گروه علمی: عوامل زیادی میتوانند باعث گرفتگی دستهایتان شوند. وقتی انگشتان دست سفت و گرفته میشوند، احساس ناراحتی میکنید و انجام کارهای روزمره برایتان سخت میشود و حتما این سوال مطرح میشود که چه میتوانید بکنید تا دچار گرفتگی انگشتان دست نشوید. در برخی موارد، انجام تمرینات دست میتواند مفید باشد.خیلی از دلایل گرفتگی و سفتی دستها مربوط به عوارضی هستند که بر مفاصل و بافت همبند در آنها اثر میگذارند. همچنین ممکن است بعد از یک آسیب یا عمل جراحی، گرفتگی را تجربه کنید.
آرتریتها
آرتریت میتواند بر هر مفصلی از بدن اثر بگذارد، از جمله مفاصل دستها. معمولترین علائم آرتریت شامل گرفتگی، درد و تورم میشود.ما اغلب از عبارت «آرتریت» برای توضیح درد مفصل استفاده میکنیم. اما در واقع آرتریت انواع زیادی دارد. انواعی از آرتریت که ممکن است دربارهشان شنیده باشید شامل موارد زیر میشود:
اوستئوآرتریت: اوستئوآرتریت رایجترین نوع آرتریت است که ناشی از تخریب مفصل در اثر بالا رفتن سن، استفادهی زیاد از مفصل یا آسیب ایجاد میشود. مفاصلی در دست که معمولا دچار آرتریت میشوند:
جایی که انگشت شست و مچ به هم میرسند
نزدیک به نوک انگشتان
وسط انگشت
. آرتریت روماتوئید: آرتریت روماتوئید یک عارضهی خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی به بافت مفاصل حملهور میشود. آرتریت روماتوئید اغلب در مفاصل کوچک بدن شروع میشود که میتواند شامل مفاصل دستها نیز بشود. معمولا هر دو دست در این عارضه درگیر میشوند.آرتریت پسوریاتیک: آرتریت پسوریاتیک نیز مانند آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی است. این بیماری باعث درد و تورم مفاصل شده و پوست ملتهب و پوسته میشود (پسوریازیس). انگشتان دست و پا نیز اغلب متاثر میشوند.
انگشت ماشهای
در عارضهی انگشت ماشهای، بافت اطراف تاندونها در انگشت، بزرگ شده و باعث میشود کانالی که تاندون در آن قرار دارد تنگ شده و در انگشت خود احساس گرفتگی و قفل شدن کنید. این اتفاق میتواند حرکت انگشت مورد نظر را سخت و دردناک کند.در برخی موارد، یک انگشت میتواند در وضعیت خمیده باقی بماند و همین باعث میشود شما مجبور شوید از دست دیگرتان برای صاف کردن انگشت خمیده کمک بگیرید. قفل شدن یا گرفتگی انگشت بعد از یک دوره استفادهی طولانی مدت از دست بیشتر میشود، مثلا صبح بعد از بیدار شدن از خواب.
انگشت ماشهای میتواند ناشی از فعالیتهایی باشد که شامل استفادهی مکرر و سنگین از انگشتان میشوند. همچنین این عارضه میتواند نتیجهی اثرات عوارض و بیماریهای دیگری مانند آرتریت روماتوئید، دیابت یا سندرم تونل کارپال باشد. برخی از بیماریهای خودایمنی میتوانند با التهابی که ایجاد میکنند، سبب علائم انگشت ماشهای شوند.
انقباض دوپویترن
انقباض دوپویترن در اثر ضخیم شدن بافت زیر پوست انگشتان و کف دست ایجاد میشود. وقتی چنین اتفاقی رخ میدهد، انگشتان شروع به خم شدن به سمت کف دست میکنند. انگشتان چهارم و پنجم بیشتر از بقیه در معرض این عارضهاند. معمولا این عارضه خفیف بوده و با سرعت کمی پیشرفت میکند، اما در موارد شدید میتواند صاف کردن انگشت را واقعا سخت کند.علت انقباض دوپویترن هنوز ناشناخته است اما این باور وجود دارد که ژنتیک در آن نقش دارد. همچنین گفته میشود ریسک فاکتورهایی مانند مصرف الکل و بیماریهایی مانند دیابت نیز در این عارضه دخیلاند.
آسیبها
گرفتگی و سفتی انگشتان دست میتواند بعد از آسیب دست نیز روی بدهد. این آسیب میتواند در اثر عواملی مانند التهاب، زخم یا آسیب به رباطها و تاندونها باشد. برخی از علتهای متداول آسیب دست شامل افتادن، ضربه خوردن یا آسیبهای ورزشی میشود.
تشخیص علت سفتی دستها
برای تشخیص علت گرفتگی انگشتان، پزشک ابتدا سوابق پزشکیتان را بررسی کرده و دستتان را از جهت وضعیت ظاهری و طیف حرکتی انگشتان و مچ معاینه میکند. ممکن است پزشک با کمک تست تصویری عکس با اشعه ایکس و ام آر آی، وضعیت بافتهای دستتان را بررسی کند. همچنین احتمالا پزشک دستور آزمایش خون نیز میدهد. این تستها میتوانند علت اصلی گرفتگی انگشتان را مشخص کنند.
درمان گرفتگی انگشتان دست
روش درمان گرفتگی انگشتان دست بستگی به چند فاکتور دارد:
علت گرفتگی
شدت علائم و اثرشان بر زندگی روزمره
سن و وضعیت عمومی سلامت
احتمالا پزشک با روشهای محتاطانهتری مانند دارو و ورزش درمان را شروع میکند. اگر این روشها موثر واقع نشدند، پزشک عمل جراحی را توصیه خواهد کرد.
درمانهای طبیعی
در مورد درمانهای طبیعی گرفتگی انگشتان، مطالعات محدودی صورت گرفته و شما باید به پزشک مراجعه کنید؛ اما روشهایی وجود دارند که میتوانند به رفع گرفتگی و التهاب و درد دستهایتان کمک کنند:
زردچوبه
روغن ماهی
زنجبیل
چای سبز
پنجه شیطان
داروهای بدون نیاز به نسخه پزشک (OTC)
برخی از داروهای OTC میتوانند برای رفع درد و گرفتگی ناشی از التهاب به کار روند، مانند:
ایبوپروفن
ناپروکسن
آسپیرین
استامینوفن
داروهای تجویزی
اگر گرفتگی دستهایتان ناشی از آرتریت روماتوئید باشد پزشک میتواند دارویی برای کاهش علائمتان تجویز کند. مصرف این داروها طبق دستور پزشک میتواند از آسیب بیشتر مفاصل جلوگیری کند.گرفتگی و سفتی انگشتان دست میتواند بعد از آسیب دست نیز روی بدهد. این آسیب میتواند در اثر عواملی مانند التهاب، زخم یا آسیب به رباطها و تاندونها باشد. برخی از علتهای متداول آسیب دست شامل افتادن، ضربه خوردن یا آسیبهای ورزشی میشود
اسپلینت
اسپلینت انگشت کمک میکند یک مفصل در جای خود تثبیت شود و زمانی که مفصل دردناک است میتوانید از آن استفاده کنید. البته استفادهی طولانی مدت از اسپلینت میتواند عضلات را ضعیف کند، بنابراین وقتی آن را باز میکنید باید ورزشهایی برای دستتان انجام دهید.
تزریق استروئید
در صورتی که داروهای OTC موثر نباشند، تزریق استروئید میتواند التهاب را تسکین دهد. استروئید تزریقی میتواند گرفتگی و درد را تا چند هفته تسکین دهد؛ اما فقط به دفعات محدودی مجاز به استفاده از استروئید تزریقی هستید، زیرا این داروها دارای عوارض جانبی مانند تضعیف تاندونها هستند.
تزریق آنزیم
تزریق آنزیمی به نام کلاژناز برای درمان انقباض دوپویترن به کار میرود. این آنزیم کمک میکند بافت ضخیم شدهی دست، نرم و ضعیف شود.
عمل جراحی
اگر درمانهای ابتدایی و غیرتهاجمی موثر نباشند، پزشک ممکن است عمل جراحی را توصیه کند. نوع عمل بستگی به علت علائم دارد.
ورزشهای کششی دست
حرکات ساده کششی میتواند گرفتگی انگشتان دست را کاهش دهند:
حرکت اول
کف دستتان به سمت بالا باشد و انگشتان را کاملا بکشید. انگشت شست را خم کنید و روی کف دستتان بکشید تا انگشت کوچک خود را لمس کنید (کف دست صاف باشد). بعد از پنج ثانیه، انگشت شست را به جای اول برگردانید. به ترتیب همه انگشتان را همین طور لمس کنید. یادتان باشد هر بار که کشش تمام میشود به وضعیت عادی برگردید.
حرکت دوم
کف دست را روی میز بگذارید. انگشتها را از هم باز کنید. انگشت اشاره را بدون اینکه خم کنید به سمت انگشت شست خود حرکت دهید. برای هر یک از انگشتان این کار را انجام دهید و سپس به حالت اولیه برگردانید.
حرکت سوم
دست خود را راحت روی میز یا دستهی مبل بگذارید. انگشتها را به آرامی مشت کنید، جوری که انگشت شست روی بقیه انگشتها را بگیرد. این وضعیت را حدود ۴۵ ثانیه نگه دارید و سپس مشت را باز کرده و انگشتها را تا جایی که میتوانید از هم باز کنید.
حرکت چهارم
دست خود را راحت روی میز یا یک سطح صاف بگذارید. انگشتها را به آرامی بکشید تا صاف شوند و کف دستتان کاملا صاف و پهن باشد. دست را ۳۰ تا ۶۰ ثانیه همینطور کاملا باز نگه دارید.
حرکت پنجم
یک توپ کوچک و نرم بردارید و آن را سفت در دستتان فشار دهید. چند ثانیه نگه دارید و سپس رها کنید. برای هر دست ۴۵ ثانیه این کار را انجام دهید. پس از انجام این کشش حدود 1 تا 2 روز به دست خود استراحت دهید.
حرکت ششم
یک توپ کوچک و نرم بردارید و آن را بین انگشتان خود نیشگون بگیرید. توپ را ۳۰ تا ۶۰ ثانیه در همین حالت نگه دارید و سپس رها کنید. پس از انجام این کشش نیز حدود 1 تا 2 روز به دست خود استراحت دهید.
اگر سفتی دست با علائم و شرایط زیر بود به پزشک مراجعه کنید
بعد از مصدومیت اتفاق افتاده است.
همراه با درد و تورم مداوم است.
بر دامنهی حرکتی مچ دست یا انگشتانتان تأثیر گذاشته است.
با مراقبت در منزل بهتر نمیشود یا بدتر میشود.
به طور قابل توجهی بر توانایی شما در انجام فعالیتهای روزانه تأثیر گذاشته است.
در نهایت اینکه:درمانهای زیادی برای گرفتگی دست وجود دارد که به برخی از آنها اشاره کردیم. کشش دست هم میتواند انعطافپذیری و طیف حرکتی آن را بهتر کند. یادتان باشد هر کسی متفاوت است و ورزشی که برای شما مناسب است ممکن است برای دیگری مناسب نباشد. پس همیشه با پزشک مشورت کنید.