در چند سال گذشته، مرگ و میر نوزادان در اثر سندروم مرگ ناگهانی به صورت قابل توجهی کاهش یافته است؛ زیرا پژوهشگران، عوامل محیطی بیشتری را شناسایی کرده‌اند که در این رویداد وحشتناک و غیرقابل پیش‌بینی نقش دارند. به رغم این پیشرفت‌ها، سندروم مرگ ناگهانی نوزاد هنوز عامل حدود ۵۰ درصد از کل میزان مرگ و میر نوزادان در کشورهای غربی به شمار می‌رود.

تصور می‌شود که سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، یک رویداد چند عاملی باشد. این بدان معناست که چندین عامل به طور همزمان رخ می‌دهند تا به یک نوزاد آسیب برسد. فرضیه کنونی برای توضیح دادن سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، به عنوان "مدل ریسک سه گانه" (triple risk model) شناخته می‌شود.

این مدل نشان می‌دهد که برای بروز سندروم مرگ ناگهانی نوزاد باید سه عامل به صورت همزمان با هم ترکیب شوند؛ یک نوزاد آسیب‌پذیر از نظر فیزیولوژیکی، یک دوره حیاتی رشد و یک عامل استرس‌زای بیرونی. پژوهشگران، چندین عامل استرس‌زای بیرونی را شناسایی کرده‌اند که در بروز خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد نقش دارند؛ از خوابیدن به صورت گرفته تا قرار گرفتن در معرض دود تنباکو.

پژوهشگران در مقاله این پژوهش نوشتند: یک نوزاد فقط در صورتی بر اثر سندروم مرگ ناگهانی از دنیا می‌رود که هر سه عامل را داشته باشد. آسیب‌پذیری نوزاد، آشکار نیست؛ مگر این که طی دوره بحرانی در معرض عوامل استرس‌زای بیرونی قرار بگیرد. به‌رغم انجام شدن بررسی‌های فشرده در دهه‌های گذشته، شناسایی هر گونه آسیب‌پذیری ویژه، مبهم باقی مانده است.

این پژوهش جدید، روی آنزیم خاصی به نام "بوتیریل‌کولین‌استراز" (BChE) متمرکز شد. این آنزیم در سیستم انگیختگی مغز نقش دارد و فرضیه پژوهشگران این بود که کمبود آن ممکن است نوزاد را نسبت به سایر عواملی که در بروز سندروم مرگ ناگهانی نقش دارند، آسیب‌پذیرتر کند.

"کارمل هرینگتون" (Carmel Harrington)، پژوهشگر ارشد این پروژه گفت: نوزادان، مکانیسم بسیار قدرتمندی دارند که وقتی خوشحال نیستند، ما را آگاه می‌سازد. "معمولا اگر نوزادی با شرایط تهدیدکننده‌ای مانند مشکل تنفس هنگام خواب مواجه شود، بیدار می‌شود و گریه می‌کند.

پژوهشگران، سطح بوتیریل‌کولین‌استراز را در نمونه‌های لکه خون خشک‌شده ۷۲۲ نوزاد در بدو تولد بررسی کردند. از میان این گروه نوزادان، ۶۷ نفر به طور ناگهانی و غیرمنتظره در یک هفتگی تا دو سالگی از دنیا رفتند. از میان این مرگ و میرها، ۲۶ مورد با سندروم مرگ ناگهانی نوزاد مرتبط بودند و ۴۱ مورد با این سندروم ارتباطی نداشتند.
در مقایسه با نوزادانی که جان خود را به دلایل دیگری از دست می‌دهند و یک گروه کنترل‌شده از نوزادان سالم، گروه مبتلا به سندروم مرگ ناگهانی نوزاد، سطوح پایینی از بوتیریل‌کولین‌استراز را در بدو تولد نشان دادند. به گفته هرینگتون، این نشان می‌دهد که پایین بودن سطح آنزیم ممکن است نوزاد را نسبت به سندروم مرگ ناگهانی آسیب‌پذیرتر کند.  

وی افزود: آنچه این پژوهش نشان می‌دهد، این است که برخی از نوزادان، واکنش قوی انگیختگی را ندارند. ما تاکنون نمی‌دانستیم چه چیزی باعث عدم انگیختگی می‌شود. اکنون که می دانیم بوتیریل‌کولین‌استراز در این امر دخیل است، می‌توانیم نتیجه را برای نوزادان تغییر دهیم و سندروم مرگ ناگهانی نوزاد را به مشکلی در گذشته تبدیل کنیم.

پژوهشگران در نظر دارند که به منظور پیشبرد این پروژه، بررسی بیشتری را برای تأیید یافته‌های خود انجام دهند. از آنجا که این نخستین نشانگر زیستی قابل اندازه‌گیری خون است که می‌توان از آن برای نشان دادن خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد استفاده کرد، هدف، گنجاندن آزمایش بوتیریل‌کولین‌استراز در پروتکل‌های غربالگری استاندارد نوزادان خواهد بود. این آزمایش می‌تواند به والدین و پزشکان امکان دهد تا نوزادانی را که بیشتر در معرض خطر سندروم مرگ ناگهانی نوزاد قرار دارند، شناسایی کنند و محافظت بیشتری را در برابر محرهای بیرونی شناخته‌شده به کار بگیرند.

 هرینگتون نیز امیدوار است که کار کردن روی راه‌هایی را برای رفع کمبود این آنزیم خاص آغاز کند تا از نوزادان با سطوح پایین بوتیریل‌کولین‌استراز، بیشتر محافظت شود.وی افزود: این کشف، امکان مداخله را فراهم می‌کند و در نهایت، به والدینی که فرزندان خود را به طرز غم‌انگیزی از دست داده‌اند، پاسخ می‌دهد.این پژوهش، در مجله "eBioMedicine" به چاپ رسید.

بهار نیوز