گام اروپا برای سخت‌تر کردن شنگن

 گروه بین الملل: شورای اتحادیه اروپا  با کلیات طرحی موافقت کرد که هدف آن تقویت منطقه شنگن در مواجهه با چالش‌های جدید از طریق اصلاح قوانین است.
 این اصلاحات اقدامات جدیدی را برای مبارزه با ابزارسازی موج مهاجران فراهم می‌کند. هدف دوم ارائه شده در این طرح ایجاد یک چارچوب قانونی جدید برای انجام اقدامات در مرزهای خارجی در صورت بروز یک بحران بهداشتی است. در این بخش تاکید شده است که باید از تجربه‌های بحران بیماری همه‌گیری کرونا در این زمینه استفاده شود. این نهاد هدف سوم را به روز کردن چارچوب قانونی برای بازگرداندن کنترل‌های مرزی داخلی عنوان کرده است با این حال به اصل حرکت آزاد تاکید دارد. از سوی دیگر طبق این طرح باید اقدامات جایگزین برای این کنترل‌ها معرفی شوند.
شورای اتحادیه اروپا با توجه به نظر مثبت روی کلیات این طرح، می‌تواند پس از دریافت نظر پارلمان اروپا مذاکرات را با این نهاد آغاز کند.این طرح «استفاده ابزاری» از مهاجران را به‌عنوان وضعیتی تعریف می‌کند که در آن یک کشور ثالث یا بازیگر غیردولتی حرکت اتباع کشورهای دیگر را به سمت مرزهای خارجی اتحادیه اروپا یا به سمت یک کشور عضو تشویق یا تسهیل می‌کند تا اتحادیه یا یک کشور عضو این بلوک را بی‌ثبات کند.
این موضوع به نظر می‌رسد در واکنش به اقدامات اخیر بلاروس در گسیل مهاجران به سمت مرزهای اتحادیه اروپا باشد که تنش‌های جدی را بین اتحادیه اروپا و مقامات بلاروس ایجاد کرد. علاوه بر بحران بلاروس، ترکیه هم در یک دهه‌ گذشته بارها با کارت پناهجویان سوری، اتحادیه اروپا را تحت فشار قرار داده است.
سند اصول کلی اصلاح مقررات شنگن تاکید دارد که باید امکان تصویب سریع حداقل قوانین الزام‌آور درباره محدودیت‌های موقت سفر در مرزهای خارجی در صورت تهدید سلامت عمومی فراهم شود. این وضعیت پس از شیوع جهانی ویروس کرونا و برای اولین بار تجربه شد. مقررات اجرایی الزام‌آور که در چنین شرایطی از سوی شورای اتحادیه اروپا تصویب می‌شود شامل حداقل محدودیت‌ها خواهد بود و در صورت اقتضای شرایط امکان اعمال محدودیت‌های شدیدتر برای کشورهای عضو وجود دارد. همچنین این شورا فهرستی از مسافران که جابجایی آن‌ها ضروری است تهیه می‌کند تا از برخی از اقدامات معاف شوند.این طرح همچنین رویه‌های ساختاری‌تری را برای برقراری مجدد کنترل مرزهای داخلی با نظارت‌های قوی‌تر تعیین می‌کند. این طرح رای اخیر دیوان دادگستری اروپا را در نظر می‌گیرد که بر اصل آزادی رفت و آمد در محدوده شنگن تاکید دارد و در عین حال شرایط را برای بازگرداندن کنترل‌های مرزی داخلی مشخص می‌کند. طبق این طرح اگر کشوری نیاز به کنترل مرزهای داخلی برای مدتی بیش از دو سال و نیم را داشته باشد باید قصد خود را برای تمدید بیشتر کنترل‌های مرزی داخلی با ارائه توجیهی برای انجام این کار به کمیسیون اطلاع دهد.برای تمدید کنترل مرزهای داخلی، کمیسیون سپس توصیه‌ای را در ارتباط با تاریخ آن با توجه به برخی اصول صادر خواهد کرد و به اطلاع کشور عضو می‌رساند.
این طرح همچنین می‌گوید که قوانین مرزهای شنگن با ارائه اقدامات جایگزین در کنترل مرزهای داخلی به‌ویژه با پیشنهاد چارچوب موثرتری برای بازرسی‌های پلیس در مناطق مرزی کشورهای عضو به روز می‌شود. این طرح همچنین روش جدیدی را برای رسیدگی به جابجایی‌های غیرمجاز مهاجران غیرقانونی در اتحادیه اروپا پیشنهاد می‌کند. طبق ساز و کار پیشنهادی یک کشور عضو اجازه خواهد داشت تا اتباع کشورهای ثالث را که در منطقه مرزی بازداشت شده‌اند و به‌طور غیرقانونی در قلمرو آن اقامت دارند به کشورهای عضوی که از آنجا وارد شده‌اند منتقل کند. این رویه در حال حاضر با اجرای معاهده دوبلین ۱ و ۲ درباره پناهجویان غیرقانونی، پس از ثبت درخواست پناهندگی در کشور نخست، اعمال می‌شود.