چند جوش بود و حالا تاولهای بزرگی شده
مرد سالک نگرفته اما روی دستهای همسر برادرش که ساکن خانه کناری است، پر شده از زخم. زن نگاهی به زخمهایش میاندازد و با حسرت میگوید: «اول فقط چند جوش ریز و کوچک بود، من همیشه خانه هستم و حتی دامداری هم نمیروم. چند ماه فقط دستهایم خارش داشت اما کمکم زخم شد، زخمها بزرگ شد و خونریزی کرد.
درمانش رایگان بود اما کسی به ما نگفته بود. حالا هم فقط هزینههای درمان رایگان است و هر روز تا محمدآباد باید کلی کرایه بدهم.» تصویر زشت دستها، آزارش داده. مسئول واحد بیماریهای فراگیر شبکه بهداشت و درمان ورامین صحبتهای اهالی روستا را تأیید میکند و میگوید: «بیماران در مواجهه با سالک درد زیادی تحمل میکنند بهویژه اینکه گاهی باید چندین آمپول گلوکانتیم را در اطراف زخم تزریق کنند. اگر زخم پیشرفت داشته باشد، تعداد زخمها زیاد و بزرگ میشود و درمان را سختتر میکند. »
«در چند روز آینده، در وزارت بهداشت با توجه به تصمیمگیریهای کمیته ستاد مرکزی و کمیته کشوری کنترل جمعیت ناقل، سمپاشی، لانهکوبی و طعمهگذاری برای کاهش جمعیت جوندگان در دستور کار قرار میگیرد.» او درباره نگرانیهای مردم ساکن در شهرهای اطراف ورامین از شیوع و انتقال این بیماری هم توضیح میدهد: «موارد ابتلا به سالک در تهران نداریم اما به هر صورت شیوع سالک بهعنوان یک تهدید برای سلامت مطرح است بهویژه در افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیفتری هستند.
وقتی که زخمی ازجمله سالک در بدن ایجاد میشود در افراد دارای اختلال سیستم ایمنی، این تعداد زخمها میتواند متعدد و پراکندهتر باشد. توصیه عمومی به مردم هم این است که در مناطق سالکخیز اگر مبتلا به زخمی شدند و بین 10تا14روز ماندگار شد و بهبودی نداشت، حتما برای انجام تست به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنند. خیلی مهم است که این گزش و زخم ناشی از آن در مراحل اولیه شناسایی شود تا با هزینه و عوارض کمتر درمان شود.»