موفقیت کره در اولین جام جهانی آسیایی در سال 2002 منجر به این باور شد که دوره جدیدی از فوتبال آسیا در راه است؛ در حالیکه اینطور نشد. حالا امیدی دوباره در جام جهانی 2022 قطر بهوجود آمده است.
قبل از جام جهانی 2002، تنها دو کشور آسیایی از مرحله گروهی یک جام جهانی صعود کرده بودند. کره شمالی قبل از صعود عربستان به مرحله حذفی در سال 1994، به مرحله یکچهارم نهایی مسابقات 1966 رسید.
اما به نظر میرسید سال 2002 طلوع جدیدی باشد. در اولین جام جهانی برگزار شده در آسیا، کره جنوبی و ژاپن بهترتیب به نیمه نهایی و یکهشتم نهایی رسیدند تا بهترین نمایش خود را به قاره ارائه دهند.
با این حال، این کاملاً نشان دهنده ورود آسیا به جمع قدرتهای برتر نیست. از آن زمان، تنها دو تیم، ژاپن در سالهای 2010 و 2018 و کره در سال 2010، از مرحله گروهی صعود کردهاند و در واقع پیشرفت ناچیز بوده است. اکنون، با گذشت دو دهه، فوتبال آسیا امیدوار است حالا که قطر میزبان مسابقات سال 2022 است، به شکوفایی دیگری برسد.
افشین قطبی، یکی از اعضای کادر مربیگری کره جنوبی در جام جهانی 2002، به دویچه وله گفت: «آسیا هنوز در سفری برای رسیدن به پتانسیل واقعی خود است و موفقیت در جام جهانی 2022 میتواند جهش لازم برای ارتقای فوتبال در آسیا را ایجاد کند.»
فواید موفقیت
قطبی که سرمربی تیم ملی ایران و همچنین باشگاههای درجه یک ژاپن، چین و تایلند بوده است میگوید: «موفقیت باعث موفقیت میشود».
جام جهانی 2002 نشان داد که یک نمایش خوب فرصتهای بیشتری را برای بازیکنان ایجاد میکند تا به فوتبال اروپا بروند و در برخی از بهترین لیگهای جهان بازی کنند. این به ارتقای استانداردها و همچنین الهام بخشیدن به نسل جدید نیز کمک میکند.
سون هیونگ مین، مهاجم تاتنهام که میتوان گفت بزرگترین ستاره حال حاضر فوتبال آسیا است، میگوید: «من از آنچه در جام جهانی 2022 دیدم بسیار الهام گرفتهام. من از هر بازی و تماشای نمایش بازیکنان بزرگ لذت میبردم. برای من، ستارههایی چون پارک جی سونگ و لی یونگ پیو یک الگو بودند. من با تماشای بازیهایشان بزرگ شدم.»
پس از جام جهانی 2002، پارک و لی به اروپا رفتند تا پیشرفت کرده و دیگران نیز آنها را دنبال کردند. اکثریت بازیکنان تیم ملی ژاپن در اروپا بازی میکنند و بازیکنان خوبی از ایران و کره نیز در فوتبال اروپا حضور دارند.
با این حال، در سایر نقاط آسیا، داستان متفاوت است. تیمهای قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی (در صورتیکه از طریق پلیآف راه پیدا کند) کاملاً متشکل از بازیکنان داخلی خواهند بود. اعزام بازیکنان به اروپا گام بعدی منطقی برای این کشورهاست و بهترین راه برای دستیابی به آن، تحت تاثیر قرار دادن در صحنه جهانی است.
قطبی در اینرابطه گفت:« صعود تیمهای آسیایی به مرحله دوم مسابقات بسیار مهم است. ما همیشه به نمایش قهرمانانه حداقل یک تیم برای رسیدن به مراحل پایانی مسابقات برای نشان دادن پیشرفت فوتبال آسیا و الهام بخشیدن به توسعه آینده نیاز داریم.»
تیمهای آسیایی در قرعه کشی جام جهانی
قرعه کشی که در 1 آوریل در دوحه انجام شد، دلگرم کننده و همچنین نگران کننده است.
روئل کومانس، کمک مربی سابق تیمهای ملی عربستان سعودی، استرالیا و امارات متحده عربی به دویچه وله گفت: «هنوز بین تیمهای برتر آسیایی و تیمهای برتر اروپا و آمریکای جنوبی تفاوت وجود دارد.
این به آن معناست که تیمهای آسیایی بدون توجه به قرعهای که نصیبشان شده، بازیهای سختی پیش رو خواهند داشت، اما اینها آزمونهای خوبی هستند.
قطبی معتقد است ژاپن و کره جنوبی سختترین قرعه را در بین شرکت کنندگان آسیایی دریافت کردند. ژاپن در گروه E با اسپانیا و آلمان، قهرمانهای جهان در سالهای 2010 و 2014 همگروه شد. گروه H کره جنوبی سخت به نظر میرسد اما با پرتغال، اروگوئه و غنا نمیتوان گفت بدون شانس هستند.
عربستان در گروه C با آرژانتین، مکزیک و لهستان همگروه است و ایران در گروه B با انگلیس و آمریکا راضیتر به نظر میرسد و برای خود شانس بیشتری قائل است.
امیدها به قطر
قطر میزبان نیز به دیدار اکوادور، سنگال و هلند میرود و نمیتواند ناراضی باشد. قهرمانان آسیا با شرکت در مسابقات قهرمانی قاره آمریکای جنوبی و شمالی و همچنین شرکت در یک گروه مقدماتی اروپا، آمادگی خوبی پیدا کردهاند.
قطبی گفت:« قطر احتمالاً بیش از هر کشور دیگری اخیرا در فوتبال سرمایه گذاری کرده است و با میزبانی این رویداد بیشترین شانس را برای صعود به دور دوم خواهد داشت.
میزبانی کمک میکند و تنها آفریقای جنوبی در سال 2010 نتوانست از دور اول در زمین خود عبور کند. ما بارها و بارها آن را در تاریخ مسابقات دیدهایم، میزبانی تأثیر زیادی بر عملکرد و نتایج دارد.»
اولین جام جهانی خاورمیانه نیز باید به ایران و عربستان سعودی کمک کند که از قبل، با آب و هوا و شرایط قطر آشنا هستند.
ایران از یک نسل طلایی بازیکنان برخوردار است و هواداران سرسخت آنها در سراسر خلیج فارس از آنها حمایت خواهند کرد. قطبی گفت:« عربستان یکی از بهترین تیمهای خود را در مدت زمان طولانی دارد و از حمایت بزرگی برخوردار خواهد بود.»
آیا آسیا میتواند 6 تیم داشته باشد؟
مثبتترین گام برای آسیا داشتن 6 نماینده پس از حضور پنج نماینده در سال 2018 خواهد بود. با قطر بهعنوان میزبان و چهار سهمیه خودکار، هنوز شانس برای یک تیم دیگر وجود دارد. استرالیا و امارات متحده عربی در مرحله پلیآف ژوئن با یکدیگر روبهرو میشوند که برنده با پرو دیدار میکند تا در گروهی شامل فرانسه، دانمارک و تونس قرار بگیرد.
کومانس گفت:«گفتن اینکه کدام تیم برنده خواهد شد سخت است زیرا هر دو احتمالاً در سطح مشابهی در آسیا هستند، اما اگر آنها بتوانند سهمیه را کسب کنند، مشخصا برای آسیا خوب خواهد بود.»
برای مربی هلندی، اتفاقی که از الان تا نوامبر رخ میدهد نیز بسیار مهم است. سطح فوتبال در اروپا بهطور کلی بالاتر است، بنابراین تیمهای آسیایی باید تا حد ممکن آماده شوند و بازیهای دوستانهای را برابر تیمهای درجه یک انجام دهند.
اگر آسیا بتواند 6 تیم، آماده سازی خوب و کمی شانس داشته باشد، این امکان وجود دارد که سال 2022 بتواند سال تکرار 2002 باشد.