هیچ فردی از بیماری روانی مصون نیست

گروه جامعه: رئیس گروه سلامت روان مرکز بهداشت استان قزوین گفت: سلامت روان به همه ما مربوط است نه‌فقط به کسانی که از بیماری‌های روانی رنج می‌برند. سلامت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را بازمی‌شناسد و قادر است با استرس‌های معمولی زندگی مدارا کند، ازنظر شغلی مفید باشد، برای اجتماع خود نقشی ایفا کند و با دیگران همکاری داشته باشد.

به گزارش ایسنا، لادن محمدزاده با اشاره به مواردی برای حفظ سلامت روان، بیان کرد: سلامت روان شامل افزایش توانایی‌های افراد و جامعه و قادرسازی آن‌ها در دستیابی به اهداف موردنظر است. سلامت روان به همه ما مربوط است نه‌فقط به کسانی که از بیماری‌های روانی رنج می‌برند. هیچ گروهی از بیماری روانی مصون نیست. البته باید اذعان کرد که در افراد بی‌خانمان، تهی‌دستان، افراد بیکار و با سطح تحصیلات پایین، کسانی که قربانی خشونت بوده‌اند، مهاجران و پناهندگان، کودکان و نوجوانان و زنانی که مورد سوءاستفاده قرارگرفته‌اند و نیز افراد مسن که مورد غفلت و بی‌توجهی واقع‌شده‌اند بیشتر دیده می‌شود.

وی اظهار کرد: ارتقای سلامت فرآیندی است که مردم را قادر می‌سازد تا کنترل بیشتری بر سلامتشان داشته باشند و آن را از وضعیت کنونی بهتر کنند. بنابراین این ارتقا به بالا بردن کیفیت زندگی و ایجاد فرصت‌هایی برای سالم‌تر زیستن تکیه دارد نه‌فقط تخفیف و کاهش علائم بیماری، علائم روانی، اجتماعی مانند تغذیه مناسب، ورزش کافی، عدم مصرف سیگار و الکل و اجتناب از رفتارهای پرخطر جنسی بر سطح سلامتی در زندگی تأثیر مثبت می‌گذارد.

این کارشناس افزود: بسیاری از فعالیت‌های ارتقای سلامت از طریق تغییرات ساختاری در جامعه اتفاق می‌افتد که نیاز به همکاری بین بخشی، بین دستگاه‌های اجتماعی دارد بررسی‌های وسیعی که در جهان در فرهنگ‌های مختلف به انجام رسیده نشان می‌دهد که عوامل روانی، اجتماعی و رفتاری زیادی برای حفظ سلامت روان وجود دارد. این عوامل افراد را در مقابل بیماری مقاوم می‌گرداند و ناتوانی ناشی از بیماری را به تأخیر می‌اندازد یا کاهش می‌دهد و باعث بهبودی سریع بیماری می‌شود.

وی با اشاره به اینکه برای حفظ سلامت روان در زندگی باید مواردی را مدنظر قرار داد؛ خاطرنشان کرد: سلامت روان حالتی از رفاه است که در آن فرد توانایی‌هایش را بازمی‌شناسد و قادر است با استرس‌های معمولی زندگی مدارا کند، ازنظر شغلی مفید و سازنده باشد، برای اجتماع خود نقشی ایفا کند و با دیگران مشارکت و همکاری داشته باشد. برای حفظ سلامت روان داشتن سبک زندگی سالم مانند تغذیه مناسب، عدم مصرف سیگار، ورزش کردن، یادگیری مهارت‌های زندگی مانند مهارت مدیریت استرس، مدیریت خشم و حل مسئله، مهارت‌های فرزندپروری و نحوه برخورد با نوجوانان و سایر مهارت‌های زندگی را داشت.

رئیس گروه سلامت روان مرکز بهداشت استان قزوین گفت: در صورت داشتن علائم بیماری روانی مانند خُلق افسرده، عدم لذت از فعالیت‌هایی که قبلاً برای فرد لذت‌بخش بوده است، اختلال در خواب و اشتهای فرد، بی‌قراری، گوشه‌گیری و منزوی شدن و تجربه سایر علائم بیماری‌های روانی به متخصصین حوزه سلامت روان مانند روانشناسان و روان‌پزشکان مراجعه شود تا از شدت آسیب و ناتوانی بیماری روانی فرد کاسته شود.
وی با بیان شاخص‌های سلامت اجتماعی گفت: عوامل گوناگونی را به‌عنوان مؤلفه‌های اجتماعی مؤثر بر سلامت جسمی و روانی می‌توان در نظر گرفت. عواملی مانند سطح درآمد و طبقه اجتماعی، شبکه‌های حمایتی از افراد، آموزش و سواد، اشتغال و فضای کار، محیط و فرهنگ اجتماعی، مهارت‌های افراد برای زندگی، رشد روانی و جسمی کودکان، نژاد، جنسیت فرهنگ و اعتقادات می‌توان بیان کرد.

محمدزاده رشد طلاق و اعتیاد را از دیگر آسیب‌های اجتماعی دانست که در بهداشت سلامت روان تأثیرگذاراست و اظهار کرد: افزایش طلاق در جامعه و اعتیاد ممکن است منجر به آسیب‌های اجتماعی جبران‌ناپذیر مانند افزایش بزهکاری، خشونت‌های خانگی، همسر آزاری و کودک‌آزاری، بی‌سرپرستی و بد سرپرستی، افزایش اختلالات روانی مانند افسردگی و سایر صدمات جبران‌ناپذیر شود.

این کارشناس با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی در مورد تأمین، حفظ و ارتقای سلامت روانی اجتماعی تصریح کرد: جمهوری اسلامی ایران همگام با سایر کشورهای جهان در جهت پیشبرد سطح سلامت جسمی، روانی و اجتماعی افراد، در سال ۱۳۶۷ خدمات سلامت روان را در نظام مراقبت‌های بهداشتی اولیه ادغام کرد و گسترش آن در کشور صورت گرفت.

وی اظهار کرد: در سال ۱۳۸۴ با شروع برنامه پزشک خانواده، سلامت روان در این برنامه ادغام گردید و در سال ۱۳۹۰، دفتر سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد وزارت بهداشت و درمان و آمورش پزشکی، برنامه جامع ارتقاء سلامت روان کشور مبتنی بر نقشه تحول نظام سلامت جمهوری اسلامی ایران را تدوین کرد که در آبان ماه سال ۱۳۹۲ توسط وزیر وقت بهداشت به کلیه دانشگاه‌های علوم پزشکی ابلاغ و لازم‌الاجرا گردید.

این مشاور گفت: در سال ۱۳۹۲، در راستای طراحی و استقرار طرح تحول نظام سلامت در حوزه بهداشت، کارشناس سلامت روان به‌عنوان یکی از بازوهای اصلی مداخله در جهت ارائه خدمات روان‌شناختی در سطح اول ارائه خدمات سلامت در کنار پزشک عمومی و سایر اعضای تیم سلامت در مراکز جامع سلامت شهری قرار گرفت تا بر اساس فلوچارت‌های ارائه خدمات در حوزه سلامت روانی، اجتماعی و اعتیاد انجام‌وظیفه کند.

رئیس گروه سلامت روان مرکز بهداشت استان قزوین با اشاره به برنامه‌های وزارت بهداشت اظهار کرد: از مهم‌ترین برنامه‌های وزارت بهداشت در راستای پیشگیری از اختلالات سلامت روان شناسایی و غربالگری افراد در معرض خطر و پرخطر، ارجاع به پزشک و سطوح بالاتر، ارائه خدمات و مداخلات روان‌شناختی به افراد در مراکز خدمات جامع سلامت به‌صورت رایگان، آموزش مهارت‌های زندگی، مهرت های فرزند پروری، پیشگیری از همسر آزاری و کودک‌آزاری، پیشگیری از خودکشی و سایر اقدامات پیشگیرانه است.