بهار نیوز - مخالفت با دالان امن دریای سیاه

گروه بین الملل: سرگئی لاوروف، وزیرخارجه روسیه، به ترکیه رفت تا طرحی را با مقام‌های این کشور در میان بگذارد که امکان صدور دانه‌های خوراکی و روغنی را از کشور جنگ زده اوکراین فراهم بیاورد. بنابر این طرح، تأمین امنیت کشتی‌هایی که از اوکراین، غلات حمل کنند به ترکیه سپرده می‌شود. اما اوکراین و آمریکا با این طرح مخالفت کرده‌اند.
براساس طرح مورد توافق روسیه و اوکراین نیروی دریایی ترکیه مین‌هایی را پاکسازی می کند که «اوکراین» برای جلوگیری از نزدیک شدن ناوگان روسیه «به آبهای دریای سیاه انداخته» است. سپس، ناوهای ترکیه، کشتی‌هایی را که از بندر اودسا، غله حمل کنند، تا آبهای آزاد همراهی و از آنها پاسداری می‌کند.
ولادیمیر زلنسکی رئیس جمهور اوکراین، این طرح را «ترفند» روسیه برای خلع سلاح بندر اودسا و اشغال آن دانسته است. دیوید بلینکن، وزیرخارجه آمریکا، نیز مخالفت دولت ایالت متحده را با هر طرحی که موافقت اوکراین را به همراه نداشته باشد، ابراز کرده است.زلنسکی و مقام‌های آمریکایی و اتحادیه اروپا همچنین روسیه را متهم به سرقت غله اوکراین می‌کنند و با اشاره به اینکه ۲۵ میلیون تن گندم در سیلوهای اوکراین مانده و امکان صدور آنها به خارج نیست، می‌گویند روسها گندم‌های اوکراین را غارت می کنند و به دنبال فروش آن در بازارهای جهانی‌اند.
نیروی دریایی روسیه از زمان حمله به اوکراین در ۲۴ فوریه مسیرهای ارتباط دریایی اوکراین را مسدود کرده است.
اوکراین یکی از تولیدکنندگان اصلی دانه‌های خوراکی و روغنی در جهان است. بیش از ۴۰ درصد از گندم مصرفی در آفریقا عموما از روسیه و اوکراین وارد می‌شود. اما بنادر اوکراین در دریای سیاه کم و بیش از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین برای صادرات، عملیاتی نیستند. کی‌یف و متحدانش مسکو را در مسدود شدن راه بنادر اوکراین مقصر می‌دانند. اوکراین این بنادر را برای جلوگیری از ورود نیروهای روسیه و حملات دریایی مسکو مین‌گذاری کرده‌اند.امین عواد، هماهنگ‌کننده اداره بحران سازمان ملل متحد در ژنو گفته است باز نشدن بنادر اوکراین به قحطی می‌انجامد. به گفته این مقام سازمان ملل متحد کمبود غلات زندگی ۱.۴ میلیارد نفر را متاثر می‌کند و عامل مهاجرت دسته‌جمعی است.جنگ کمبود غلات در آفریقا را که پیشتر به دلیل محصول بد و ناامنی ایجاد شده بود بدتر کرده است. از آغاز تهاجم روسیه به اوکراین قیمت مواد غذایی در سراسر جهان افزایش جدی داشته و عده زیادی را به گرسنگی انداخته است. مایک دانفورد، رئیس برنامه جهانی غذا می‌گوید بیش از ۸۰ میلیون نفر در آفریقا دچار ناامنی غذایی هستند که نسبت به همین زمان در سال گذشته ۳۰ میلیون نفر افزایش نشان می‌دهد.
منصور سهرابی، پژوهشگر اقتصاد کشاورزی در کیل آلمان می گوید ایران نیاز به واردات بیش از هفت میلیون تن گندم در سال جاری دارد و افزایش بهای گندم در بازارهای جهانی به سبب جنگ در اوکراین از سویی و بالا رفتن بهای ارز در ایران از سوی دیگر، باعث می شود که گندم وارداتی به ایران به دو برابر بهای آن در بازارهای جهانی تمام شود و بر امنیت غذائی ایران اثر بگذارد.
ایران گندم وارداتی خود را عمدتاً از روسیه تأمین می کند اما به گفته هادی کحال زاده، پژوهشگر اقتصاد سیاسی در دانشگاه برندایز در آمریکا، گندم اکنون به ابزاری سیاسی و اهرم فشار در دست روسیه تبدیل شده، تا آنجا که دیگر کشورهایی ایران از آنها گندم خریداری می کرده، به ذخیره کردن این محصول پرداخته اند و ممکن است تمایلی به صدور آن نداشته باشند.
بدین ترتیب، آنچه رخ می دهد، وابستگی بیشتر ایران به گندم روسیه است. مشکل دیگر ایران به گفته کحال‌زاده، افزایش هزینه حمل و نقل گندم در نتیجه بالا رفتن بهای سوخت است که از عوارض دیگر جنگ در اوکراین به شمار می‌رود. تحریم ایران و محدودیتهایی نیز که این کشور در نقل و انتقالات بانکی در جهان دارد، عوامل دیگر محدود کننده ایران در خرید گندم مورد نیاز از خارج است.
روسیه و اوکراین نزدیک به یک سوم عرضه جهانی گندم را در اختیار دارند و قطع صادرات غلات از بنادر اوکراین بحران فزاینده غذایی در جهان را شدت بخشیده است. اوکراین همچنین صادرکننده عمده ذرت و روغن آفتابگردان است که کمبود نسبی آنها نیز محسوس است.