صدور قطعنامه جدید علیه ایران چه تبعاتی دارد؟

گروه سیاسی: آخرین قطعنامه‌ای که در شورای حکام علیه ایران منتشر شد، به دو سال قبل بر می‌گردد و در این مدت قطعنامه جدیدی علیه ایران صادر نشده است. به خصوص در شرایطی که مذاکرات وین در جریان بود و این امید وجود داشت که طرفین به توافق جدیدی برسند.

اما دو ماه از توقف مذاکرات هسته‌ای می‌‌گذرد و هفته گذشته اعلام شد واشنگتن، لندن، پاریس و برلین، پیش‌نویس قطعنامه‌ای را آماده کرده‌ و در آن از ایران خواسته‌اند «با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به طور کامل همکاری کند.»صدور این قطعنامه مورد حمایت آمریکا و سه عضو اروپایی برجام (انگلیس، فرانسه و آلمان) است و تاکنون تنها روسیه و چین با آن مخالفت کرده‌اند. اگرچه بسیاری می‌گویند احتمال صدور قطعنامه جدید علیه ایران بالاست.

پرونده ایران دوباره به شورای امنیت می‌رود؟
اما صدور قطعنامه جدید علیه ایران به چه معناست؟ آیا پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل می‌رود؟ بسیاری معتقدند که احتمال صدور قطعنامه علیه ایران بالاست اما این قطعنامه احتمالا ادبیات تند و تیزی ندارد و فعلا در این مرحله از ایران می‌خواهد که با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همکاری کند.یوسف مولایی، استاد دانشگاه و حقوقدان حوزه بین‌الملل در گفتگویی با شرق به همین سوال جواب داده و گفته در صورت صدور قطعنامه جدید علیه ایران، پرونده سریعا به شورای امنیت نمی‌رود. بلکه احتمالا در این قطعنامه اعضا از ایران درخواست‌های مشخص و معینی دارند. برای همین پیش‌بینی می‌شود که این شورا به ایران فرصت بدهد که به درخواست‌ها عمل کند.

این استاد دانشگاه گفته اگر در مرحله بعدی هم ایران به درخواست‌های شورا توجه نکند، باز هم احتمال ارجاع پرونده هسته‌ای به شورای امنیت کم است و ممکن است قطعنامه تندتری علیه ایران صادر شود. اگر آن زمان ایران کماکان مخالفت خود را با شورای حکام و قطعنامه دوم نشان دهد احتمال ارجاع پرونده به شورای امنیت سازمان ملل وجود دارد.

مکانیسم ماشه علیه ایران فعال می‌شود؟
اگر پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت برود چه می‌شود؟ آن زمان این احتمال وجود دارد که مکانیسم ماشه علیه ایران فعال شود. یعنی کلیه تحریم‌هایی که به موجب توافق ۲۰۱۵ رفع شده بود دوباره احیا شود.مکانیسم ماشه زمانی فعال می‌شود که اعضای برجام بتوانند ثابت کنند ایران تعهدات برجامی خود را نقض کرده است. در این صورت کلیه تحریم‌هایی که رفع شده بود مجددا وضع می‌شود.

البته یوسف مولایی گفته برای فعال کردن مکانیسم ماشه علیه ایران، الزاما نیازی نیست که پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده شود و ممکن است حتی بدون طی کردن این مراحل چنین اتفاقی رخ دهد.این کارشناس گفته اکنون احتمال فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگرداندن کلیه تحریم‌ها بیشتر است چراکه با حمله روسیه به اوکراین بین اورپا و آمریکا توافقی علیه ایران شکل گرفته و اروپا مانند دفعات قبل، مانع فعال شدن این مکانیسم علیه ایران نیست.حسن بهشتی پور کارشناس مسائل هسته ای هم به خبرآنلاین گفته شاید ارجاع پرونده هسته‌ای ایران به شورای امنیت ماجرای تازه‌ای نباشد و حتی تبعات اقتصادی جدیدی برای ایران نداشته باشد، اما چنین اتفاقی یک امتیاز منفی علیه ایران است.

متن قطعنامه جدید شورای حکام
تهیه پیش‌نویس یک قطعنامه جدید علیه ایران در شورای حکام پس از آن مطرح شد که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی گزارش جدیدی درباره ایران آماده کرد. گزارشی که قرار است در نشست این هفته شورای حکام بررسی شود و می‌گوید ایران به تعهدات برجامی خود عمل نکرده است.پس از آن بود که رویترز گزارش داد آمریکا، فرانسه، انگلیس و آلمان[تروئیکای اروپا] پیش‌نویس یک قطعنامه را برای ارائه به شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را تهیه کرده‌اند. پیش‌نویسی که از ایران می‌خواهد به سوالات باقی‌مانده آژانس درباره ذرات اورانیوم پیدا شده در سه محل توضیح دهد. همچنین این چهار کشور از ایران خواسته‌اند «فورا برای اجرای تعهدات قانونی‌اش اقدام کرده و بدون اتلاف وقت برای همکاری بیشتر جهت شفاف‌سازی و حل و فصل مسائل باقی‌مانده عمل کند.»

تغییر رویه علیه ایران بعد از ۱۰ سال؟
آخرین باری که پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع شد به سال ۲۰۱۲ بر می‌گردد و اگر این بار هم قطعنامه جدیدی علیه ایران ارجاع و پرونده ایران نهایتا به شورای امنیت برود، یک تغییر رویه ۱۰ ساله رخ داده است. رویه‌ای که قطعا علیه برجام است و احیای آن را با خطرات جدی مواجه می‌کند.