بهار نیوز - پاشنه آشیل توسعه، اخلاق حرفه‌ای است

گروه اقتصادي: وزیر راه و شهرسازی گفت: در دنیای مدرن چند کلمه بسیار مهم است که در کشورمان آنها را عمدتا در حوزه سیاست به کار بردیم؛ مفاهیمی مثل آزادی، استقلال و عدالت را در زندگی حرفه‌ای به کار نبردیم و از شدت تکرار این کلمات هر کسی با شنیدن آنها حالت تهوع می‌گیرد. از سوی دیگر در زندگی حرفه‌ای با کمال افتخار مرتکب اعمال کاملا غیراخلاقی می‌شویم.

عباس آخوندی در همایش اخلاق مدیریت و مدیریت اخلاق که به همت شورای اخلاق حرفه‌ای جامعه مهندسان مشاور ایران برگزار شد پاشنه آشیل بزرگ توسعه را اخلاق حرفه‌ای عنوان و اظهار کرد: صحبت‌های امروز من شاید از جهاتی فایده‌ای ندارد زیرا پایه‌ایست اما اگر تاثیرات اندکی هم داشته باشد بسیار موثر خواهد بود و من امروز در مورد مفهوم اخلاق و تفکیک حوزه عمومی و خصوصی و امید به عنوان محصول اخلاق صحبت خواهم کرد. وی با بیان این‌که در مورد مفهوم اخلاق به ویژه در دنیای جدید هنوز در جامعه و حتی مجامع دانشگاهی اجماعی در مورد آن وجود ندارد، اظهار کرد: اخلاق مجموعه‌ای از اصول و ارزش‌هاست که می‌تواند در جامعه تعادل و سازگاری اخلاقی ایجاد کند. بعضی‌ها اخلاق را در جنبه‌های فردی دانسته و ایثار و از خود گذشتگی و یا بخشش را در حوزه اخلاق قرار می‌دهیم.

وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: با ورود به دنیای مدرن هیچ‌گاه بازگشتی به بازتعریف مفهوم اخلاق نداشتیم و می‌توان گفت در دنیای مدرن مفهومی بنیان‌برافکن به وجود آمده که آثارش در رفتار روزمره و زندگی اقتصادی – اجتماعی اثر می‌گذارد. آخوندی با بیان این‌که دنیای مدرن شهروند را به عنوان عنصر اصلی جامعه به رسمیت شناخته است، گفت: پدیده‌ شهروند در ظاهر ساده است اما مفهومی بنیادی بوده و بسیاری از اخلاق‌های قدیمی و عادات و باورها را تحت تاثیر قرار می‌دهد که ما هیچ‌گاه حاضر نشدیم در مورد این مفاهیم فکر کنیم و بسیار ساده از مفهوم اخلاق عبور می‌کنیم. وی با بیان این‌که در سپهر عمومی و در دنیای مدرن چند کلمه بسیار مهم است که در کشورمان آنها را عمدتا در حوزه سیاست به کار بردیم، گفت: مفاهیمی مثل آزادی، استقلال و عدالت را در زندگی حرفه‌ای به کار نبردیم و از شدت تکرار این کلمات هر کسی با شنیدن آنها حالت تهوع می‌گیرد و من می‌خواهم در حوزه زندگی حرفه‌ای در مورد آنها صحبت کنم و بگویم ما چگونه با کمال افتخار مرتکب اعمال کاملا غیراخلاقی می‌شویم.

وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که آزادی فقط آزادی بیان نیست ولی اصلی ترین بحث در حوزه شهروندی آزادی محسوب می‌شود، تصریح کرد: پذیرش آزادی فردی بحثی پیچیده است به عنوان مثال آزادی در انتخاب مسکن، آزادی در شغل یا آزادی در دین، بیان یا گفت‌وگو. آخوندی تاکید کرد: در حوزه‌های مهندسی یکی از کارهایی که می‌کنیم این است که به شکل ظریفی افراد را محدود کرده و آنها را گرایش می‌دهیم به سمتی که انتخاب آنها یا به صفر برسد یا خیلی محدود شود. وی به موضوع استقلال اشاره کرد و گفت: آیا می‌توانیم به ازای از دست دادن استقلال، آزادی را از دست دهیم یا بالعکس؟ این موضوع مهمی است و در کارهای مهندسی ترجیح‌هایی می‌دهیم و در مقاطعی موضوعی را فدای موضوع دیگری می‌کنیم. وزیر راه و شهرسازی افزود: این موضوعی بسیار بنیادی است و یکی از کارهایی که انجام می‌دهیم این است که ترجیحات خودمان را به عنوان ترجیحات جامعه تحمیل کرده و اسم آن را ارتقای مهندسی و دانش می‌گذاریم.

آخوندی ادامه داد: مباحثی که در اخلاق مطرح می‌شود بسیار پیچیده است که ما حوصله نمی‌کنیم راجع به مبانی نظری این بحث‌ها فکر کنیم؛ به عنوان مثال در حوزه عدالت و در زمان مواجهه‌ عدالت با اخلاق موضوعات بسیار پیچیده شده که باید به صورت ریشه‌ای به آن پرداخته شود. وی با بیان این‌که بررسی ارتباط اخلاق با دولت بسیار مهم بوده است، گفت: باید دقت کنیم در مورد مسائلی که به یکسری ارزش‌های بنیادین بر می‌گردد و دولت را مسوول آن می‌دانیم دچار اشتباه شده‌ایم چون همواره احتمال اعمال غلط قدرت وجود دارد. وزیر راه و شهرسازی افزود: دولت در دنیای مدرن انحصار بکارگیری ظهور را دارد پس اساسا این انتظار از دولت که مدیریت ارزش‌ها را به عهده گیرد کار غلط و اشتباهی است. آخوندی تاکید کرد: باید از دولت انتظار داشت که زمینه‌های ایجاد رفتار متناقض و متعارض را ایجاد نکند.

وی گفت: اگر بتوانیم اخلاق را به مفهوم پاسداری از ارزش‌های بنیادی و به‌کارگیری اخلاق‌های بنیادی در زندگی و رعایت آزادی فردی و استقلال ملی در نظر بگیریم و به تعبیری اگر اخلاق به مفهوم چارچوب عملی رعایت ارزش‌های بنیادی در رفتارهای اجتماعی ما باشد، امید اجتماعی ایجاد می‌شود. وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: اساسا امید اجتماعی محصول آن است که من مطمئن شوم اگر دستاوردی به دست می‌آورم کسی نابجا آن را از من سلب نمی‌کند و به مفهومی کسی به نام آزادی استقلال را از ما نگرفته یا بالعکس. آخوندی تاکید کرد: بزرگ‌ترین دستاورد اخلاق، راه‌انداختن موتور توسعه‌ اجتماعی است.