سلامت روان به اندازه سلامت جسم و حتی بیشتر از آن، در حفظ سلامت و تندرستی عمومی افراد نقش دارد اما این علم در کشور ما کمتر مورد توجه قرار گرفته است؛ این در حالی است که پرداختن به بحث سلامت روان در کنار سلامت جسم، یکی از ارکان اساسی حفظ سلامت و تندرستی در بسیاری از کشورهای پیشرفته ‌است.
به‌طور کلی، آرامش در کنار مدیریت هیجان و شناخت از خود، جزو اصول اولیه حفظ سلامت روان محسوب می‌شوند. زمانی می‌توانیم درباره سلامت روان خود صحبت کنیم که بدانیم توانایی کنترل هیجانات، مخصوصا هیجانات منفی و ناگهانی خود را داریم.به گزارش ایسنا، ۲۹ آوریل مصادف با ۹ اردیبهشت‌ماه به عنوان روز جهانی روان‌شناس و مشاور نام‌گذاری شده است. به مناسبت این روز، پای صحبت سرپرست خانه روانشناسان خوزستان نشستیم.

مهران شهرویی سرپرست خانه روان‌شناسان خوزستان با تبریک روز روان‌شناس و مشاور در خصوص خدمات روان شناسی اظهار کرد: خدمات روانشناسی حوزه‌های مختلفی دارد؛ روانشناسان سعی می‌کنند در حوزه بهداشت روان، با ارائه آموزش‌هایی به عموم مردم از بروز اختلالات روحی روانی، مشکلات هیجانی و آسیب‌های اجتماعی پیشگیری کنند و بهداشت روان جامعه را ارتقا دهند.

وی با بیان اینکه بروز هر آسیب در انسان یک خانواده و بخشی از جامعه را درگیر می‌کند، افزود: پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی حوزه گسترده‌ای است زیرا آسیب‌های اجتماعی می‌توانند زندگی و مسیر رشد انسان را دچار چالش‌ها و بحران‌های شدیدی کنند. پیشگیری از بروز آسیب‌هایی مانند طلاق، اعتیاد، فروپاشی خانواده‌ها و ... یکی از حوزه‌های مهمی است که روانشناسان به این مساله می‌پردازند.

این روانشناس بیان کرد: در حال حاضر اکثر کشورهای دنیا در زمینه پیشگیری هزینه می‌کنند و همیشه پیشگیری نقش سازنده‌ای دارد؛ اگر روانشناسی و روانشناسان بیشتر مورد توجه قرار بگیرند و فرصت نقش‌آفرینی بیشتر به روانشناسان داده شود و مسئولان اهمیت این مساله را درک کنند، چه بسا بسیاری از اتفاقات رخ ندهد و پس از آن نیز هزینه‌های گزافی برای رفع آسیب‌های ناشی از این اتفاقات پرداخت نشود.

روانشناسی؛ ارائه خدمات از بدو تولد تا آخرین روزهای زندگی
سرپرست خانه روانشناسان خوزستان با اشاره به گستردگی فعالیت روانشناسان، گفت: ارائه مشاوره‌های رشدی از بدو تولد تا آخرین روزهای زندگی انسان، از خدمات روانشناسان است؛ روانشناسی می‌داند که یک انسان چه فرآیندی از نظر شناختی، رشدی، فکری و رفتاری را طی می‌کند و با شناختن این فرآیندها در صورت وجود آسیب یا  وقفه در رشد، این اطلاعات در اختیار مردم قرار می گیرد تا مشکل رفع شود.شهرویی بیان کرد: رشد، ابعاد مختلفی از جمله جسمانی، روانشناختی، اجتماعی، هیجانی و عاطفی دارد. باید توجه شود که انسان در هر جایی از مسیر رشدی ممکن است دچار آسیب شود.

این روانشناس بالینی عنوان کرد: به عنوان مثال روانشناسان به حوزه ازدواج و خانواده می‌پردازند. با توجه به اینکه هر انسانی یک شخصیت و وراثت متمایز و محیط زندگی متفاوتی دارد، باید هر فرد شخصیت، هویت و نقاط قوت و ضعف خود را به خوبی بشناسد. روانشناسان کمک می‌کنند یک فرد علاوه بر شناخت دقیق خود، در فرآیند مشاوره‌های ازدواج شخص مقابل را نیز بشناسد و بدین ترتیب، میزان ریسک ازدواج مشخص می‌شود و در صورت وجود مشکل کمک می‌کنند تا ازدواج کم ریسکی رقم بخورد.وی افزود: روانشناسان به زوج‌هایی که در مسیر زندگی دچار چالش شده‌اند نیز کمک می‌کنند تا مشکلات زناشویی درمان شوند. در بعد فرزندپروری نیز آموزش‌های لازم را به خانواده‌ها ارائه می دهند.

تقریبا همه کودکان دچار مشکلات رفتاری هستند
سرپرست خانه روانشناسان خوزستان با تاکید بر لزوم توجه به مشکلات روانشناختی کودکان گفت: بعضا مشکلات رفتاری در کودکان رخ می‌دهد؛ تقریبا همه کودکان به نوعی دچار مشکلات رفتاری هستند اما برخی خانواده‌ها نسبت به این مساله بی‌تفاوت هستند یا تصور می‌کنند این مشکلات خود به خود برطرف می‌شوند که این دیدگاه کاملا نادرست است. این تصور موجب می‌شود این مشکلات در مسیر و آینده زندگی این کودکان تاثیرات مخربی بر جای بگذارد.

شهرویی افزود: برخی نیز برای درمان و رفع این مشکلات اقدام می‌کنند و همکاران ما به این افراد کمک می‌کنند تا زندگی خود را با حال بهتر ادامه دهند و سلامت روان خوبی داشته باشند.این روانشناس بالینی بیان کرد: ارائه مشاوره‌های تحصیلی به منظور پیشرفت تحصیلی، آموزش چگونگی تمرکز و یادگیری بیشتر درس و ایجاد انگیزه برای مطالعه نیز توسط همکاران ما انجام می‌شود.

وی با اشاره به درمان اختلالات روحی و روانی توسط روانشناسان، گفت: انسان در زندگی به چالش‌های مختلفی برخورد می‌کند. گاهی وراثت، فشارها و استرس‌های روانی و اجتماعی و مسائل دیگر موجب بروز اختلال یا مشکلات روانشناختی مانند افسردگی یا اضطراب می‌شوند که روان‌درمانگران می‌توانند به سلامت این افراد کمک کنند.

چگونه با کمک روانشناسی، موفقیت‌های شغلی بیشتری حاصل می‌شود؟
شهرویی عنوان کرد: با توجه به شناخت دقیق و عمیق روانشناسان از شخصیت انسان، روانشناسان می‌توانند با ارزیابی‌های دقیق مشخص کنند که چه نیروی کاری برای چه شغلی مناسب است ئ چه فردی در چه شغلی نتیجه بهتری می‌گیرد. روان شناسان حتی می‌توانند در چگونگی طراحی ابزار کار برای افزایش راندمان کاری و جلوگیری از ایجاد فرسودگی شغلی و در زمینه بهبود درآمدزایی و کسب و کار کمک و نقش پررنگی در این زمینه ایفا کنند. اگر از این تکنیک‌ها بهره گرفته شود، افراد در مشاغل مختلف بسیار موفق‌تر خواهند بود.

لزوم دریافت خدمات روانشناسی برای بهتر زیستن
سرپرست خانه روانشناسان خوزستان گفت: هر انسانی به روانشناس نیاز دارد زیرا روانشناسی می‌تواند به زندگی موفق‌تر و داشتن حال بهتر کمک کند. نگرش و دیدگاه روانشناسان این است که هر انسانی به روانشناس و خدمات روانشناسی برای بهتر زیستن نیاز دارد.

وی تصریح کرد: در ایران مشکلات مختلفی وجود دارد. فضای تعامل و درخواست مشارکت مورد انتظار از سوی مدیران و مسئولان آن گونه که باید باشد نیست. اگر در بسیاری از تصمیماتی که گرفته شده است از روانشناسان کمک گرفته می‌شد، شاید آسیب‌ها به ویژه در حوزه مسائل اجتماعی کاهش می‌یافت مثلا میزان خودکشی و بسیار کاهش پیدا می‌کرد و تحکیم بنیان خانواده بسیار بیشتر می‌شد.این روانشناس بالینی با بیان اینکه باید برای رفع چالش از روانشناسان استفاده شود، عنوان کرد: اگر در زمینه‌های مختلف از ظرفیت روانشناسان متخصص استفاده می‌شد، چه بسا اکنون شرایط کشور بسیار بهتر بود. بنابراین انتظار می‌رود سازمان‌های مختلف، بیشتر از روانشناسان کمک بگیرند و در سیاست‌گذار ها دیدگاه روانشناسان نیز دیده شود.سرپرست خانه روانشناسان خوزستان گفت: جای خالی روانشناسان به عنوان مشاوران مدیران در سطوح مختلف دیده می‌شود و این مساله حلقه مفقوده‌ای است. اگر در کنار هر مدیر، یک روانشناس باشد تصمیمات نهاد متفاوت‌تر می‌شود.

لزوم بیمه‌ای شدن خدمات روانشناسی
وی بیان کرد: بخشی از مردم آگاهی لازم را ندارند و اجازه می‌دهند مشکلات تا حد زیادی شدید شوند و کار به جاهای باریک بکشد و سپس نیز تنها برخی از آن‌ها به روانشناس مراجعه می‌کنند. بخشی نیز باور دارند که باید به روانشناس مراجعه کنند اما با توجه به اینکه در ایران خدمات روانشناسی تحت پوشش بیمه‌ای نیست، مردم هزینه‌های بالایی متحمل می‌شوند در حالی که روانشناسی یک رویکرد درمانی است و باید با یک دوره درمان، اختلال رفع شود.

سرپرست خانه روانشناسان خوزستان گفت: چند سال است که سازمان نظام روانشناسی بارها تحت پوشش قرار گفتن خدمات روانشناسی را پیگیری کرده تا از این ظرفیت علمی برای سلامت بهداشت روان جامعه بیشتر استفاده شود و به ویژه افراد کم‌بضاعت یا بی‌بضاعت و قشر متوسط جامعه نیز از دانش روانشناسان بهره ببرند اما تاکنون این موضوع تحقق نیافته است و این در حالی است که برخی رشته‌های دیگر تحت پوشش بیمه هستند.
شهرویی با اشاره به لزوم اصلاح رفتار و سبک زندگی با استفاده از علم روانشناسی، افزود: اگر مردم از خدمات روانشناسی بهره ببرند، میزان زیادی از بروز بسیاری از بیماری‌های جسمی کاهش می‌یابد. کسی که سبک زندگی بهنجار و سالم و بهداشت روانی سالمی دارد، در معرض رفتار پرخطر قرار نمی‌گیرد بنابراین اعتیاد و جرم کاهش و نیروهای کار افزایش می‌یابند و مردم شادابی خواهیم داشت.

سرپرست خانه روانشناسان خوزستان بیان کرد: بخشی از بیماری‌های قلبی ناشی از استرس‌ها و فشارهای روانشناختی و بخشی از مشکلات گوارشی نیز ناشی از فشارهای روانشناختی هستند که در صورت اصلاح سبک زندگی با استفاده از ظرفیت روانشناسی، همه این موارد کاهش می‌یابند.

به پیشگیری بیشتر از درمان توجه شود
وی عنوان کرد: متاسفانه در جامعه ما بیشتر بر درمان تمرکز می‌شود یعنی می‌گذاریم اتفاقی بیفتد و بعد دنبال درمان می‌رویم در حالی که روانشناسی از پیشگیری تا درمان را شامل می‌شود. روانشناسی درمان همه‌جانبه‌ای است که سرنوشت انسان را متحول می‌کند بنابراین روانشناسی باید جایگاه بسیار بالاتری در کشور داشته باشد و بیشتر مورد توجه قرار بگیرد.

شهرویی بیان کرد: بر اساس تجربه‌ای که دارم، با وجود مشکلات مختلف میزان مراجعات به روانشناسان در خوزستان نسبت به برخی استان‌های دیگر کمتر است که دسترسی نداشتن به روانشناس و افزایش مشکلات اقتصادی، برخی از دلایل این مساله هستند.وی افزود: با توجه به اینکه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی در مناطق کم برخوردارتر رخ می‌دهد، سازمان‌های حمایتی می‌توانند یارانه یا کارت‌برگ‌هایی به منظور مراجعه افراد کم‌بضاعت یا بی‌بضاعت به روانشناسان در نظر بگیرند تا از بروز بسیاری از مشکلات پیشگیری شود زیرا در برخی از آسیب‌های اجتماعی، نباید تنها به برخی از خدمات پاره وقت که شاید زیاد تخصصی نباشند یا مقطعی باشند، اکتفا کرد.

سرپرست خانه روانشناسان خوزستان افزود: باید این خدمات بر اساس کار تخصصی، مطالعاتی، آموزشی و درمانی به مردم این مناطق ارائه شود. اگر هزینه‌ها در زمینه پیشگیری صرف شوند، احتمال دچار آسیب شدن این افراد کمتر می‌شود.

این روانشناس بالینی گفت: روانشناسان یاد گرفته‌اند با مردم و مشکلات مردم همدلی کنند و این موضوع در این صنف، نهادینه شده است؛ در ذات روانشناسان حس انسان‌دوستی و دغدغه نسبت به مشکلات مردم وجود دارد به گونه‌ای که برای روانشناس، این حرفه تنها یک شغل نیست بلکه دغدغه انسانی و اجتماعی است بنابراین یک روانشناس با تمام وجود دوست دارد به همنوع خود خدمت تخصصی ارائه دهد.

وی با اشاره به فعالیت تیم‌های داوطلب روانشناسان و دانشجویان برای ارائه خدمات به جامعه هدف نهادهای حمایتی با همکاری برخی مراکز روانشناسی، عنوان کرد: خانه روانشناسان، در راستای توسعه خدمات روانشناسی، ارائه خدمات به اقشار کم‌درآمد، ارائه آموزش‌ها به مردم در سطوح مختلف و اجتماعی کردن آموزه‌ها تلاش می کند و امیدواریم در پیشگیری از بسیاری از مشکلات که موجب وارد شدن آسیب به مردم می‌شوند و کاهش آسیب‌های اجتماعی، نقش‌آفرینی داشته باشیم.

بهار نیوز