گروه اقتصادي: از زمان تصویب ایجاد شهرهای جدید در شهرستان اهواز تاکنون حدود یک دهه میگذرد که به دنبال اجرای طرح مسکن مهر قرار شد واحدهای آن در قالب این طرح ساخته و به متقاضیان تحویل شود، اما این که چه زمان مردم در این شهرها خانهدار میشوند و با چه قیمتی مشخص نیست.
گسترش صنعت ساختمان یکی از مظاهر رشد و توسعه در جوامع محسوب میشود و بیشترین سهم انباشت سرمایه ثابت و بالاترین سهم اشتغال در بخش صنعت و جذب افراد تحصیل کرده و کارآمد در این بخش قرار دارد، اما این که چه واحدی را در چه مدت زمانی و با چه کیفیتی تحویل مردم دهیم، خود جای بحث دارد. شهر جدید رامین در سال 68 به منظور جذب و اسکان سرریز جمعیت منطقهای شهر اهواز در محدوده قانونی مکانی حدود هفت هزار هکتار و با محدوده استحفاظی دو هزار و 400 هکتار و طرح جامع 600 هکتار برای 63 هزار نفر تا سال 95 مکان یابی و در سال 83 به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری رسید.
این شهر در 40 کیلومتری اهواز حد فاصل اهواز، باوی، مسجد سلیمان و شوشتر و در جوار محور ارتباطی اهواز - مسجد سلیمان در بزرگراه بندر امام - تهران واقع است. شيرين شهر هم که به عنوان نزدیکترین مسکن مهر به اهواز در سال 83 به تصویب شورای عالی شهرسازی و معماری کشور رسید، در 23 کیلومتری جنوب غربی اهواز و در شرق رودخانه کارون ساخته میشود. این شهر برای اسکان یکصد هزار نفر مطالعه و برنامهریزی شده است. در شیرین شهر هفت هزار و 150واحد در دست احداث است.
اما به رغم گذشت حدود یک دهه از زمان تصویب این شهرها استقبال چندانی از سوی مردم برای خانهدار شدن در این مناطق نشده است. این مساله به دلایل مختلفی اعم از ایجاد نشدن زیرساختهای آب، برق، گاز و مخابرات و به دنبال تورم بالا رفتن قیمت ساخت و سازها که امکان فراهم کردن سهم آورده بالا برای بخش عمدهای از مردمی که برای خانهدار شدن در این شهرها نام نویسی کرده بودند دیگر نبود و به ناچار بخشی از اینها منصرف شدند.
در ابتدای آغاز طرح مسکن مهر در کشور و به تبع آن در شهرهای جدید قرار بر این بود که فرد متقاضی مسکن اگر شرایط نام نویسی که نداشتن خانه یکی از این شرایط بود را داشت با سهم آورده 10میلیون ریال و به دنبال ایجاد بستر اولیه واحد مسکونی با دریافت وامی که در همان زمان 150 میلیون ریال در نظر گرفته شده بود، صاحب خانه شود.
اما به دلیل گرانی مصالح و تاسیسات که به دنبال تورم اتفاق افتاد، در کنار دیگر امکانات مورد نیاز برای ساخت مسکن نه تنها میزان وامها بناچار افزایش یافت که فرد متقاضی هم باید سهم آورده بیشتری را فراهم میکرد که این امکان برای عمده این افراد که قشر ضعیف جامعهاند، وجود نداشت. همین تامین نشدن بموقع سهم آورده یکی از مشکلات پیش روی طرح مسکن مهر است که گریبانگیر شهرهای جدید رامین و شیرین شهر اهواز هم شده است.
این مسایل پیمانکاران و سازندگان مسکن مهر در این شهرها را هم متاثر از خود کرده که همچنان با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکنند. مدیرعامل تعاونی مسکن مهر 53 اهواز نیز میگوید: شش سال است که درگیر مسکن مهر بوده و کار را با 400 عضو برای ساخت همین تعداد واحد مسکونی آغاز کرده، اما به دلیل افزایش رقم سهم آورده تعدادی از اعضای تعاونی انصراف داده و هم اینک به 350 نفر رسیده است.
رضا صفدري افزود: در ابتدا اعلام شد که با 10میلیون ریال نام نویسی انجام و 50 میلیون ریال هم صندوق تعاون پرداخت میکند، برای تامین بقیه اعتبار لازم هم وام داده میشود که اثری از وام نبود و به مردم فشار آمد. بنا به اظهار وی تعدادی از متقاضیان با چنگ و دندان سهم آورده را تامین و برای واحدهای خود هزینه کردند، اما بخش زیادی از مردم توان تامین آن را ندارند و بناچار پیمانکار برای اتمام طرح باید از جیبش خرج کند.
صفدری گفت: پیش از بالا رفتن قیمتها به دلیل این که بعدها افزایش قیمت میخورد پنجره ˈیو.پی.وی.سیˈ، مصالح و شیرآلات خریدیم که آن موقع دلاری 16هزار ریال بود و الان که هر دلار 30 هزار ریال شده پیمانکار سهم آورده و خریدهای انجام شده را گرفت و در انبار گذاشت و کار را خوابانده است. عبدالرحمن سواری مدیرعامل یکی از شرکتهای سازنده در شهر جدید رامین هم افزود: ساخت 412 واحد را با وجود تمام مشکلات در گرد و خاک شروع کردیم، اما نه از بانک همکاری خوبی دیدیم، نه از شرکت شهر جدید رامین و نه شرکت مادر تخصصی شهرهای جدید و در زمان حاضر عمده مشکل ما مالی است.
وی افزود: با تورمی که در کشور ایجاد شد، نزدیک به سه برابر در قیمت آهن آلات رشد داشتیم و هم اینک که طرح به 95درصد پیشرفت فیزیکی رسیده هر چه داشتم اعم از خونه و ماشین را فروختم و بدهکار پیمانکارم و چکهای برگشتی دادم. سواری گفت: قیمت قرارداد در ابتدا سه میلیون ریال برای هر متر مربع تعیین شده بود که هم اینک برای ساختمانی با 95 درصد پیشرفت کاری با متری شش تا هفت میلیون ریال هم قرارداد نمیبندند.
یکی از انبوه سازان هم گفت: روزی که به شهر رامین آمدیم و شروع به کار کردیم، در این منطقه راه، آب، برق و امنیت وجود نداشت و با توجه به اقلیم موجود با چنگ و دندان کارها را جلو بردیم، اما با وجود همه این کارها با توجه به موقعیت مکانی دور از شهر مردم تمایل زیادی به خرید واحدها ندارند. وی افزود: از اول تیر سال 90 تاکنون چند 10 میلیارد تومان در شهر رامین هزینه شده است. این سازنده گفت: اصل قضیه ما مالی و یک سری کارهای فنی است که متاسفانه غیر کارشناسی بوده و قیمتها کارشناسی و بر اساس اصول فنی و مهندسی نیست.
وی افزود: قیمت پایه ما سه میلیون ریال برای هر متر مربع بود که با افزایش قیمتها و با وجود ابلاغ صورت گرفته هنوز مشخص نشده که قیمت هر متر مربع ساختمان در شرایط فعلی چقدر خواهد بود. این انبوهساز گفت: هر متر مربع ساخت و ساز پای خودمان دستکم چهارمیلیون ریال تمام میشود و این در حالی است که چنین واحدی شیشه و در ندارد و تکمیل نشده و در صورت تکمیل قیمت هر متر مربع آن به شش میلیون ریال هم میرسد.
وی افزود: در شهرهای پرند و فردیس نیستیم که ارزش افزوده داشته باشد، بلکه برای جلب مردم به شهرهای شیرین شهر و رامین طرحهای تشویقی باید بگذارند. این انبوهساز گفت: در طرح اولیه هم دیده شده که برای دسترسی به شیرین شهر مترو بزنند تا مردم بدانند که قرار است اتفاقهایی در این جا بیافتد، اما هنوز عملیات اجرایی آن هم شروع نشده است. وی افزود: اهواز یکی از کلانشهرهایی که مسکن مهر آن مشکل پیدا کرده و معطوف به شیرین شهر و رامین شده که به دلیل دوری و بعد مسافت، چندان استقبالی از آنها نمیشود؛ متقاضی و پول هست اما به علت نبود زیرساختها مردم به این شهرها نمیآیند.
وی گفت: اگر خانوادهای هم به این شهرها بیاید به غیر از برق، آب و امنیت، مدرسهای هم وجود ندارد که فرزندان آنها در آنجا تحصیل کنند. این انبوهساز افزود: اگر از دو سال پیش که کارمان را شروع کردیم، متولیان امر آب، برق، گاز، بهداشت و آموزش هم پای کار میآمدند تا به امروز خیلی کارها انجام شده بود. عبدالهادی عیناوی کارشناس مسکن گفت: بزرگترین اشکال کار نه تنها در رامین و شیرین شهر که تمام شهرهای جدید این است که مرحله به مرحله پیش برده نمیشوند؛ تمام مراحل را با هم شروع میکنند و در نتیجه بودجه کم میآورند.
وی افزود: بدنبال آن زیرساختها هم انجام نمیشود، مدرسه، بیمارستان و راه دسترسی هم ساخته نمیشود که هم اینک یکی از عوامل بی میلی مردم برای خرید مسکن در شیرین شهر و رامین نبود راه دسترسی مناسب است؛ این شهرها اتوبوس و تاکسی ندارند. این کارشناس مسکن گفت: دولت برای هر متر مربع ساخت و ساز سه میلیون ریال محاسبه کرده بود که به دنبال تورم هم اینک این رقم دو برابر شده است؛ بنابراین سازندگان و پیمانکاران یا باید از کیفیت کار بزند یا دیگر توان ساخت و ساز ندارند و در نتیجه شهرها به همین منوال میماند.
وی تاکید کرد: قیمت مسکن مهر باید کارشناسی شود و دولت بناچار باید قبول کند که تورم باعث افزایش قیمت ساخت و سازها شده است. عیناوی با بیان این که هم اینک نیمی از پیمانکاران به علت بدهیهای خود در زندان به سر میبرند، گفت: امروز که قیمت هر بسته سیمان سه برابر شده چگونه میشود با متری سه میلیون ریال خانه ساخت و تحویل مردم داد؟
این کارشناس مسکن افزود: اگر دولت کار کارشناسی خود را قبول کند واحدها تکمیل و تحویل افراد میشود. عیناوی گفت: قراردادهای ساخت مسکن مهر سه جانبهاند و مردم در آنها لحاظ نشدهاند؛ به پیمانکار مربوط نیست که مردم بخرند یا نه. در این جا دولت باید وارد عمل شود. وی افزود: در این قراردادها نفر سوم در کنار بانک و پیمانکار دولت است؛ پیمانکار هر چه داشته از دست داده و برای ساخت خانهها هزینه کرده است.
این کارشناس مسکن گفت: عمده پیمانکاران مستاجرند زیرا به ناچار خانههای خود را برای ساخت خانههای مردم فروختهاند. وی افزود: باید پولی در سیستم واریز شود تا تضمینی باشد برای این که پیمانکاران به کار امیدوار شوند اما یک سال است که پیمانکاران پولی نگرفتهاند. این کارشناس مسکن افزود: طرح مسکن مهر طرح بزرگی است که امید به خانهدار شدن را در دل مردم روشن کرد و جمهوری اسلامی با این طرح در تمام جهان به خود میبالد.
وی گفت: این طرح اگر مناسب اجرا میشد دیگر مشکلی به نام بیخانمانی و بیمسکنی در کشور نداشتیم اما با روال موجود مسکن مهر در خوزستان و دیگر نقاط کشور به جایی نمیرسد.