گروه علمی: کلاژن، یکی از پروتئینهای مهم بدن است. این پروتئین نام خود را از واژه یونانی «کولا، Kolla» به معنای «چسب» گرفته است. وظیفه این پروتئین کنار هم نگهداشتن بافتهای بدن است.
این ماده بهطور معمول در پوست، ماهیچهها، تاندونها، استخوانها، رباطها، غضروفها، رگهای بدن و رودهها یافت میشود.
انواع کلاژن
انواع متفاوتی کلاژن در بدن وجود دارد که آنها بنابر ترکیبات اسیدآمینهشان طبقهبندی میشوند. رایجترین نوع کلاژن، نوعی است که بیشتر در پوست، تاندونها، اندامهای داخلی و بخشهای آلی استخوانها یافت میشوند.
نوع دوم کلاژن، کلاژنی است که بیشتر در غضروفهای بدن وجود دارند و بالاخره، نوع سوم کلاژن، مادهای است که در استخوانها و بافتهای لنفاوی یافت میشود.بیشتر مواقع، از کلاژن برای مراقبت از پوست بهویژه پیشگیری از چین و چروک صحبت میشود. در واقع بیشتر وزن پوست، ناشی از وجود کلاژن است. این پروتئین با حفظ ساختار، لطافت، بافت و انعطاف پوست، موجب جوان ماندن پوست تان میشود.
چگونگی حفظ مقدار کلاژن در بدن
اسید آمینههای موجود در بدن با مواد غذایی که از طریق غذا به بدن میرسند، ترکیب شده و کلاژن تولید میکنند؛ بنابراین اگر مواد اولیه ضروری تولید کلاژن در بدن وجود نداشته باشد، کلاژن به اندازه کافی در بدن تولید نمیشود. در ضمن با افزایش سن، بدن نمیتواند مانند گذشته مواد مغذی را به شکلی موثرتر سنتز و جذب کند.
مهمترین دلایل کمبود کلاژن در بدن، رژیم غذایی نامناسب، سبک زندگی ناسالم و مسن شدن است. اگرچه بالا رفتن سن، فرایندی طبیعی و خارج از کنترل است، با دریافت کلاژن میتوانید مقدار آن را در بدن تنظیم کنید.
برای تنظیم مقدار کلاژن در بدن دو روش بهبود رژیم غذایی و مصرف مکملهای خوراکی وجود دارد. وقتی مصرف کلاژن را افزایش دهید، بخش اضافی این پروتئین در غضروفهای بین مفاصلتان جمع شده و حرکت و انعطافپذیری بدنتان را افزایش میدهد و از درد و تورم در بدنتان کم میشود. جالبتر اینکه مصرف کلاژن، موجب تحریک بدن و تولید کلاژن بیشتر میشود.
منابع غذایی حاوی کلاژن
بسیاری از مواد غذایی، سرشار از پروتئین حاوی اسیدهای آمینه گلیسین، پرولاین و هیدروکسی پرولاین هستند و این مواد موجب تولید کلاژن در بدن میشوند. در واقع بدن برای تولید کلاژن به مواد مغذی، چون روی، ویتامین C و مس نیاز دارد.در ادامه به آن دسته از مواد مغذی که بدنتان را سرشار از کلاژن کرده و موجب تقویت مفاصل و درخشان و محکم شدن پوستتان میشود، اشاره کردهایم:
۱. منابع حیوانی
کلاژن بیشتر در پروتئینهای حیوانی چون گوشت و ماهی یافت میشود. گوشتها مانند گوشت گاو، حاوی اسیدآمینههای ضروری برای تولید کلاژن هستند. گردن و بخشهای غضروفی مرغ هم منبعی عالی از کلاژناند. مصرف این بخشها در درمان آرتروز مفیدند.از غذاهای دریایی، صدف سرشار از مس است و در تولید کلاژن تاثیر بسیاری دارد.همچنین کلاژن در استخوانهای حیوانات یافت میشود. این استخوانها منبع طبیعی ژلاتین و مملو از کلاژناند.از دیگر مواد حیوانی حاوی کلاژن باید به تخممرغ و محصولات لبنی اشاره کرد.
۲. سبزیجات
سبزیجات برگدار حاوی ویتامین C و کلروفیل فراوان هستند و به همین دلیل نهتنها ویژگیهای آنتی اکسیدانی دارند، بلکه در تولید کلاژن در بدن موثرند.از میان این سبزیجات، فلفل دلمهای، بهویژه نوع قرمز آن، حاوی آنتیاکسیدان، کپسایسین، اسیدهای آمینه و ویتامین C است و ویژگیهای ضدالتهابی دارد و روند پیری را کاهش میدهد.کلم بروکلی هم سرشار از ویتامین C است و مقداری هم روی و مس دارد، در نتیجه میتواند به تولید کلاژن کمک کند.از سبزیهای مفید دیگر باید به اسفناج، کلمپیچ، کلمبرگ سبز، کاهو، نخود سبز و کلم بروکلی اشاره کرد. البته گوجه فرنگی هم سرشار از ویتامین C است و تولید کلاژن در بدن را افزایش میدهد و از آنجاییکه حاوی آنتیاکسیدان لیکوپن است، سلامت پوستتان را بالا میبرد.
۳. میوهها
مرکبات سرشار از ویتامین C و آنتیاکسیدان هستند که نقش مهمی در تولید کلاژن دارند. ویتامین C به دلیل اینکه سموم را از بدن دفع میکند و جلوی التهاب پوستی را میگیرد، موجب سلامت و درخشانی پوست میشود.از میوههای مفید دیگر میتوان به توتفرنگی، میوههای استوایی، انگور، پرتقال، لیمو، لیموترش، گریپفروت، انبه، موز، تمشک، زغال اخته، توت سیاه، کیوی و آناناس اشاره کرد. بیشتر این میوهها مقدار فراوانی ویتامین C دارند.
همچنین میوههای استوایی هم علاوه بر ویتامین C، سرشار از مس و روی هستند و میتوانند اثر خوبی در تولید کلاژن در بدنتان داشته باشند.از دیگر مواد خوراکی موثر در تولید کلاژن باید به حبوبات، سویا، باقالی، انواع دانهها و آجیل، مانند بادام، گردو، پسته، تخم آفتابگردان و غلات کامل همچون جوی دوسر، کینوآ، برنج قهوهای و گندم کامل اشاره کرد.برای تولید کلاژن بالا در بدن باید از رژیم غذایی متعادلی حاوی مواد غذایی که در این مقاله از آنها صحبت کردیم پیروی کنید.