بی‌کفایتی حاکمان خاورمیانه را تا۳۰سال آینده غیرقابل‌سکونت خواهد کرد

گروه جامعه: : «هیات بین‌دولتی تغییر اقلیم» (IPCC) پیش‌بینی کرده که با افزایش دمای جهانی تا پایان قرن در مقایسه با سطح دما پیش از صنعتی شدن، فراوانی دوره‌های گرمای شدید بیشتر می‌شود. از سال ۱۹۹۱ تا ۲۰۲۰، گرما سالانه به مرگ مستقیم بسیاری از مردم منجر شده است. پس از آن سیل، گردباد و رعد و برق و در نهایت سرما و برف، از عوامل مرگ و میر بوده‌اند. در آمریکا، دوره‌های گرمای شدید طی ۴۰ سال گذشته، بیش از دو برابر شده‌اند.

دانشمندان برای اندازه‌گیری میزان ناراحتی ناشی از گرما و خطر ناشی از آن برای سلامتی، از دو شاخص استفاده می‌کنند. شاخص گرما که ترکیبی از دمای محیط و رطوبت نسبی است و همچنین، «دمای حباب تر» یا «دمای حباب مرطوب» (wet-bulb temperature) که یک شاخص دقیق‌تر به شمار می‌رود. دمای حباب تر، پایین‌ترین دمای یک جسم یا بدن را مشخص می‌کند که هنگام تبخیر رطوبت ایجاد می‌شود.

در این گزارش آمده مدل‌های پیش بینی اقلیمی ناسا تلاش کرده‌اند شاخصی برای تشخیص احتمال بقا در آینده ایجاد کنند. شاخص «دمای حباب‌ تر» شاخصی است که برای تشخیص حیات در نظر گرفته شده است. بر اساس پیش بینی ناسا شاخص دمای حباب‌تر به زودی در برخی نقاط به حدی بالا خواهد رفت که دیگر موجودات زنده قادر به حیات نیستند. این مساله برای جنوب آسیا، کشور‌های خلیج فارس از جمله ایران، عمان و کویت و دیگر کشور‌ها در حاشیه دریای سرخ از جمله مصر، عربستان، سودان، اتیوپی، سومالی و یمن تا سال ۲۰۵۰ حادث خواهد شد. برخی دیگر از نقاط جهان از جمله بزریل هم احتمالا تا سال ۲۰۷۰ دمای حباب‌تر ۳۵ درجه را تجربه خواهند کرد.
این پیش‌بینی قبلا توسط یک موسسه آلمانی هم اعلام شده بود. موسسه ماکس پلانک آلمان شش ماه پیش گزارشی منتشر کرده بود که نشان می‌داد تا سال ۲۰۵۰ برخی شهر‌های خاورمیانه غیر قابل سکونت خواهند شد. نشریه فارین پالسی هم در آگوست ۲۰۲۱ گزارشی منتشر کرد که نشان می‌داد خاورمیانه یکی از مناطقی خواهد بود که در سال‌های آینده بیشترین تاثیرات را از تغییرات اقلیمی خواهد داد و کمترین امکانات را برای مقابله با این مساله دارد.

بر اساس این گزارش، دمای بسیاری از شهر‌های خاورمیانه در همین تابستان گذشته بیشترین رکورد را زده است. بدتر از همه اینکه این افزایش دما تازه شروع یک روند است. تا سال ۲۰۵۰ دمای هوا در خاورمیانه دو برابر میانگین جهانی افزایش خواهد یافت. میانگین افزایش دما تا سال ۲۰۵۰ برای جهان ۱.۵ درجه پیش‌بینی شده، اما برای خاورمیانه این عدد ۴ درجه است. بر اساس گزارش موسسه ماکس پلانک آلمان بسیاری از شهر‌های خاورمیانه ممکن است قبل از پایان قرن به معنای واقعی غیر قابل سکونت شوند. این منطقه به دلیل جنگ و درگیری‌های فرقه‌ای قادر به رویارویی با چالش تغییرات اقلیمی نیست.

کشور‌های خاورمیانه اغلب توسط دولت‌های خودکامه اداره می‌شوند و زیرساخت‌های انرژی در این کشور‌ها فرسوده شده و فساد ریشه‌ای مانع از ارتقای زیرساخت‌های انرژی تجدیدپذیر می‌شود. گزارش‌ها نشان می‌دهد در سه دهه گذشته انتشار گاز‌های گلخانه‌ای در این منطقه بیش از سه برابر شده است.

جوز لیلیولد کارشناس آب و هوای خاورمیانه و مدیترانه در موسسه ماکس پلانک گفته خاورمیانه در انتشار گاز‌های گلخانه‌ای از کل اتحادیه اروپا پیشی گرفته و به طور خاص تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار دارد.استفاده از لوازم تهویه هوا در کشور‌هایی مانند عراق، لبنان، سوریه و یمن یک حرکت لوکس به شمار می‌رود. این کشور‌ها درگیر جنگ، تحریم‌های غرب و نخبگان حاکم خودکامه‌اند و با افزایش دما و خشکسالی مزارع شاهد اعتراضات گسترده علیه کمبود خدمات اولیه بوده‌اند. ناآرامی‌های اجتماعی اتفاق حتمی آینده این مناطق است و یکی از ریشه‌های آن تغییرات اقلیمی است.

در ایران در سال ۲۰۱۷ نقاط کویری ایران رکورد گرم‌ترین منطقه جهان با درجه حرارت ۵۴ درجه را از آن خود کرد. خشکسالی مکرر و وابستگی به نیروگاه‌های برق آبی عملا کاهش تولید برق را به دنبال داشته و همین مساله زمینه‌ساز اعتراضات سال ۲۰۲۱ و اعتراضات آتی خواهد بود.