بهار نیوز - شرط‌بندی می‌کنم که ایران و آمریکا توافق می‌کنند

جمهوری اسلامی فکر می کرد پوتین ظرف یک هفته اوکراین را اشغال می‌کند و آقای جهان می‌شود

شرط‌بندی می‌کنم که ایران و آمریکا توافق می‌کنند

گروه سیاسی: صادق زیباکلام، تحلیلگر مسائل سیاسی کشور و منطقه در یک برنامه زنده اینستاگرامی درباره آخرین وضعیت مذاکرات هسته‌ای گفت: بعد از حدود ۲۱ ماه مذاکره تیم محمدجواد ظریف با اروپایی‌ها و آمریکا توافق وین که بعد‌ها به برجام معروف شد، به دست آمد. همه به خاطر داریم که بعد از توافق مردم چگونه به خیابان آمدند و ابراز شادمانی می‌کردند و برخی نشریات ظریف را با دکتر مصدق مقایسه می‌کردند. تعداد قابل توجهی از شرکت‌های غربی وارد ایران شدند. یک کمپانی انگلیسی قرار بود در پروژه‌ای بزرگ مزرعه‌های تولید برق خورشیدی در وسعت بزرگ را در ایران کلید بزند.

احساس می‌شد در ایدئولوژی غرب ستیزی و آمریکا ستیزی جمهوری اسلامی تغییری به وجود آمده و برخی کارشناسان بر این عقیده بودند اگر ایران و آمریکا بر سر برنامه هسته‌ای ایران به توافق برسند، می‌توانند بر سر موضوعات دیگر هم به توافق برسند. مثلا ایران و آمریکا در موضوع استقرار یک دولت میانه‌رو، محکم و با‌ثبات در افغانستان و عراق هم نظر بودند، ایران و آمریکا در این مورد که داعش در سوریه نباشد هم نظر بودند. این موارد وجود داشت البته اختلاف نظر مثلا در مورد حقوق بشر و اسرائیل هم بین دو کشور کم نبوده و نیست.

اگر این موارد پیش می‌رفت در واقع معلوم می‌شد یک تَرَک بزرگ در ایدئولوژی جمهوری ایجاد شده است. چون اساس و بنیان این نظام بر روی آمریکاستیزی بنا شده است. به همین دلیل از سوی تهران اصرار شد که توافق فقط و فقط بر سر فعالیت‌های هسته‌ای باشد و در دیگر موارد که ذکری بر آن رفت، امکان ورود وجود ندارد. بعد از توافق، موشک‌هایی شلیک شد که روی آن به عبری نوشتند اسرائیل باید محو شود، که کسی در ایدئولوژی آمریکا ستیزی جمهوری اسلامی ایران تردید نکند؛ بنابراین خیلی طول نکشید که کمپانی‌های غربی که بعد از توافق و در نیمه دوم سال ۱۳۹۴ وارد ایران شده بودند و خیلی قبل از اینکه ترامپ وارد کاخ سفید شود، کشور را ترک کردند. بعد هم که ترامپ آمد و تیر خلاص را بر جسد بی جان شده برجام زد.

از طرفی هم به نظر من رئیسی استراتژی مشخصی برای «چه باید کرد؟» نداشت و امروز معلوم شده که روز‌های پایانی دولت روحانی، آقای عراقچی با آمریکایی‌ها به توافقاتی رسیده بودند که با آمدن دولت انقلابی آن توافقات ابتدا نادیده گرفته شد، ولی زمانی که فهمیدند نمی‌توانند به فونداسیون تیم قبلی دست بزنند، نهایتا بر همان پایه پیش رفتند. به گفته آقای علی جنتی حتی در مورد خروج سپاه از لیست تحریم‌ها هم توافق شده بود و به تعبیری می‌توان گفت کار تمام شده بود.

با تمام این تفاسیر یک نسیمی از آمریکا به سوی ایران در حال وزیدن است. دولت بایدن مقداری به این مسئله واقع‌بینانه‌تر برخورد می‌کند، مثلا با این استدلال که در ۲۰ سال حضور در افغانستان چیزی به دست نیاورند، از آن کشور خارج شدند و بر این باور هستند که اگر مردم افغانستان طالبان را نخواهند خودشان آن‌ها را بیرون خواهند کرد.

در مورد ایران هم دولت بایدن بر این تحلیل است که؛ ۱. نتوانستیم مانع غنی سازی با خلوص بالا شویم، ۲. توسعه موشکی ایران را نتوانستیم متوقف کنیم و ۳. در کوتاه کردن دست ایران از منطقه هم شکست خوردیم و سپاه قدس نسبت به ۵ سال پیش نفوذ بیشتری در منطقه دارد؛ بنابراین به این نتیجه رسیدند با توجه به اینکه در این سه حوزه پیشرفتی در رابطه با ایران حاصل نشده است نرمش را انتخاب کنند. نرمشی که در جمهوری اسلامی ایران خیلی بد تعبیر، ترجمه و تفسیر شده است و این عقب نشینی را ناشی از ترس و نیاز آمریکایی‌ها به توافق با ایران می‌دانند.

به رغم اینکه ما جریان انقلابی را یک‌دست می‌دانیم، آن‌ها یک‌دست نیستند و با اینکه همه نهاد‌های حاکمیتی را در اختیار دارند، در چه باید کرد؟ مشکل دارند و هیچ اتفاقِ نظری ندارند. از طرفی نفع کاسبان تحریم در این است که هیچ توافقی صورت نگیرد، چون از ناحیه دور زدن تحریم‌ها کلی کاسب هستند. یک عده هم واقعا به این شعار‌ها اعتقاد دارند، بخشی از آن‌ها هم زبانا با بقیه همراه هستند و می‌گویند بین اسلام و کفر سازشی اتفاق نخواهد افتاد، ولی می‌دانند که چاره‌ای ندارند و به اندازه‌ای پراگماتیسم هستند که با این فرمان به ته دره می‌روند.