بهار نیوز - ابرچالش‌های اقتصاد ایران عمیق‌تر می‌شود

نمی‌توان افزایش فروش نفت را سیگنال مثبتی دانست

گروه اقتصادی: یک استاد دانشگاه اظهار داشت: به طور قطع برجام حلال تمام مشکلات نیست و در دهه 1400 کشورمان با ابرچالش‌های پیچیده و در هم تنیده از جمله تنش آبی، خروج سرمایه، استهلاک زیرساخت‌ها، پیری جمعیت، کاهش نرخ جمعیت، ریزگردها و ... مواجه است.

به گزارش ایلنا،وحید شقاقی‌شهری درباره اثرگذاری توافق در مذاکرات و احیای برجام در اقتصادی ایران اظهار داشت: معتقدم هیچ راهی جز دیپلماسی چه آشکار و چه پنهان و تعامل وجود ندارد و عملا هیچ یک از طرفین به دنبال برهم زدن مذاکرات نیستند. خواسته هر طیف ادامه این است که مذاکرات را ادامه دهند و از پای میز مذاکره بیرون نروند. از این رو برآورد من این است که مذاکرات به نتیجه خواهد رسید.

وی با بیان اینکه معتقدم مذاکرات به برجام حداقلی یا برجام حداکثری به نتیجه می‌رسد، گفت: هر چند از محتویات برجام اطلاعی نداریم و شاید احیای برجام به دورهای بعدی مذاکرات موکول شود و یا در همین دور از مذاکرات برجام احیا شود اما معتقدم به یک برجام حداکثری یا حداقلی خواهیم رسید.این کارشناس اقتصادی با تاکید بر اینکه چالش‌ها و ابرچالش‌های ایران عمیق‌تر شده است، ادامه داد: نسبت به سه دهه گذشته چالش‌ها و‌ ابر چالش‌های ایران زیادتر و عمیق‌تر شده است و با گذشت زمان و عدم اصلاحات ساختاری، عدم اصلاحات نهادی و عدم انجام جراحی‌های سطحی و عمقی، ابرچالش‌های اقتصادی کشورمان عمیق‌تر شده و افزایش یافته است. اما آیا برجام می‌تواند مشکلات اقتصادی ایران را برطرف کند؟ پاسخ این پرسش با قطعیت «خیر» است.

شقاقی‌شهری افزود: با برجام مشکلات سخت و پیچیده اقتصاد یاران حل نمی‌شود اما باید توجه داشته باشیم که عدم احیای برجام خودش یکی از این چالش‌های اقتصادی کشورمان محسوب می‌شود و با توافق برای احیای برجام یکی از چالش‌های کشور برطرف خواهد شد.

وی گفت: با برجام، پول‌های بلوکه کشور آزاد می‌شود و درآمدهای حاصل از صادرات و فروش نفت افزایش می‌یابد و هزینه‌های واردات و صادرات برای فعالان اقتصادی کشورمان کاهش پیدا می‌کند و این علایمی هستند که به سرعت پس از احیای برجام دیده خواهند شد. به سرعت می‌توانیم کاهش هزینه‌های مبادلاتی در تجارت را ببینیم چراکه واسطه‌ها حذف می‌شوند.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه با برجام به یک آرامش نسبی در داخل کشور می‌رسیم، اظهار داشت: با توافق در مذاکرات انتظارات تورمی کاهش پیدا می‌کند و علایم اولیه احیای برجام، خروج از بی‌ثباتی شرایط است.
وی تاکید کرد: معتقدم می‌توانستیم از فرصت برجام سریع‌تر استفاده کنیم و امکان استفاده از امتیازات فی مابین برجام حداقلی یا حداکثری پیش از این وجود داشت. فهم من این است که می‌توانستیم پیش از این و در روند مذاکرات صادرات نفت را بدون تحریم‌ها آغاز کنیم و مذاکرات را هم ادامه دهیم.

شقاقی‌شهری گفت: به طور قطع برجام حلال تمام مشکلات نیست و در دهه 1400 کشورمان با ابرچالش‌های پیچیده و در هم تنیده از جمله تنش آبی، خروج سرمایه، استهلاک زیرساخت‌ها، پیری جمعیت، کاهش نرخ جمعیت، ریزگردها و ... مواجه است.وی با اشاره به بحران خروج سرمایه از کشور ادامه داد: در حالی که برای سرمایه گذاری بر روی حوزه‌های آبی، انرژی و زیرساخت‌ها به 400 میلیارد دلار نیاز داریم اما خروج سرمایه از کشور رو به افزایش بوده و این شرایط سختی را برای کشور ایجاد کرده است.

این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: اگر عقلانیت و خردگرایی وجود داشته باشد در هیچ دوره‌ای هیچ بن‌بستی وجود نخواهد داشت.شقاقی‌شهری در پاسخ به این سوال که افزایش فروش نفت از اثرات روند مذاکرات نبوده، گفت: نمی‌توان افزایش فروش نفت و افزایش درآمدهای نفتی را سیگنال مثبتی از روند مذاکرات دانست چراکه شرایط جهانی، بین‌المللی و منطقه‌ای ایجاب می‌کرد که طرف مقابل در برابر تحریم‌های نفتی ایران کوتاه بیاید. در حال حاضر تورم جهانی افزایش یافته به طوریکه ژاپن که سالیان سال تورم منفی و صفر درصد داشت امروز تورم این کشور به 2.5 درصد رسیده‌ و تورم اروپا هم 8 درصد است و از کشورهای همسایه، ترکیه تورم بی‌سابقه 80 درصدی را تجربه کرده، از سوی دیگر اروپا به شدت به انرژی نیاز دارد. از این رو شرایط پیچیده جهانی ایجاب می‌کرد که فروش نفت ایران افزایش پیدا کند.

وی ادامه داد: شرایط ایجاد شده ناشی از جنگ روسیه و اوکراین و تورم جهانی، وضعیتی را به وجود آورد که به صورت نانوشته از فشار تحریم‌های حوزه نفت ایران کاسته شود. البته در همین شرایط شاهد اعمال تخفیفات روسیه برای فروش نفت به هند و چین هستیم به طوریکه تخفیفات نفت روسیه به 35 دلار هم رسیده و این می‌تواند صادرات نفت ایران را تحت شعاع قرار دهد.

این کارشناس اقتصادی درباره اثرگذاری توافق بر روی بازار ارز، اظهار داشت: در حال حاضر نرح دلار نیمایی 26 هزار و 700 تومان است و در عین حال قیمت نفت و مشتقات نفتی بالا است و با احیای برجام بخشی از پول‌های بلوکه شده آزاد می‌شود بنابراین پمپاژ درآمد ارزی صورت می‌گیرد و شاهد تکانه‌های منفی در بازار ارز در کوتاه مدت خواهیم بود.شقاقی شهری گفت: معتقدم با احیای برجام در کوتاه مدت قیمت دلار 25 هزار تومان خواهد بود و کمتر از این عدد نخواهد شد چراکه از شرایط آینده مطمئن نیستیم و از سوی دیگر آبان 1401 انتخابات میان‌دوره‌ای آمریکا برگزار می‌شود که احتمالا شاهد پیروزی جمهوری‌خواهان در کنگره و سنا خواهیم بود و پس از آن انتخابات امریکا مجددا اغاز می‌شود و به طور قطع در دوره تبلیغات نامزدها شاهد وعده‌هایی از سوی نامزدها درباره ایران خواهیم بود که به انتظارات تورمی در ایران دامن می‌زند.

وی با اشاره به شرایط پیچیده کشورمان در دهه 1400 تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که تنش‌های آبی، سدسازی کشورهای همسایه و ایجاد ریزگردها، ناترازی صندوق‌های بازنشستگی و بانک‌ها کار را برای ما سخت‌تر کرده است و در این شرایط شاهد خروج سرمایه انسانی و جوانان و سرمایه مالی از کشور هستیم و نرخ رشد جمعیت در 50 سال گذشته به کمترین حد خود رسیده و طبق آمارها نرخ رشد جمعیت در سال گذشته 7 دهم درصد بود. بنابراین دهه بسیار پیچیده و مبهمی را پیش رو داریم که اگر عقلانیتی وجود نباشد شاهد تعمیق چالش‌ها خواهیم بود.