ماجرای قطع شیردهی شبانه به نوزاد

گروه علمی:شیر مادر بهترین و کامل ترین غذای انحصاری نوزاد از ابتدای تولد تا پایان ۶ ماهگی است. اما، آمارهای رسمی وزارت بهداشت نشان می دهد که هنوز ۵۳ درصد نوزادان ایرانی بدون شیرمادر تغذیه می کنند. بر اساس تحقیقات ملی، تغذیه انحصاری با شیرمادر در کشور سال ۷۹ بالغ بر ۴۴.۱ درصد بود که در سال ۸۹ به ۵۳.۱ درصد و در سال ۹۶ به ۴۷.۴ درصد رسید.

همچنین، تغذیه انحصاری با شیرمادر در سال ۹۶ برای شهرها ۴۵.۹ درصد و روستاها ۵۰.۹ درصد بوده است.
این موضوع نشان می‌دهد که وضعیت در شهرها که جمعیت بیشتری نسبت به روستاهای کشور دارند، چندان خوب نیست و باید نسبت به ترویج برنامه تغذیه با شیرمادر، بیشتر اطلاع رسانی و آموزش داد.تغذیه با شیرمادر از بدو تولد تا پایان ۶ ماهگی، چه ویژگی‌هایی دارد و اگر نوزاد به هر دلیلی از شیرخشک به عنوان تغذیه انحصاری استفاده کرد، چه بیماری‌هایی او را در بزرگسالی تهدید می‌کند.این پرسش‌ها را با مژگان اعلایی کارشناس مامایی و مشاور تغذیه با شیرمادر مطرح کردیم.آنچه این کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر،  بر اهمیت آن تاکید داشت، راز سر به مُهرِ «شیرمادر» بود.اعلایی با اشاره به هفته جهانی تغذیه با شیرمادر که همه ساله از ۱ تا ۷ اگوست، برابر با ۱۰ تا ۱۶ مرداد برگزار می‌شود، گفت: هدف از هفته تغذیه با شیرمادر، تشویق مادران به اهمیت شیرمادر برای نوزاد است.

اولین گام در ترویج تغذیه با شیرمادر
وی با اشاره به شعار امسال هفته تغذیه با شیرمادر که «قدمی رو به جلو برای تغذیه با شیرمادر» نامگذاری شده است، افزود: اولین گام در ترویج تغذیه با شیرمادر، حمایت از مادران در دوران شیردهی به نوزاد است. زیرا، حمایت از مادران شیرده، باعث می‌شود آنها در زندگی اجتماعی، موفق تر شوند.

این کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر، مهم‌ترین حامی مادران شیرده را همسر آنها دانست و گفت: در کنار مادر، همسر نقش به سزایی در دوره شیردهی نوزاد دارد. به طوری که همسر با بغل کردن نوزاد، می‌تواند تمامی حس‌های پدری را به فرزندش منتقل کند.اعلایی در پاسخ به این سوال که چرا آمار نوزادانی که با شیرمادر تغذیه می‌کنند، به نسبت نوزادان شیرخشکی کمتر است، افزود: اولین علت آن، عدم آموزش مادران است. همچنین، عدم حمایت مادر از سوی خانواده و بستگان، به این موضوع دامن می‌زند که او از شیرخشک برای تغذیه نوزاد استفاده کند.وی با اشاره به آسیب‌های جسمی و روحی مادرانی که برای تغذیه نوزاد از شیرخشک استفاده می‌کنند، گفت: افسردگی‌های بعد از زایمان، در بین مادرانی که شیردهی ندارند، بیشتر بروز می‌کند
.
اولین واکسن نوزاد را بشناسیم
اعلایی به ویژگی‌های تغذیه با شیرمادر اشاره کرد و افزود: مهم‌ترین کارکرد شیرمادر، این است که سیستم دفاعی بدن نوزاد را در مقابل انواع بیماری‌ها مقاوم می‌کند.این کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر تاکید کرد: تغذیه با شیرمادر باید از همان ساعات اولیه تولد نوزاد آغاز شود.وی از «آغوز» به عنوان اولین واکسن نوزاد یاد کرد و گفت: کودکانی که با شیرمادر تغذیه کرده اند، از سیستم ایمنی بالایی در مقابل انواع بیماری‌ها و عفونت‌ها برخوردارند.اعلایی افزود: تحقیقات نشان داده تغذیه با شیرمادر تا ۲۳ ماهگی می‌تواند سالانه ۸۲۰ هزار کودک زیر ۵ سال را از مرگ نجات دهد.این کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر، به مهم‌ترین ویژگی پنهان شیرمادر اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین ویژگی تغذیه با شیرمادر، اثر تربیت پذیری است. یعنی، کودکانی که شیرمادر خورده اند، از تربیت پذیری بهتری برخوردارند.

ماجرای قطع شیردهی شبانه به نوزاد
اعلایی با عنوان این مطلب که نوزاد تا ۴۰ روز بعد از تولد بین ۸ تا ۱۲ نوبت تغذیه با شیرمادر دارد، افزود: یکی از مشکلات در تغذیه نوزاد با شیرمادر، توصیه متخصص اطفال به قطع شیردهی شبانه به نوزاد است. در صورتی که این موضوع به هیچ عنوان علمی نیست. زیرا، به مادران گفته می‌شود اگر شیر شبانه را ادامه بدهید، فرزند شما در آینده دچار مشکل فک و دندان می‌شوند و دندان‌های پوسیده خواهند داشت که این موضوع درست نیست.این کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر با عنوان این مطلب که شیرمادر از بروز بیماری‌ها در بزرگسالی پیشگیری می‌کند، گفت: بروز بیماری‌هایی مثل دیابت، پرفشاری خون، سرطان‌ها، پوکی استخوان و…، در افرادی که از شیرمادر تغذیه کرده اند، خیلی کمتر از کسانی است که با شیرخشک بزرگ شده اند.اعلایی تاکید کرد: سیستم دفاعی قوی‌تر و بهره هوشی بالاتر، از ویژگی‌های تغذیه با شیرمادر است.

عارضه شیر ندادن به نوزاد برای مادر
وی در خصوص خطرات و عارضه‌های شیر ندادن مادران، گفت: این قبیل از مادران که نوزاد را از شیر خود محروم می‌کنند، دچار عروق خونی سینه می‌شوند.کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر افزود: این مادران، در سه تا پنج روز اول بعد از تولد دچار درد شدید سینه می‌شوند که اگر در چند روز اول درمان نشود، منجر به تورم و در نهایت به آبسه تبدیل می‌شود که ملزم به جراحی است.اعلایی به آسیب‌های تلفیق شیرمادر و شیرخشک در تغذیه نوزاد اشاره کرد و گفت: وقتی دفعات تغذیه با شیرخشک افزایش می‌یابد، شاهد سیری کاذب نوزاد هستیم.وی با تأیید این موضوع که شیرخشک به مثابه فست فود نوزادی است که سیری کاذب ایجاد می‌کند، افزود: اکثر بچه‌هایی که شیرخشک می‌خورند، دچار ریفلاکس های شدید، یبوست، بی قراری و…، می‌شوند.اعلایی تاکید کرد: شیرمادر تنها پروتئینی است که به کلیه‌ها آسیب نمی‌زند شیرمادر تنها پروتئینی است که به کلیه‌ها آسیب نمی‌زند.هر چقدر که با شیرمادر میزان بروز بدخیمی‌ها و سرطان‌ها پایین می‌آید، به همان میزان با شیرخشک این بیماری‌ها بالا می‌رود.

پاندمی کرونا و شیردهی مادران
وی به تبعات پاندمی کرونا بر کاهش تغذیه با شیرمادر اشاره کرد و گفت: تغذیه با شیرمادر در دوران کرونا به شدت نزول کرده است. در صورتی که ثابت نشده به لحاظ علمی که نوزاد از مادر کرونایی مبتلا می‌شود.اعلایی ادامه داد: نوزاد از طریق شیرمادر کرونا نمی‌گیرد. فقط باید هنگام تغذیه نوزاد، پروتکل‌های بهداشتی توسط مادر رعایت شود.

وی افزود: شستن دست‌ها قبل از شیردهی، زدن ماسک، شستن سینه بعد از عطسه برای یک نوبت، از جمله دستورالعمل‌های بهداشتی است که مادر باید رعایت کند.کارشناس و مشاور تغذیه با شیرمادر در پایان با عنوان این مطلب که شیرمادر برای نوزاد نارس نیز بهترین تغذیه است، گفت: دوشیدن شیر و نگهداری آن، برای تغذیه این قبیل نوزادان، از اهمیت زیادی برخوردار است که باید مورد توجه قرار گیرد.