گروه جامعه:رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم با اشاره به ۸ میلیون مرگ زودرس در دنیا و ۴۱ هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا در سال، بر ضرورت توسعه زیرساخت بهره گیری از انرژی های پاک تاکید کرد. انوشیروان محسنی بندپی، با اشاره به شعار امسال روز جهانی بهداشت تحت عنوان «سیاره ما، سلامت ما»، و نامگذاری یکشنبه ۱۸ اردیبهشت با عنوان «نقش مردم، مسئولین، سمنها در دستیابی به انرژی پاک»، اظهار کرد: عوامل محیطی تأثیر مستقیم بر سلامت تمام ساکنان کره زمین دارد و اگر این اثرات سو باشد، انسانها را در ایفای نقش مؤثر در جامعه دچار مشکل میکند.
وی با اشاره به اهمیت موضوع انرژی و تأمین آن، ادامه داد: انرژی، یکی از مهمترین مؤلفههای تأمین رفاه اقتصادی و اجتماعی بوده و امور روزمره به تأمین آن وابسته است. از دیرباز تاکنون سوختهای فسیلی منبع اصلی تأمین انرژی بودند که تجدیدناپذیری و آلایندگی بالای آنها، تهدیدی جدی برای سلامت انسانها محسوب میشود.
محسنی بندپی، نفت، گاز و زغال سنگ را سوختهای فسیلی اصلی اعلام کرد و افزود: سوزاندن این سوختها منجر به تولید انواع گازهای گلخانهای نظیر دی اکسید کربن مونوکسید کربن، اکسیدهای ازت، متان و همچنین ذرات معلق میشود که منبع اصلی آلایندگی هوا است.
استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، از بروز ۸ میلیون مرگ زودرس در دنیا و ۴۱ هزار نفر در کشور بر اثر آلودگی هوا، به عنوان چهارمین عامل اصلی بروز مرگ زودرس در دنیا خبر داد و گفت: برای تأمین امنیت ملی و جهانی باید به سمت کاهش مصرف سوختهای فسیلی و توسعه زیرساخت تأمین انرژیهای پاک حرکت کرد.رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم تصریح کرد: اهمیت تأمین انرژی به اندازهای است در بسیاری از جنگها، تأمین و مصرف سوختها در کشورهای درگیر، مورد تهدید واقع میشود.
وی اظهار کرد: موضوع انرژی از سوی سازمانهای جهانی محیط زیست و سازمان جهانی بهداشت مورد توجه بوده و کنفرانسهای متعددی از جمله کنفرانس ریو (اجلاس زمین) در سال ۱۹۹۲، اجلاس سازمان ملل موسوم به کوپ ۲۶ در سال ۲۰۲۱، اجلاس جهانی توسعه پایدار (ری و+۲۰) با محوریت محدودیت مصرف سوختهای فسیلی در این زمینه برگزار شده است.محسنی بندپی گرمایش زمین را از اصلی ترین اثرات تولید گازهای گلخانهای دانست و گفت: انتشار گازهای گلخانهای به ویژه دی اکسید کربن منجر به بروز تغییرات اقلیمی شده و تأمین سلامت آحاد جامعه را با چالش روبه رو کرده است. از همین رو در اجلاس سال ۲۰۲۱ دولتها مکلف به مهار گرمایش زمین از ۲,۷ سانتی گراد به ۱.۵ درجه سانتی گراد شدند.
رئیس مرکز تحقیقات کیفیت هوا و تغییر اقلیم در ادامه انرژیهای تجدیدپذیر را جایگزین مناسب سوختهای فسیلی خواند و افزود: عدم آلایندگی مهمترین ویژگی انرژیهای پاک نظیر، انرژی خورشیدی، بادی، زیست توده و هستهای است. با توجه به اقلیم متنوع و ظرفیت موجود در کشور، دولت، سمنها و مردم باید در مسیر دست یابی به این انرژیها همراه شوند.
محسنی بندپی در خصوص ویژگیهای اقلیمی ایران، عنوان کرد: سالانه در ایران ۳۰۰ روز آفتابی است. از طرفی متوسط بازندگی در کشور سالانه ۲۵۰ میلی لیتر گزارش شده که یک سوم متوسط جهانی بوده و در مقابل تبخیر سالانه ۲ هزار و ۱۰۰ میلی متر ثبت شده که سه برابر متوسط جهانی است. اگر چه این اعداد و ارقام در حوزه تأمین آب نگران کننده است، اما یک فرصت برای بهره گیری از انرژی خورشید و ظرفیت بی نظیر موجود در کشور محسوب میشود. در خصوص انرژی بادی نیز در کشور ظرفیتهای مطلوبی وجود دارد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به توجه به موضوع تغییرات اقلیمی در کشور در متن قانون برنامه ششم توسعه و قانون هوای پاک، تصریح کرد: بر اساس این قانونها، وزارت نیرو مکلف است نسبت به توسعه، تولید و عرضه انرژیهای تجدید پذیر و پاک بهینه بهنحوی اقدام کند که حداقل ۳۰ درصد افزایش سالانه ظرفیت مورد نیاز برق کشور از انرژیهای تجدید پذیر تامین شود.
وی اظهار کرد: با وجود این قوانین همچنان در کشور از ۸۶ هزار مگاوات برق تولیدی ،۹۲۰ مگاوات از انرژی پاک تأمین میشود که نشان از سهم یک درصدی انرژیها پاک در تأمین برق دارد.استاد گروه مهندسی بهداشت محیط دانشگاه در خصوص نقش دولت در ترویج و تشویق به مصرف انرژیهای پاک، بیان کرد: دولت با تعیین تعرفه مناسب، واگذاری زمین، ارائه تسهیلات و امکانات برای توسعه زیرساخت بهره گیری از انرژیهای پاک میتواند نقش اساسی در این زمینه ایفا کند.
به گفته محسنی بندپی، سمنها نیز به عنوان نهادی غیرسیاسی، داوطلب، غیرانتفاعی و واسط بین دولت و مردم در توانمندسازی و تغییر نگرش مردم نقش مؤثری دارد.وی از فعالیت بیش از هزار سمن در زمینه محیط زیست در کشور خبر داد و افزود: مسئولیت اصلی سمنها ارتقای دانش مردم نسبت به عواقب ناشی از مصرف سوختهای فسیلی و همراه کردن آنها در ترویج مصرف انرژیهای پاک است.