گروه علمی: لوپوس (لوپوس اریتماتوز سیستمیک یا SLE) یک بیماری خودایمنی مزمن است که باعث علائمی چون درد مفاصل، بثورات پوستی و خستگی میشود. عملکرد طبیعی سیستم ایمنی بدن، میکروبها و سلولهایی را که ممکن است به سرطان تبدیل شوند، از بین میبرد. در بیماریهای خودایمنی، سیستم ایمنی به سلولهای سالم حمله میکند. در مبتلایان به لوپوس این پاسخ خودایمنی ممکن است در قسمتهای خاصی از بدن رخ دهد و باعث بروز علائم شود.
علائم لوپوس چیست؟
در صورت ابتلا به لوپوس ممکن است علائم زیر را داشته باشیم:
احساس خستگی یا ضعف
کاهش یا افزایش وزن
تب
سردرد
قرمز شدن پوست (راش پروانهای شکل) روی بینی و گونهها بخصوص پس از قرار گرفتن در معرض نور خورشید
ریزش مو
درد قفسه سینه
مشکل تنفسی
به راحتی کبود شدن بدن
درد و سفتی مفاصل
ورم دستها، پاها، شکم یا اطراف چشمها
ادرار قهوهای رنگ (رنگ چای) یا کف آلود
زخم دهان
سردی یا رنگ پریدگی انگشتان دست یا پا
لوپوس همچنین ممکن است باعث اختلال در روند تفکر و ایجاد احساس اضطراب و ناراحتی شود.ر برخی از افراد علائم ثابت است، اما در برخی دیگر علائم میتوانند تشدید شوند یا فروکش کنند. در صورت عود یا شعلهور شدن بیماری، علائم برای چند هفته تشدید میشوند، سپس علائم فروکش میکنند. دلیل تشدید یا فروکش علائم هنوز به طور دقیق مشخص نیست.
لوپوس چگونه تشخیص داده میشود؟
تشخیص لوپوس همیشه آسان نیست زیرا علائم آن میتواند مشابه سایر بیماریها باشد. این علائم شامل التهاب قسمتهای مختلف بدن از جمله ریهها، قلب، کبد، مفاصل و کلیهها است.به منظور تشخیص، معمولاً پزشک آزمایش خون درخواست میکند. سطح بالای برخی از انواع آنتیبادیها به همراه علائم شایع این بیماری، به معنای احتمال ابتلا به لوپوس است. در این صورت ممکن است جهت بررسی ارگانهایی که احتمال دارد تحت تأثیر این بیماری قرار گرفته باشند، مانند قلب و کلیه، انجام عکسبرداری با اشعه ایکس و اسکن لازم باشد.
در صورت تشخیص لوپوس، انجام معاینات و آزمایشهای منظم دورهای مانند آزمایش خون ضرورت دارد.
شدت لوپوس ممکن است از خفیف تا شدید متغیر باشد |
شدت بیماری |
تاثیر بیماری بر بد |
خفیف |
مشکلات مفاصل و پوست، خستگی |
متوسط |
التهاب سایر قسمتهای پوست و بدن، از جمله ریهها، قلب و کلیهها |
شدید |
التهاب منجر به آسیب شدید قلب، ریهها، مغز یا کلیهها که میتواند تهدیدکننده زندگی باشد. |
علت لوپوس چیست؟
لوپوس به عنوان یک بیماری خودایمنی زمانی رخ میدهد که سیستم ایمنی بدن به بافتهای سالم بدن حمله میکند. این احتمال وجود دارد که لوپوس ناشی از ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد، به این معنا که افرادی که دارای زمینه ژنتیکی ابتلا به لوپوس هستند، ممکن است در تماس با عوامل محیطی که میتوانند باعث ایجاد لوپوس شوند، به این بیماری مبتلا شوند. با این حال، علت لوپوس در بیشتر موارد ناشناخته است. برخی از محرکهای بالقوه عبارتند از:
نور خورشید: قرار گرفتن در معرض نور خورشید ممکن است باعث ایجاد ضایعات پوستی لوپوس یا ایجاد پاسخ ایمنی در برخی افراد شود.
عفونتها: ابتلا به برخی عفونتها میتواند باعث شروع لوپوس یا عود علائم در برخی افراد شود.
داروها: ممکن است لوپوس به دنبال مصرف انواع خاصی از داروهای فشار خون، ضدتشنج و آنتیبیوتیکها ایجاد شود. مبتلایان به لوپوس ناشی از مصرف دارو،
معمولا با قطع استفاده از دارو بهتر میشوند. هرچند به ندرت ممکن است علائم حتی پس از قطع دارو ادامه یابد.
عوامل خطر ابتلا به لوپوس
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به لوپوس را افزایش دهند عبارتند از:
جنسیت: لوپوس در زنان شایعتر است.
سن: اگرچه لوپوس میتواند افراد در هر سنی را تحت تاثیر قرار دهد، اما اغلب در سنین 15 تا 45 سالگی تشخیص داده میشود.
نژاد: این بیماری در سیاهپوستان و نیز آسیاییها شایعتر است.
درمان لوپوس
با تشخیص پزشک داروهای زیر برای مبتلایان به لوپوس کاربرد دارند:
داروهای ضدالتهابی مانند ایبوپروفن
هیدروکسیکلروکین
داروهای استروئیدی
داروهای دیگر نیز با تاثیر بر سیستم ایمنی میزان آنتیبادیهای خون را کاهش میدهند.
زندگی با لوپوس: چه کارهایی میتوانیم برای کنترل بیماری انجام دهیم؟
اگرچه مصرف منظم داروها در کنترل لوپوس مهم هستند، اما با رعایت مواردی میتوانیم به مدیریت علائم خود کمک کرده و خطر بدتر شدن بیماری را کاهش دهیم:
سیگار نکشیم، در صورت ابتلا به لوپوس، ترک سیگار مهمترین کاری است که باید انجام دهیم
از قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید یا چراغهای فلورسنت (به مدت طولانی) خودداری کنیم
از ضدآفتاب با فاکتور محافظتی بالا (SPF) (بیشتر از 50) استفاده کنیم
برای پیشگیری از خستگی بیش از حد، زمان و انرژی خود را تنظیم کنیم
سعی کنیم حتی در روزهای تشدید علائم، فعال بمانیم
روشهای آرام نمودن خود، برای مدیریت استرس، را امتحان کنیم، چرا که استرس میتواند علائم ما را بدتر کند
زیر آفتاب از کلاه لبهدار استفاده کنیم
کارفرمای خود را در جریان بیماریمان قرار دهیم، زیرا ممکن است بتوانیم الگوی کار خود را تنظیم کنیم
از خانواده، دوستان و کادر درمان کمک بگیریم
رژیم غذایی سالم و متعادل شامل ویتامین D و کلسیم داشته باشیم
لوپوس و بارداری
لوپوس میتواند باعث ایجاد عوارضی در بارداری شود.در صورت ابتلا به لوپوس باید پیش از اقدام به بارداری، با مراجعه به پزشک، در مورد خطرات این بیماری طی بارداری صحبت کنیم و در صورت لزوم پزشک داروهای مصرفی را تغییر دهد