درجهان امروزتولید در ابعاد کوچک اقتصادی نیست

گروه اقتصادی: رشد اقتصادی، حمایت از تولید و در نهایت ایجاد شغل و حل بحرانِ بیکاری چه ملزوماتی دارد؟ از بهمن آرمان (استاد اقتصاد دانشگاه تهران) در مورد رشد تولید سوال پرسیدیم؛ اینکه چگونه می‌توان اشتغال ایجاد کرد و اینکه آیا مشاغل خانگی می‌تواند تضمین کننده‌ی ایجاد اشتغال باشد؟ 

آرمان در پاسخ به این سوال‌ها می‌گوید: با جهانی شدنِ اقتصاد، تولید نیز ابعادِ جهانی به خود گرفت. ما اصطلاحی در علم اقتصاد داریم که به آن ظرفیتِ بهینه می‌گویند. یعنی مثلا در مورد سیمان اگر ظریفتِ تولیدِ کارخانه‌ای کمتر از یک میلیون تن در سال باشد، آن کارخانه در نقطه‌ی بهینه قرار نمی‌گیرد. چراکه واحدهای جدید سیمان در جهان واحدهای ده هزار تنی هستند، در حالیکه بزرگترین واحدی که ما در ایران داریم دارای ظرفیت ۵هزار تن بیشتر نیستند. 

وی تصریح کرد: برای ایجاد واحدهای بزرگ نیازمند سرمایه‌گذاری‌های سنگین هستیم. چند روز پیش خبری آمد که قرار است یک شرکت شبه دولتی مجتمع پتروشیمی به نام کنگان در استان بوشهر بسازد و مبلغ سرمایه‌گذاری در آن را یک میلیارد تومان اعلام کرد. این در حالی است که کشور دبی در حال ساختِ یک مجتمع پترو پالایشگاهی به ظرفیتِ ششصد و سی هزار بشکه در روز است که بیش از دوازه هزار میلیارد دلار در آن سرمایه‌گذاری شده است. 

آرمان تاکید کرد: در جهان امروز سرمایه‌گذاری تنها و تنها در ابعاد جهانی قابل استناد است و در اینصورت است که می‌توان آن را یک سرمایه‌گذاریِ بهینه تلقی کرد. سال‌ها پیش مدیرعامل شرکت فیات اعلام کرد که اگر ما در سال یک میلیون اتوموبیل تولید کنیم فقط می‌توانیم هزینه‌ی خود را پاسخگو باشیم، اگر بتوانیم یک میلیون و ۵۰۰ دستگاه اتوموبیل تولید کنیم سودآور می‌شویم و اگر از یک میلیون و پانصد هزار دستگاه بیشتر تولید کنیم می‌توانیم هزینه‌ی بخش تحقیق و توسعه خود را هم تامین کنیم تا در بازار جهانی رقابت کنیم. 

آرمان ادامه داد: با این اوصاف اصولا در جهان امروز مشاغل کوچک کارگاهی و خانگی اولا کنار گذاشته شده و تولید در مقیاس جهانی و با هزینه اندک تولیدی که بتواند قابل رقابت باشد، ایجاد می‌شود. به طور مثال کشور بنگلادش که ابعاد اقتصادش از ایران بیشتر است توانست به قطب تولید پوشاک در جهان تبدیل شود. 

وی افزود: اینکه بگویند اقداماتی برای توسعه مشاغل خانگی انجام داده و اسم این را تولید و اشتغال بگذارند در جهان امروز پذیرفتنی نیست. در جهان امروز تولید در ابعاد کوچک نه معنی دارد و نه اقتصادی است و نه کسی به دنبال آن می‌رود. ایجاد مشاغل کوچک نیز راهگشای اقتصاد کشور نیست بلکه واحدهای بزرگ بایستی در کشور ایجاد شوند.