اقباله هیئتی
«احیای برجام» اگز تا چند ماه پیش مهمترین عامل تاثیر بر بازارهای مالی داخل كشور از جمله ارز و طلا بود،حالا تقریبا به صورت كامل كاركردش را از دست داده است و دیگر نه موجی در بازاری به وجود میآورد و نه حتی كنجكاوی كسی را برای پیگیری برمیانگیزد، چرا كه میتوان گفت این واژه هم خاصیت و ارزش خود را از دست داده است!
این در حالی است كه دولت ابراهیم رئیسی و شخص رئیسجمهور در هنگام روی كار آمدن با انتقادات فراوان از تیم سیاست خارجی دولت پیشین، هم با گره زدن معیشت و اقتصاد سفره مردم به برجام به شدت مخالف بودند و هم از روند طولانی مذاركات بینتیجه گلایه داشتند اما حالا كه بیش از یك سال از رویکارآمدن دولت سیزدهم و تغییر آرایش تیم دیپلماتیک دولت گذشته است، برجام همچنان مبهم و بلاتکلیف است و معطل ماندن برجام تبعات سنگین اقتصادی به ویژه برای مردم داشته است، در واقع هیچ یك از وعده ها و وعیدها با سرانجام مطلوبی كه قرار بود به زودی به آن برسیم، همراه نشدند و هم معیشت ما به برجام گره خورده باقی ماند و هم برجام همچنان معلق میان آسمان است و زمین.
اقتصاد ایران در سالهای اخیر با مشکلات عدیدهای دست به گریبان بوده است و حالا حلقه این مشكلات گسترده، روزبهروز سفره خانوارهای ایرانی را کوچکتر کرده است، تا جایی كه احتمالا در ماههای آینده چیزی از سفره فرودستان در ایران باقی نخواهد ماند! این در حالی است كه برجام همچنان معطل پایان مذاكراتی است كه گویی قرار نیست هیچگاه به نتیجه برسد و تمام شود.
در کنار مشکلات معیشتی، از آنجا كه دنیا تبدیل به دهكدهای كوچك شده است و فعالیتهای اقتصادی،ارتباط گسترده با دنیا را میطلبد، بازارهای اقتصادی و فعالیتهای اقتصادی نیز با چالشهای بسیاری مواجه شدند و این مشکلات همچنان ادامه دارد. کارشناسان معتقدند احیای برجام یکی از راهکارهای کاهش مشکلات اقتصادی بوده و نباید برای به سرانجام رساندن آن زمانی را از دست داد؛ اما علیرغم این تاكیدات، مدتهاست كه نمیتوان به سرانجام برجام خوشبین بود.تحقق تمام شعارها و وعدههای ابراهیم رئیسی در حوزه اقتصادی و معیشتی و... عملا به احیای برجام و لغو تحریمها گره خورده است؛ اما دولت سیزدهم با یک دوگانگی برای اقناع حامیان خود در موضوع احیای برجام و حل مشکلات کشور دست به گریبان است، چراکه بخش عمده حامیان دولت رئیسی از مخالفان سرسخت برجام بوده و هستند و دولت هم گویی نمیخواهد باعث رنجش آنان شود،هر چند به قیمت نابودی كامل اقتصاد كشور تمام شود.
اصرار جمهوری اسلامی برای دریافت تضمین از دولت بایدن درباره بازگشت به برجام یکی از عواملی است که موجب تأخیر دولت رئیسی در ازسرگیری مذاکرات شده است. گرفتن تضمین از آمریکا یکی از مهمترین اهداف پیشرو در گفتوگوهاست تا اگر دولتهای بعد از «جو بایدن» تصمیمی مانند ترامپ گرفتند، نتوانند از برجام خارج شوند یا دوباره تحریمهایی را علیه ایران اعمال کنند، كه به نظر میرسد در نهایت هم با موافقت دولت فعلی ایالات متحده و البته مجلس سنای آن كشور مواجه نخواهد شد.
در شرایط اقتصادی امروز که گرانی حتی به نان مردم رسده است، باید از همه توان و فرصتها در جهت بهبود وضعیت اقتصادی استفاده کرد؛ بنابراین تدابیر سیاست خارجی دولت نقش کلیدی و سازنده دارد، موضوعی كه گویی اهمیت چندانی برای دولتمردان ندارد.