بهار نیوز - نگاه غیرتخصصی در تولید مسکن آسیب زده است

گروه اقتصادی: رئیس جمهور اخیرا در دیدار با کارگران از طرح‌ها و اقدامات بر زمین مانده‌ای گفت که هرچه زودتر باید در حوزه رسیدگی به مشکلات کارگران عملیاتی شود. از جمله مهمترین موارد مورد اشاره، بحث ضرورت تولید سالانه یک میلیون مسکن در قالب طرح مسکن ملی است که بخش زیادی از متقاضیان آن کارگران هستند، بحث ضرورت ایجاد سامانه جامع کار برای دور زدن و حذف واسطه‌ها و دلالان اشتغال و برخورد شرکت‌های پیمانکار نیروی انسانی، و همچنین بحث قانون مشاغل سخت و زیان آور، همه و همه جزئی از مواردی هستند که رئیسی در رابطه با آن سخن گفته است.

پیرامون این طرح‌ها برخی کارشناسان پیشنهادات و انتقاداتی نیز داشته‌اند. حسن صادقی (رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری) با اشاره به سخنان اخیر رییس جمهور در جمع کارگران به مناسبت هفته کارگر گفت: ایشان قاعدتا این مجموعه مطالب را در مشورت با مشاوران و وزرای خود مطرح کردند و احتمالا درباره ابعاد و ضرورت‌ها و الزامات این مطالبات و اقدامات مطرح شده اطلاعات دقیقی نداشته باشند که لازم است درباره آن‌ها توضیحاتی داده شود.

وی در رابطه با بحث «ضرورت توجه به قانون مشاغل سخت و زیان آور» که توسط رئیسی مطرح شده، توضیح داد: اظهارات رییس جمهور درباره مشاغل سخت و زیان‌آور نیز به شدت کلی است. آیا مشخص است که ما می‌خواهیم ماده واحده قانونی مشاغل سخت و زیان‌آور را اصلاح کنیم یا اینکه مسئله یک کار زیربنایی است؟ این سوال درحالی مطرح می‌شود که انتظار ما ایجاد سازوکاری برای تغییر نحوه اجرای این قانون است وگرنه خود ماده واحده قانون مشاغل سخت و زیان‌آور ماده واحده خوبی است.

صادقی در ادامه افزود: اگر خطاب رییس جمهور به دولتی‌ها باشد، باید از ایشان از دولتی‌ها بپرسد که این قانون چرا این قانون آنقدر بد اجرا شده که امروز به قول معروف هم سیخ سوخته و هم کباب! به عبارت بهتر، امروز از نوع اجرای این قانون هم سازمان تامین اجتماعی آسیب دیده است و هم کارگران برخلاف تصور رایج از آن آسیب دیدند.

رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری با بیان اینکه «چرا باید این قانون با دو بند سختی کار و سقف زمانی خروج از زیان‌آوری هر کارگاه بعد از دو دهه هنوز شاهد این باشیم که کارهای سخت و زیان‌آور به‌صورت سلیقه‌ای شناسایی شود» گفت: دامنه شمولیت مشاغل سخت و زیان‌آور چنان بی‌در و پیکر است که در یک واحد تولیدی با کار سخت و زیان آور، حتی تا مدیرعامل، کارمندان اداری، رانندگان، واحد خرید و فروش و آبدارچی شرکت که کاملا بیرون از محیط تولید هستند نیز خود را مشمول مشاغل سخت و زیان‌آور کرده و بنابر این قانون زود بازنشست می‌شوند و از مزایای آن بهره می‌برند. این مسئله مهمی است که حتما دولت باید به آن رسیدگی کرده و پیگیری کند.

وی در ادامه تاکید کرد: ماده واحده کارهای سخت و زیان‌آور دو بند دارد. آن بند که کارفرما تمایل به اجرای آن دارد، بند مربوط به سوابق کارگر در مشاغل سخت و زیان‌آور است که کارفرما اتفاقا را تحریک می‌کند تا از این بند حتما استفاده کند. بند بعدی که تعهدی بر دوش کارفرما برای خارج کردن کارگاه خودش بعد از دو سال از اجرای قانون از شمولیت زیان‌آوری، اتفاقا مطلوب کارفرمایان نیست و متاسفانه اصلا اجرا نمی‌شود. شما در کشور حتی به تعداد انگشتان یک دست نیز نمی‌بینید که کارگاه خود را بنابر این قانون از وضعیت کار زیان‌آور خارج کرده باشند.

صادقی با اشاره به منافع کارفرمایان در اجرای ناقص دو بند قانون مشاغل سخت و زیان‌آور، اظهار کرد: کارفرما اتفاقا برای آنکه به نیروی کار با سابقه خود حقوق بیشتر پرداخت نکند، به استناد همین ماده واحده نیروی کار خود را زودهنگام و قبل از افزایش میزان حقوق و سنوات‌شان بازنشسته می‌کند. این امر آنقدر برای کارفرما مزیت دارد که آن ۴درصد مخصوص مشاغل سخت و زیان‌آور را نیز حاضر است پرداخت کند. او حتی از بند قانونی‌ای به‌نام امکان تقسیط بدهی هم استفاده می‌کند و همان ۴درصد را طی ۶ تا ۷ سال پرداخت می‌کند و به‌دنبال خارج کردن کارگاه خود از شمولیت بند ۲ ماده واحده کارهای سخت و زیان آور (خارج کردن شرایط کارگاه از زیان‌آور ظرف دو سال) اقدام نمی‌کند.

عضو مرکزیت خانه کارگر جمهوری اسلامی افزود: اگر دولت تصور می‌کند که با قوانین بازنشستگی زودهنگام بازار کار در حوزه مشاغل سخت نیز شکوفا می‌شود، کاملا در اشتباه است زیرا کارفرما از این مسئله به سود خود استفاده می‌کند. ما تاکنون از مقامات مسئول و نمایندگان بسیاری از تشکل‌های کارگری و کارفرمایی درباره اینکه کارفرما باید بعد از دو سال کارگاه خود را از شمول زیان‌آور خارج کند، واکنش و اظهارنظری ندیدیم و این بسیار تاسف برانگیز است. قانون مشاغل سخت و زیان‌آور تنها در شرایطی خودش زیان‌آور نیست که به تمامی اجرا شود و اجرای ناقص آن باعث نشود که از یک طرف دولت نفع ببرد و از طرف دیگر کارگر زود بازنشسته شود و از طرف دیگر کارفرما با ندادن حقوق یک کارگر متخصص باتجربه در سنین بالا، درب باغ سبزی به نام بازنشستگی زودهنگام را به کارگر خود نشان دهد.

وی در ادامه توضیح داد: مشاغل سخت را نمی‌توان از بین برد. کار در معدن، کار در فولاد، کار در ارتفاع و بسیاری موارد از این دست کارهایی هستند که باید انجام شوند، اما «زیان‌آور» بودن کار را می‌توان در برابر آلاینده‌های شیمیایی با ماسک مناسب و تهویه و مشکلات ارتفاع را با دستگاه‌های تضمین ایمنی و دستگاه تنفسی و وسایل ایمنی برای کار در معدن و محافظ صورت برای بسیاری از مشاغل می‌تواند کار را از زیان آوری خارج کند.
صادقی با تاکید بر اینکه «کارگران باید بدانند که آن سوی بازنشستگی مدینه فاضله نیست و بسیاری از مشکلات آغاز می‌شود» گفت: مسئولان دولت این ماده را ابزار برای ایجاد اشتغال جدید ارزیابی می‌کنند و کارفرما آن را ابزار استفاده جهت خارج کردن نیروی باسابقه با دستمزد بالا و کارگر نیز به آن به‌عنوان ابزار رسیدن به مدینه فاضله موهومی به نام بازنشستگی زودتر از موعد می‌نگرد. اما در انتها هم دولت متضرر می‌شود و اشتغالی ایجاد نمی‌شود و هم کارگر با درآمد اندک بازنشست می‌شود.

نگاه غیرتخصصی در تولید مسکن آسیب زده است
رییس اتحادیه پیشکسوتان جامعه کارگری در رابطه با وعده رییس جمهور درباره ساخت یک میلیون واحد مسکن گفت: اگر ایشان بحث ساخت ۴۰۰هزار واحد را مطرح می‌کردند و منابع مالی، حجم سرمایه‌گذاری و قیمت زمین آن را نیز شفاف محاسبه می‌کردند، می‌توانستیم درباره آن واقعی‌تر صحبت کنیم.

وی با بیان اینکه در بحث مسکن هیچ کس به جز مرحوم هاشمی رفسنجانی نگاه واقع‌بینانه نداشت، گفت: از ابتدای انقلاب کسانی شعار اعطای زمین و مسکن را مطرح کردند. یکی از بهترین دوره‌هایی که ساخت مسکن از طریق تعاونی‌ها بسیار جلو رفت و بسیاری از ما کارگران در آن دوره خانه دار شدیم، از نیمه دهه شصت تا اول دهه هشتاد بود که این روند با سیاست غلط مسکن مهر آقای احمدی‌نژاد متوقف شد و ایشان با بها دادن به پیمانکاران و مافیای مستغلات، باعث افزایش قیمت مسکن شدند. ما در دهه شصت و هفتاد توانستیم از طریق تعاونی‌ها و بدون دخالت پیمانکاران پرتوقع برای بسیاری از کارگران خانه بسازیم. تعاونی مسکن فرهنگیان و تعاونی مسکن کارگران و تعاونی مسکن کارمندان در آن دوره موفق‌ترین دستاوردها را در زمینه ساخت مسکن داشتند که هنوز هم می‌توان آن راه را رفت.

او با توصیه به رییس دولت سیزدهم درباره تغییر سیاست مسکن در قوای اجرایی گفت: توقع ما این است که ابتدا دولت با سیاست‌های مالیاتی تلاش کند تا این چند میلیون مسکن خالی در کشور را پر کرده و قیمت‌های زمین و مسکن را مدیریت کند. اگر دولت مسکن را به یک کالای لوکس بدل کند، نتیجه آن می‌شود که در دولت احمدی نژاد روند چندبرابری شدن قیمت مسکن آغاز شد. اگر آقای رییسی مسیر دولت احمدی‌نژاد را در این زمینه برود، قطعا شاهد آن خواهیم بود که دوباره مسکن گران می‌شود و سود آن به جیب سرمایه‌داری مستغلات و پیمانکاران خواهد رفت.

وی در پایان با اشاره به اظهارات اخیر رییس جمهور در جمع کارگران در رابطه با بحث ایجاد «سامانه جامع کار» برای دور زدن دلالان و پیمانکاران نیروی انسانی گفت: این طرح رییس جمهور خوب است به شرطی که دولت به رقیبی برای کاریابی‌ها تبدیل نشود و با نقض غرض، دوباره یک دولت بزرگ و تشکیلات عظیم جدید ایجاد نشود.