در آستانه احیای برجام؟

حسین امیرعبداللهیان که در یک نشست خبری سخن می‌گفت، همچنین اضافه کرد که «تا ساعت ۱۲ امشب پیشنهادهای نهایی‌مان را به‌صورت مکتوب می‌فرستیم». پیشتر در برخی گزارش‌ها اعلام شده بود که اتحادیه اروپا تا ۱۵ اوت (۲۴ مرداد) به جمهوری اسلامی فرصت داده تا جواب نهایی خود به متن پیشنهادی را ارائه کند. اظهارنظر امروز وزیر خارجه ایران ساعتی پس از آن منتشر شد که سخنگوی وزارت خارجه نیز از «پیشرفت نسبی» مذاکرات خبر داد و در عین حال تأکید کرد «این پیشرفت‌ها به‌صورت کامل تأمین‌کننده مطالبات قانونی ایران نیست». این اظهارنظرها در حالی صورت می‌گیرد که طرف‌های مقابل ایران در مذاکرات احیای برجام منتظر پاسخ مقامات تهران به متن پیشنهادی اتحادیه اروپا هستند؛ متنی که به‌نوشته نشریه پولیتیکو بر اساس آن فشار بر سپاه پاسداران کاسته خواهد شد و در عین حال راه را برای تهران در زمینه جلوگیری از بررسی بیشتر سایت‌های اتمی مشکوک خود هموار می‌کند. وزیر خارجه با بیان این‌که موضوعات اقتصادی را «معطل مذاکرات» نکرده‌اند، تأکید کرد که «به‌طور مشخص در مورد سه موضوع در حال تبادل با آمریکایی‌ها هستیم و تا چند روز آینده نظرات خود را ارائه می‌دهیم».
وزیر خارجه و همچنین سخنگوی وزارت خارجه هیچ توضیحی درباره جزئیات این موضوعات اعلام نکردند، محمد جمشیدی، معاون رئیس‌جمهور، امروز در پیامی توئیتری ادعا کرد که «آمریکا از هدف استراتژیک خود در خروج از توافق ۲۰۱۵ و اعمال سیاست فشار حداکثری عقب‌نشینی کرد. آمریکا به‌دنبال ۱- برجام ابدی و ۲- مذاکرات منطقه‌ای و موشکی بود که نهایتاً از جاه‌طلبی‌های خود عقب رانده شد.»
علاوه بر آن‌چه نشریه پولیتیکو در زمینه کاسته شدن فشار بر سپاه و جلوگیری از بررسی بیشتر سایت‌های اتمی ایران در متن پیشنهادی اتحادیه اروپا اعلام کرده است، وال‌ استریت جورنال نیز در گزارشی این ادعا را مطرح کرده که اتحادیه اروپا برای احیای برجام «امتیاز چشمگیر» تازه‌ای به ایران داده است. با این حال رابرت مالی، نماینده ویژه وزارت خارجه آمریکا و مذاکره‌کننده ارشد این کشور، این گزارش‌ها را رد کرده و فقط اعلام کرده است که «ما در هیچ مذاکره‌ای به تغییر بررسی‌ها، احراز هویت مشتریان یا دیگر استانداردهای منطبق با تحریم‌های آمریکا، آن‌هایی که در صورت بازگشت متقابل به اجرای کامل برجام باقی خواهند بود، متعهد نشده‌ایم».
متن پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام در آخرین دور از مذاکرات وین به هیئت‌های مذاکره‌کننده ارائه شده بود و این هیئت‌ها روز ۱۷ مرداد به پایتخت‌های خود بازگشتند تا درباره این متن توافق احتمالی با رهبران کشورهای خود مشورت کنند. مقام‌های اتحادیه اروپا قبلاً گفته بودند که متن تدوین‌شده در مذاکرات وین «متن نهايی» است و طرف‌های حاضر می‌بایست درباره آن تصمیم بگیرند.
روز یکشنبه ۲۳ مرداد، نماینده روسیه در این مذاکرات اعلام کرد که آمریکا با متن پیشنهادی توافق موافقت کرده اما ایران هنوز در این زمینه پاسخی نداده است. میخائیل اولیانوف همچنین پیش‌بینی کرد اگر همه‌چیز به خوبی پیش برود، توافق نهایی بر سر احیای برجام و برنامه هسته‌ای ایران طی چند روز آینده به دست خواهد آمد. پیشتر جمهوری اسلامی خواهان خروج نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از فهرست گروه‌های تروریستی طبقه‌بندی‌شده از سوی وزارت خارجه آمریکا شده بود؛ خواسته‌ای که بارها واشینگتن آن را رد کرد. در همین حال، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا روز ۲۱ مرداد پیرامون گزارش اخیر وال استریت جورنال در مورد مسئله چالش‌برانگیز پادمان‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در بحث احیای برجام گفت که «ایران باید به پرسش‌های آژانس پاسخ دهد و رویکرد واشینگتن در پشتیبانی از حفظ استقلال و ماموریت اصلی آژانس تغییر نخواهد کرد». مقام‌های غربی تأکید کرده‌اند که متن تهیه‌شده آخرین پیشنهاد کشورهای درگیر در مذاکرات است و ایران باید، با اتخاذ تصمیم سیاسی، نظر نهایی خود را اعلام کند.