گروه اقتصادی: در این روزها افزایش قیمت محصولات کشاورزی به یکی از مهمترین مسایل اقتصادی در جهان تبدیل شده است. از یک طرق کشورها برای تامین محوصلات کشاورزی مورد نیاز مردم باید هزینه های زیادی بپردازند و از طرف دیگر تورم محصولات کشاورزی باعث شده است تا بخشی از مردم توان خرید مواد غذایی را از دست بدهند و فقر و گرسنگی به چالشی جدی برای آنها تبدیل شود.
در هفته های اخیر بزرگترین نگرانی مطرح شده از طرف سازمان های بین المللی به تشدید سیاستهای مقاومتی در مقابل تجارت آزادانه محصولات کشاورزی مربوط می شد. نگرانی هایی که نشان می داد دنیا به سمت روزهای سخت و بحران های بزرگی می روند و ممکن است چالش های سلامتی و اجتماعی زیادی به وجود بیاید. از جمله کشورهایی که اخیرا صادرات محصولات کشاورزی به خصوص گندم را کاهش دادند یا متوقف کردند کشورهای اوکراین، قزاقستان و روسیه بودند. کشورهایی که در این بازار نقش بسزایی دارند و تغییرات در سیاستهای انها روی قیمت گندم در بازار مصرف اثر دارد.
خبر کاهش و توقف صادرات گندم و فراورده های آن توسط روسیه و اوکراین و قزاقستان در روزهای اخیر حاشیه های زیادی را به همراه داشته است و این سوال را ایجاد کرد که چرا چند کشور خاص می توانند بازار را به این اندازه ملتهب کنند. سوال اصلی این است که کشورهای اجرا کننده این سیاست چه سهمی در بازار دارند و آیا می توان از آنها به عنوان بازیگران اصلی بازار گندم نام برد؟
به گزارش اینسایدر روسیه بزرگترین صادرکننده گندم در دنیا است.این کشور به تنهایی یک پنجم از کل صادرات غلات در دنیا را به خود اختصاص می دهد به همین دلیل محدودیت وضع شده برای صادرات گندم در این کشور می تواند به راحتی سازوکار بازار گندم را تغییر کند و فشار بزرگی در جهت افزایش قیمتها ایجاد کند.
اهمیت این کشور در بازار گندم به اندازه ای است که با شروع درگیری های روسیه و اوکراین و حتی قبل از وضع محدودیتهای تجاری هم قیمت گندم در بازار افزایش یافت زیرا نگرانی از تاثیر این درگیری روی توان عرضه گندم توسط روسیه در ماه های آتی فشار زیادی به بازار وارد کرد. این فشار زمانی افزایش یافت که روسیه اقدام به وضع محدودیتهای صادراتی در بازار غلات کرد.
اوکراین هم بازار محصولات کشاورزی و گندم شرایط کم و بیش مشابهی دارد. این کشور پنجمین صادر کننده بزرگ گندم در دنیا است و ۹ درصد از صادرات گندم دنیا را به خود اختصاص می دهد. با شروع درگیری ها، اوکراین صادرات گندم را کاهش داد و از اواسط ماه قبل به طور کامل صادرات این محصول ارزشمند را متوقف کرد. همین سیاست باعث شد تا بازار گندم شوک بزرگی را تجربه کند و قیمت گندم به سرعت افزایش یابد.
اما قزاقستان وضعیت متفاوتی دارد. این کشور مانند روسیه و اوکراین درگیر جنگ نیست ولی به دلیلی تنشهای موجود در بازار جهان شاهد افزایش ۳۰ درصدی قیمت گندم در بازار داخل است و همین مساله باعث شد تا صادرات گندم و آرد گندم را تا اواسط امسال متوقف کند.
با این سیاست عرضه گندم به بازار جهانی بازهم محدودتر و قیمت آنها بیشتر شد. قزاقستان هر ساله ۳۳ درصد از گندم تولیدی خود را به بازار جهانی صادر می کند که سهم آن در بازار صادرات گندم دنیا کمتر از ۲.۸ درصد است ولی حذف این حجم از گندم می تواند فشار مضاعفی به بازار وارد کند و قیمتها را بازهم افزایش دهد.