درخواست مجدد بورل برای بازگشت طرفین به برجام

جوزپ بورل، در مقاله ای برای وبسایت «سرویس اقدام خارجی اروپا» در یادداشتی نوشت: هفت سال پیش، پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل، آلمان، ایران و نماینده عالی رتبه اتحادیه اروپا در امور خارجی و سیاست امنیتی، یک توافق دیپلماتیک تاریخی را نهایی کردند. برنامه جامع اقدام مشترک ( برجام )، نتیجه بیش از یک دهه دیپلماسی فشرده در خصوص برنامه هسته ای ایران بود و از حمایت یکپارچه شورای امنیت سازمان ملل برخوردار شد. برای نهایی شدن این توافق در سال 2015، اراده سیاسی چشمگیری، بالاخص در ماه‌های واپسین مذاکرات لازم بود.
به نقشی که اروپایی ها در حصول توافق هسته‌ای داشته‌اند، افتخار می کنم. تعامل دیپلماتیک اروپا به سال 2003 باز می‌گردد، زمانی که وزرای امور خارجه فرانسه، آلمان و بریتانیا نخستین بار به تهران سفر کردند تا دغدغه های هسته ای را با ایران در میان بگذارند. خاویر سولانا، دوستم و نماینده عالی رتبه سابق اروپا در زمینه سیاست خارجی و سیاستگذاری امنیتی، در سال 2004 به آنها ملحق شد. تا سال 2006، او موفق شد حمایت همه اعضای شورای امنیت از این تلاش را جلب کند. هدف ما همواره این بوده است که توافقی را منعقد کنیم که به سود همه باشد. به نفع اروپا، به نفع ایران و همچنین به نفع جامعه بین المللی. و همه ما دقیقا به این رسیدیم. ما برجام را در ژوئیه سال 2015 نهایی کردیم، آن را اجرا و حفظ کردیم.
این توافق، محدودیت های شدیدی را بر فعالیت های هسته ای ایران و همچنین گسترده ترین نظام بازرسی و نظارت را که تاکنون از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی اجرا شده است، تضمین کرد. لازم الاجرا شدن برجام منجر به کاهش 98 درصدی ذخایر اورانیوم غنی شده ایران و حذف هزاران سانتریفیوژ شد.افزون بر این، اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران و سایر مفاد مربوط به شفاف سازی در برجام به آژانس اجازه داد که هر کدام از سایت‌های {هسته ای ایران} را که بخواهد، در هر زمان، بازرسی کند. احیای برجام همه محدودیت‌های برنامه هسته ای ایران را به قوت خود باز می گرداند. در عوض، این توافق دورنمایی را از بهره مندی اقتصادی ایران را در نتیجه برداشته شدن تحریم های آمریکا، اتحادیه اروپا و سازمان ملل گشود.
اجرای کامل این توافق به شدت تحت تاثیر تصمیم دونالد ترامپ در سال 2018 برای خروج آمریکا از آن و اعمال یک کارزار یکجانبه «فشار حداکثری» قرار گرفت. اتحادیه اروپا و همه اعضای باقیمانده در برجام کاملا روشن گفته ایم که چه اندازه با خروج آمریکا و اعمال مجدد تحریم ها مخالف هستیم. ما این کار را {اعلام مخالفت} را به شکل عمومی، فردی، جمعی و چند جانبه در سازمان ملل انجام داده ایم. ایران به نوبه خود، فعالیت های هسته ایش را تا سطوح هشدار دهنده ای افزایش داده است. متأسفانه، ایران همچنین نظارت های آژانس را محدود کرده و همکاری کامل با آژانس را طبق وظایف پادمانی اولیه خود نداشته است. "فشار حداکثری" شکست خورد، زیرا اتحاد جمعی اعضای باقی مانده این توافق را زنده نگه داشت. اکنون بیش از هر زمان دیگری مهم است که انجام دادن این کار را ادامه دهیم. پس از 15 ماه مذاکرات سازنده و فشرده در وین، و تعامل های بیشمار با طرف های برجام و آمریکا، به این نتیجه رسیده‌ام که فضا برای مصالحه های مهم دیگر تمام شده است.
من اکنون متنی را روی میز گذاشته‌ام که با جزئیات دقیق به رفع تحریم ها و همچنین گام‌های هسته‌ای مورد نیاز برای احیای برجام می پردازد. این متن نشان دهنده بهترین معامله ممکن است که من به عنوان تسهیل کننده مذاکرات، آن را امکان پذیر می‌دانم. این یک توافق کامل نیست، اما همه عناصر اساسی را مورد توجه قرار می‌دهد و همه مصالحه‌هایی را که به سختی توسط همه طرف ها حاصل شده است، شامل می‌شود. لازم است برای دستیابی به موفقیت و آزادسازی ظرفیت های عظیم ناشی از اجرای توافق، همین الان تصمیم هایی برای استفاده از این فرصت منحصر به فرد گرفته شود.