بهار نیوز - اجاره‌‌ مسکن نجومی، کمر ایرانی‌ها را شکست

گروه اقتصادی: روزنامه اعتماد نوشت: داده‌های رسمی نشان می‌دهد تورم سالانه شهر تهران پس از جهش‌های ریز و درشت از سال ۹۷ و خیزهای طولانی، از بهار سال گذشته افت داشته و در زمستان ۱۴۰۰ به عدد ۳۳درصد رسیده؛ تورم ماهانه و نقطه‌ای نیز به ترتیب ۰.۶درصد و ۱۹.۸درصد اعلام شده است.
با وجود کاهش تورم در سال گذشته و انتظار برای به تعادل رسیدن بازار مسکن، اما متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در پایتخت در اسفند ماه به ۳۵ میلیون تومان رسید. البته که وضعیت تورم و متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی تنها در پایتخت متلاطم نیست و به تمام شهرهای کشور تسری یافته است. با استناد به یکی از گزارش‌های مرکز آمار متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در نیمه نخست سال ۹۱ و در کل کشور حدود ۹۳۱ هزار تومان بود که در سال ۹۹ به بیش از ۹ و نیم میلیون تومان رسید؛ طی ۹ سال متوسط قیمت خانه حدود ۹۲۱درصد جهش داشته است.
این روند به تنهایی موجبات حاشیه‌نشینی و بدتر شدن وضعیت شاخص دسترسی به مسکن را فراهم کرده؛ با مقایسه حداقل دستمزد در سال ۱۴۰۰ و متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در تهران، یک کارگر برای خرید خانه‌ای ۸۰ متری در منطقه ۱۸ که ارزان‌ترین منطقه تهران در اسفند ماه بود، باید حداقل ۲۶ سال صبر کند، البته که این رقم در شرایط «عدم تغییر قیمت‌ها» خواهد بود.
هر ساله با بالا رفتن تورم در اقتصاد و تضعیف قدرت خرید افراد، زمان لازم برای خانه‌دار شدن نیز افزایش می‌یابد. با بالا رفتن تورم در بازار مسکن خانه اولی‌ها نیز دچار مشکل شده‌اند تا جایی که طی دو، سه سال اخیر، خانه اولی‌های بسیاری از بازار مسکن خارج شده‌اند.
مرکز آمار در تازه‌ترین گزارش خود به بررسی وضعیت شاخص قیمت املاک مسکونی در تهران پرداخت؛ در این گزارش تورم ماهانه، نقطه‌ای و سالانه بر مدار کاهشی بوده و در انتهای سال 1400 به کمترین رقم خود رسیده است. البته که نوسان تورم ماهانه در سال گذشته، مهم‌ترین نکته تغییرات در بازار مسکن بوده؛ بیشترین رقم این شاخص 3.25درصد در بهمن ماه و کمترین نیز 0.1درصد در فروردین اعلام شد.
اگرچه که بسیاری از کارشناسان بر این باورند که یکی از دلایل تغییرات تورم ماهانه ورود و خروج از «فصل تقاضاست» اما افزایش یا کاهش نرخ دلار نیز بر آن بی‌تاثیر نیست. در بهمن، مرداد و آذر سال 1400 که به ترتیب بیشترین تورم ماهانه را به ثبت رسانده بودند، نرخ ارز در کانال 27 و 28 هزار تومانی قرار داشت. البته که مهم‌ترین دلیل افزایش نرخ تورم ماهانه در این سه ماه تغییر دولت در مرداد، اعلام آغاز مذاکرات در آذر و انتشار اخبار ضد و نقیض از روند مذاکرات در بهمن ماه است. قله تورمی سالانه بازار مسکن در تهران اردیبهشت ماه با نرخ 84.6درصدی رقم خورد. کمترین تورم سالانه نیز در اسفند ماه با رقم 33درصد بود.
البته که کاهش نرخ تورم آن هم در شرایطی که تورم کل کشور همچنان بالای 40درصد بوده و متغیرهای پولی نیز وضعیت نامناسبی دارند، کمی عجیب به نظر می‌رسد. برخی کارشناسان بر این باورند که استناد به اعداد و ارقام ارایه شده و پیش‌بینی بهبود شرایط ناممکن است؛ چراکه قیمت مسکن به شاخص‌های متعددی بستگی دارد که یکی از آن تورم مصالح ساختمانی است که در سال جاری با افزایش قیمت سیمان و میلگرد، سیر صعودی خواهد داشت.
نیمه نخست دهه 90 وضعیت بازار مسکن، رونقی بود و به نظر می‌رسد تا رسیدن مجدد به آن مسیر طولانی پیش رو باشد؛ 388 هزار و 983 فقره معامله در شش ماهه نخست سال 91 به ثبت رسید. این در حالی است که کل معاملات مسکن در مدت مشابه سال 99 حدود 172 هزار فقره بوده است. کاهش 68درصدی طی 9 سال. بدترین نیم سال بازار مسکن شش ماه دوم 98 بود که معاملات مسکن به رقم 105 هزار فقره نرسید. البته که در مقابل تعداد معاملات مسکن طی این سال‌ها روند صعودی داشته و از 200 هزار معامله در شش ماهه نخست سال 91 به بیش از 241 هزار معامله در نیمه نخست سال 99 رسید. اگرچه که این میزان معامله برای اجاره خانه نسبت به سال‌هایی که متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در کشور جهش ناگهانی داشته، بسیار کمتر است. اما همزمانی روند کاهشی خرید و فروش مسکن و افزایش اجاره‌ها نشان از خروج خانه اولی‌ها از بازار دارد.
داده‌های رسمی نشان می‌دهد که متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهرهای کشور سال 90 حدود 775 هزار تومان بود که در سال 99 به 7 میلیون و 671 هزار تومان رسید؛ 890 درصد جهش. همزمان با افزایش متوسط قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در کشور، مبلغ اجاره‌بها به ازای هر مترمربع نیز افزایش یافت. به گونه‌ای که در مدت مذکور از حدود 4 هزار تومان به 210.8 هزار تومان افزایش یافت؛ جهشی 5150 درصدی. براساس گزارش‌های رسمی استان‌های تهران و ایلام با متوسط نرخ اجاره به ازای هر مترمربع 50 و 49 هزار تومان رکورد بالاترین نرج اجاره کشور در سال 99 را از آن خود کردند.