چگونه در مرگ دوستان مجازی سوگواری کنیم؟

گروه گوناگون: گسترش روز افزون فعالیت‌ها در دنیای مجازی و روابط مبتنی بر آن، ما را با مسائل تازه‌ای مواجه کرده است. از جمله تنظیم روابط با دوستان مجازی و کنترل و مدیریت احساس‌هایی که از این گونه روابط حاصل می‌شود؛ به ویژه غم و اندوه حاصل از آن.
اگر یک کاربر فعال در شبکه‌های اجتماعی باشید و کاربران زیادی را هم دنبال کنید، تقریبا هر روز از طریق انتشار عکسی در اینستاگرام، پیامی در توییتر و تصویر و متنی در فیسبوک، از فوت یکی از دوستان مجازی یا اعضای خانواده آنها خبردار می‌شوید؛ خبری که اگرچه به اندازه درگذشت دوست و فامیلی که سال‌ها با او رابطه‌ای حضوری داشته‌اید ناراحت کننده نیست اما در هر صورت باعث تاثر می‌شود.
ناراحتی ما از خواندن این گونه خبرها زمانی بیشتر می‌شود که با جستجوی بیشتر متوجه می‌شویم که تعدادی از توییت‌ها، پُست‌ها، عکس‌ها و ویدیوهای فرد فوت شده را پیش‌تر دیده و پسندیده بودیم و حتی آن شخص را بدون اینکه هویت دقیق و واقعی او را بدانیم، دنبال کرده‌ایم. همچنین زمانی ناراحت‌تر می‌شویم که به یاد آوریم بارها با فرد فوت شده بصورت همزمان آنلاین بوده‌ایم و چه بسیار هم تماس متنی، صوتی، تصویری با هم برقرار کرده بودیم.
اما پیوندهای آنلاین رو به افزایش، چه تفاوتی با روابط حضوری ما دارند؟ و وقتی افرادی که تنها به طور مجازی با آنها ارتباط داشته‌ایم، فوت می‌کنند چه بر سر روح و روان ما می‌آید؟
دکتر شری جیکوبسون، روان درمانگر و بنیانگذار هارلی تراپی می‌گوید: «ذهن ما بسیار بسیار قدرتمند است و قادر است بدن ما را در مواجهه با یک محرک مجازی به همان واکنش معمول در مورد یک محرک واقعی، وادار کند. مثل همان حالت برانگیختگی جنسی که در پی تخیلات سکسی فرد رخ می‌دهد... همین مورد برای روابط شکل گرفته در فضای مجازی نیز صادق است.»
از نظر لیتسا ویلیامز، کارشناس روابط اجتماعی و مربی ترویج شیوه صحیح سوگواری نیز، این تصور که نمی‌توانید با فردی از طریق رسانه‌های اجتماعی رابطه معناداری ایجاد کنید، درست نیست. به باور او حتی برخی از روابطی که افراد به صورت آنلاین ایجاد می‌کنند می‌تواند عمیق‌تر از روابطی باشد که در «دنیای واقعی» شکل گرفته است. چنان که گاهی اوقات افراد تحت تاثیر احساس امنیت بیشتر، اطلاعات و ذهنیات خود را با دوستان مجازی خیلی بیشتر از آشنایانشان در دنیای واقعی به اشتراک می‌گذارند.
بنابراین، درگذشت یک دوست مجازی نیز می‌تواند به اندازه از دست دادن یک دوست واقعی و حتی بیش از آن تاثر برانگیز باشد.
به باور خانم ویلیامز، در چنین مواقعی بسیار مهم است که فرد آموخته باشد با اندوهی که احساس می‌کند، احساس راحتی کند و پس از پذیرش آن مثلا یک مراسم سوگواری آنلاین برگزار یا در آن شرکت کند. همچنین می‌توان با مراجعه به صفحه شخص درگذشته در شبکه‌های اجتماعی، برای او پیامی با مضمون طلب آرامش نوشت.
خانم جیکوبسون یادآور می‌شود که یک تفاوت رخ داده در روابط مجازی این است که به احتمال زیاد احساس غم و اندوه فرصت بروز پیدا نمی‌کند، زیرا ممکن است در دنیای واقعی دوست مشترکی با فرد متوفی وجود نداشته باشد که به راحتی بتوان احساسات خود را با او در میان گذاشت.
خانم جیکوبسون برای مدیریت این احساسات پیچیده، توصیه می‌کند که حتما فضایی برای سوگواری‌ پیدا کنید. این می‌تواند هر فضایی باشد، از نوشتن در فضای مجازی گرفته تا رفتن به جنگل و برگزاری یک مراسم عزاداری کوچک یا نوعی مراسم یادبود، مانند ریختن خاک در دریاچه یا دفن خاک در زمین.
به اعتقاد او چون که انسان با وجود برقراری روابط مجازی، در نهایت موجودی فیزیکی است و در دنیای واقعی زندگی می‌کند، همچنان ریشه‌های تکامل آن در محیط‌های طبیعی بیشتر است و به همین دلیل انتقال غم از فضای مجازی به دنیای فیزیکی و وقت‌گذرانی بیشتر با درختان و نور خورشید، می‌تواند ارزشمند و کمک‌‌حال فرد سوگوار باشد.