ملون این میوه خوشبو و خوشمزه تابستانی با آغاز فصل بهار پا به بازارچههای تره بار گذاشته است تا سفره متنوع میوههای بهاری را رنگینتر کند. بهتر است قبل از خرید ملون کمی با خواص آن هم آشنا شوید. در این مطلب سعی کردیم به طور کامل از فواید این میوه پرطرفدار صحبت کنیم.
ملون میوهای خوش طعم و حاوی انواع مواد مغذی است که مصرف آن میتواند نقش مهمی در سلامتی ما داشته باشد. ملون سرشار از فیبر، ویتامین C، ویتامین K، ویتامینهای گروه B، ویتامین A، پتاسیم، منیزیم، فسفر، سدیم، آهن و روی است. این میوه خاصیت آنتیاکسیدانی بالایی دارد. کوئرستین و کافئیک اسید از جمله ترکیبات مهم دارویی در میوه ملون هستند.
گیاهشناسی
مِلون یا خربزه عسلی (Honeydew (melon)) از گروه متنوع خربزهها و از خانواده کدوییان (Cucurbitaceae) است. این نوع خربزه با پوست یکدست، سبز یا زرد رنگ و رگهدار مشخص میشود. میوه ملون به رنگ سبز است که دارای طعمی شیرین و بافتی نرم است. این میوه بیضی شکل یا گرد ۱۵ تا ۲۲ سانتیمتر طول دارد. ملون نیز مانند بیشتر میوهها دارای دانه است. این میوه خوشمزه در بازارچههای تره بار و سوپرمارکتها در کنار طالبی، گرمک، هندوانه و خربزه جای میگیرد.
نکته
کلمه انگلیسی Melon به معنای خربزه یا گروهی از خانواده کدوست؛ اما در ایران به گونهای از خربزه، ملون میگویند. قبل از معرفی بیشتر میوه مِلون لازم دانستیم که تفاوت بین ملون و طالبی یا ملون، گرمک و سمسوری را ذکر کنیم. اگرچه همه این میوهها از نظر شکل و طعم تا حدی شبیه به هم هستند، بین کشاورزان و فروشندگان اسامی متفاوت خود را دارند.
گرمک
این میوه که در گروه خربزهها جای میگیرد، دارای پوستی معطر و بدون خطهای متحدالمرکز است. بافت درون میوه نرم و به رنگ نارنجی است.
سمسوری
میوه سمسوری بافتی شبیه به گرمک دارد؛ اما پوست آن دارای خطوط متحدالمرکز است.
طالبی
این نوع خربزه پوستش شبیه به میوه سمسوری است؛ اما بافت میوه کمی سفتتر و رنگش سبز است. بافت میوه طالبی و ملون تا حدی شبیه به هم است. تنها تفاوت این دو پوستشان است که طالبی خط دار و ملون بدون خط است.
تاریخچه کاشت ملون
اعتقاد بر این است که منشاء میوه ملون آفریقا است، جایی که ارقام بومی و وحشی یافت میشوند؛ اما ریشه و خاستگاه هرکدام از گونههای خربزه وحشی در آفریقا به دلیل اهلی شدن و انتقال بذرها به نقاط دیگر نامشخص است. خربزهها بیش از ۴ هزار سال پیش در شرق مدیترانه، خاورمیانه و غرب آسیا اهلی شدند. همانگونه که میدانید مرغوبترین انواع خربزه نیز برای همین نواحی است. از مهمترین مناطق کاشت انواع خربزه میتوان به کشورهای ایران، ازبکستان، افغانستان، چین و هند اشاره کرد. طبق نظر برخی از مورخان بذر میوه ملون را که یک نوع خربزه محبوب است، کریستف کلمب به آمریکا برده است. امروز نیز میوه ملون در مناطقی از کالیفرنیا کشت میشود.
مصارف خوراکی ملون
معمولا این میوه را بدون افزودنی و به صورت تازه میل میکنند. البته میوه ملون در ساخت شکلات، بستنی، آبمیوه و ژله نیز کاربرد دارد. ملون در تهیه انواع سالادهای میوه و دسر میوهای مهم محسوب میشود.
طبع میوه ملون
ملون طبع گرم وتر دارد. مصرف این میوه باعث افزایش گرمی مزاج میشود. این میوه صفرا زاست. اگر افراد گرم مزاج در مصرف این میوه زیادهروی کنند، دچار خارش گلو، سوزش دهان و یا سردرد میشوند.
فواید میوه ملون برای سلامتی بدن
ملون میوهای آبدار، خوشمزه و مغذی است که میتواند برای رفع عطش در روزهای گرم بهار و تابستان مصرف شود. مصرف این میوه کم کالری و سالم جایگزین خوبی برای خوردن شیرینیهای پرکالری است. ویتامین C، پتاسیم، ویتامین B۶، فیبر و بسیاری دیگر از ترکیبات و مواد ضروری و مغذی برای سلامتی ما در میوه ملون وجود دارد.
رفع عطش، کم آبی و گرمازدگی با مصرف ملون
بدن برای آنکه عملکرد مناسبی داشته باشد، به میزان مشخصی از آب نیاز دارد. آب در متعادل کردن دمای بدن، حرکات مفاصل، کارکرد مغز و بسیاری از فعالیتهای حیاتی بدن موثر است. از آنجایی که بدن در تابستان به دلیل گرمای هوا و تعرق زیاد دچار کم آبی میشود، مصرف میوههای آبدار نیز از توصیههای جدی است. مایعات و آب موجود در میوهها و سبزیجاتی که در طول روز مصرف میکنیم، بدن را هیدراته میکنند. جالب است بدانید که ۱۷۰ گرم از میوه ملون حاوی حدود ۱۶۰ گرم آب است؛ یعنی بیش از ۹۰ درصد این میوه را آب تشکیل داده است. میوه ملون یک میوه گرمسیری است که میتواند در رفع کم آبی بدن موثر باشد.
خوردن ملون به سلامت قلب کمک میکند
محتوای کم سدیم و پتاسیم بالای میوه ملون تاثیرات مثبتی بر فشار خون میگذارد. این میوه منبع فولات و سایر ویتامینهای گروه B است که این مواد مغذی به کاهش سطح هموسیستئین و سپس کاهش التهابات کمک میکنند. شواهد نشان میدهد که هموسیستئین خفیف با افزایش خطر بیماری آترواسکلروز ارتباط دارد. علاوهبر این مصرف کافی فولات با کاهش خطر سکته مغذی همراه است. پس با مصرف این میوه سرشار از فولات و ویتامین B۶ خطر بیماریهای قلبی_عروقی را کاهش بدهید.
کنترل قند خون با مصرف ملون
بیشتر افراد مبتلا به دیابت از مصرف میوهها اجتناب میکنند؛ چراکه معتقدند خوردن میوه باعث افزایش میزان قند خون آنها میشود. این یک تصور اشتباه است. میوههای تازه مانند ملون به دلیل داشتن شیرینی طبیعی در واقع با بهبود کنترل قند خون همراه هستند. فیبر، قند طبیعی و آب موجود در میوه ملون باعث میشوند تا از بالا رفتن ناگهانی قند خون جلوگیری شود.
طبق مطالعات علمی انجام شده افرادی که در برنامه غذایی خود از میوهها استفاده میکنند، با کاهش ۱۲ درصدی خطر ابتلا به دیابت روبه رو هستند. همچنین این مطالعات نشان داد که مصرف منظم میوه در افراد دیابتی خطر ابتلا به بیماریهای مرتبط با دیابت مانند بیماریهای قلبی، کلیوی، چشمی، عصبی و سکته مغذی را ۱۳ تا ۲۸ درصد کاهش میدهد.
ترمیم و طراوت پوست با ملون
یک فنجان آب میوه ملون حاوی ۳۲ میلیگرم ویتامین C است. این میزان ۳۶ درصد از ویتامین C مورد نیاز بدن را فراهم میکند. ویتامین C موجود در میوه ملون باعث تولید کلاژن (پروتئین ساختاری اصلی مورد نیاز برای ترمیم بافت پوست) میشود. تولید کلاژن با کاهش روند پیری پوست همراه است. پس مصرف این میوه خوشمزه شما را چند پله از پیر شدن پوست دور میکند و باعث طراوت و درخشندگی پوستتان میشود.
تاثیر ملون بر سلامت چشمها و قدرت بینایی
افزایش سن و قرار گرفتن در معرض نور خورشید میتواند منجر به آب مروارید و بیماری دژنراسیون ماکولا شود. آسیبهایی که به مرور بافتهای ظریف چشم را تخریب میکنند، باعث از دست دادن بینایی خواهند شد. میوه ملون حاوی کاروتنوئیدهای لوتئین و گزانتین است که چشمها را از این گونه آسیبها حفظ میکند. لوتئین و گزانتین امواج مضر آبی رنگ با انرژی بالای نور را فیلتر میکنند و باعث حفاظت از سلولهای سالم چشم میشوند.
مصرف ملون برای سلامت استخوانهای بدن مفید است
میوه ملون حاوی چندین ماده مغذی است که برای ترمیم و حفظ استخوانهای بدن ضروری هستند. فولات، ویتامین K و منیزیم ازجمله ویتامینها و عناصر مورد نیاز بدن در این میوه محسوب میشوند. فولات نقش کلیدی در تجزیه هموسیستئین دارد. سطوح بالای هموسیستئین با کاهش تراکم مواد معدنی استخوان در طول زمان مرتبط است. ویتامین K نیز در تولید یک پروتئین ساختاری اصلی در استخوان به نام استئوکلسین نقش دارد. علاوهبر این شما میتوانید با مصرف میوه ملون حدود ۴ درصد از نیاز روزانه خود به منیزیم را تامین کنید؛ چراکه سلولهای مسئول ساخت و تجزیه بافت استخوانی برای عملکرد صحیح خود به منیزیم نیاز دارند.
تاثیرات مصرف ملون در بارداری
در دوره بارداری بدن بیشتر از قبل به ویتامینها و مواد معدنی طبیعی نیاز دارد. در این دوره مهم در زنان بدن باید حداکثر مواد مغذی را دریافت کند تا از سیستم ایمنی بالا برخوردار شود. ملون با انواع ویتامینها و ترکیبات مغذی مختلف یکی از مهمترین میوههاست که باید در دوره بارداری مصرف شود. این میوه سرشار از پتاسیم است که سلامت قلب شما و نوزادتان را تامین میکند. ویتامین C بالا و ترکیبات مفید میوه ملون به تقویت سیستم ایمنی بدن میپردازد و به رشد سالم اندامهای جنین کمک میکند.
تاثیر مصرف ملون بر سیستم گوارشی
میوه خوشمزه ملون حاوی فیبر متوسطی است. فیبر یک ماده مهم و مغذی است که در سلامت دستگاه گوارش بدن ما نقش دارد. مصرف کافی فیبر به حرکات منظم رودهها، رشد باکتریهای سالم و دفع به موقع مدفوع کمک میکند. پس مصرف این میوه از یبوست جلوگیری خواهد کرد. آنچه لازم به ذکر است، نفخ معده پس از مصرف میوه ملون است.
تقویت سیستم ایمنی بدن با خوردن ملون
میدانیم که ویتامین C نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی بدن دارد. میوه ملون نیز سرشار از ویتامین C است. با مصرف حدود ۱۷۷ گرم میوه ملون بیش از ۵۰ درصد نیاز بدن به ویتامین C تامین میشود. البته این سیستم دفاعی پیچیده علاوهبر ویتامین C به طیف وسیعی از مواد مغذی نیاز دارد. طبق مطالعات صورت گرفته مصرف کافی این ویتامین در رژیم غذایی میتواند از عفونتهای تنفسی مختلف مانند ذاتالریه و
سرماخوردگی پیشگیری کند. تقویت سیستم ایمنی بدن برابر است با مصون ماندن در برابر بیماریهایی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا که معمولا در فصول سرد سال با آنها روبه رو هستیم.
از فواید دیگر مصرف میوه ملون یا خربزه عسلی ...
• مصرف به اندازه میوه ملون ممکن است منجر به کاهش وزن شود. به دلیل محتوای فیبر بالا مصرف این میوه باعث میشود که احساس سیری کنیم.
• طبق مطالعات صورت گرفته ترکیبات کارتنوئید (لیکوپن) موجود در میوه ملون خاصیت ضد سرطانی دارند.
• این میوه خاصیت ادرار آور دارد.
• مصرف میوه ملون به کاهش حالت تهوع کمک میکند.
• به دلیل خاصیت ضد انعقادی میوه ملون از گرفتگی قاعدگی جلوگیری میکند.
• کلسیم موجود در میوه ملون ممکن است باعث سلامت و حفظ استخوانها شود.
• خوردن ملون ممکن است برخی از مشکلات جنسی در آقایان را رفع کند.
از عوارض خوردن میوه ملون یا خربزه عسلی
• مصرف بیش از حد ملون ممکن است به نفخ معده، نفخ روده و اسهال منجر شود.
• پوست میوه ملون منبع باکتری است که موجب مسمومیت میشود. در نتیجه پوست این میوه را باید با دقت شست.
• مصرف بیش از حد میوه ملون ممکن است به افزایش قند خون کمک کند. خوردن به اندازه این میوه برای افراد دیابتی بیخطر است.
• میوه ملون مانند انواع خربزهها خاصیت آلرژیزایی دارد. ممکن است پس از مصرف این میوه دچار سردرد، گرفتگی صدا، تورم زبان، قرمزی لثهها، خارش اطراف لبها، تبخال، گلودرد، سرفه، آبریزش بینی و ... شوید. در صورت بروز علائم شدید بهتر است به دکتر مراجعه کنید. برخی از پزشکان برای رفع حساسیت پس از خوردن ملون قرصهای آنتیهیستامین تجویز میکنند.
• همانطور که اشاره شد طبع ملون گرم است؛ پس مصرف بیش از حد این میوه برای گرم مزاجها مضر خواهد بود.
• در زمان ابتلا به سرماخوردگی و آنفولانزا بهتر است از خوردن میوه ملون بپرهیزید؛ چراکه حساسیتزایی میوه علائم بیماری را تشدید میکند.