به گزارش همشهری، اسفند ماه پارسال رئیس‌جمهور در بازدیدی از پیش‌تعیین‌ نشده از شرکت‌های خودروسازی‌ در فرمانی ۸ماده‌ای از وزیر صنعت خواست تا اقدامات تازه‌ای را برای بهبود عملکرد شرکت‌های خودروساز آغاز کند. یکی از موضوعات فرمان ۸ماده‌ای سید ابراهیم رئیسی واگذاری سهام خودروسازها به بخش خصوصی در بازه زمانی ۶ ماهه بود، این مهلت شهریور امسال به پایان می‌رسد.

رضا فاطمی امین، وزیر صنعت پیش از این در همین باره گفته بود: بررسی‌ها و برنامه‌ریزی‌های لازم برای واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا انجام شده و سندی نیز در این‌باره تهیه شده که براساس آن اهلیت، توانایی، تخصص و تعهد خریداران این سهام به‌عنوان مهم‌ترین شرط درنظر گرفته خواهد شد. قرار بود طبق برنامه در طول مهلت ۶ماهه کار قیمت‌گذاری سهام و تهیه پیش‌نویس سند واگذاری انجام شود و در عین حال مشخص شود که دولت قرار است چه میزان از سهامش را در این شرکت‌ها واگذار کند. طبق تازه‌ترین خبرها بخش مهمی از کارها انجام شده و فقط میزان سهام قابل واگذاری هنوز مشخص نشده است.

واگذاری در خوان آخر
تازه‌ترین خبرهای دریافتی همشهری نشان می‌دهد مراحل ارزش‌ گذاری سهام شرکت‌های ایران خودرو  و سایپا به پایان رسیده و پیش نویس سند واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا نیز آماده شده است.قرار است ۲ وزیر اقتصاد و صنعت در جریان یک نشست در هفته دولت شکل و نحوه واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا را مشخص کنند تا قبل از پایان مهلت ۶ماهه رئیس‌جمهور ماجرای واگذاری سهام ایران خودرو و سایپا تعیین تکلیف شود. بعد از این مرحله قرار است با دریافت درخواست متقاضیان کار اهلیت سنجی و فروش سهام شرکت‌های خودروساز انجام شود. قرار است بعد از اهلیت سنجی، سهام این دو شرکت از طریق مذاکره به بخش خصوصی واگذار شود. روشی که در سازمان خصوصی‌سازی‌ کمتر از آن استفاده می‌شود. با وجود طی این مراحل هنوز میزان سهام قابل واگذاری مشخص نیست.

میزان سهام قابل واگذاری
آمارها نشان می‌دهد درحال حاضر ۴۱ درصد ازسهام شرکت سایپا و ۲۰ درصد از سهام ایران خودرو به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم دراختیار دولت است اما هنوزمشخص نیست چه میزان از این سهام قرار است واگذارشود.
برخی خبرها نشان می‌دهد سازمان خصوصی‌سازی‌ تأکید دارد که همه این سهام به‌صورت بلوکی و یکجا به خریداران واگذار شود تا خریدار جدید بتواند کنترل و مدیریت این شرکت‌هارا در اختیار داشته باشد.وزارت صنعت هم تاکنون مخالفتی با این موضوع نکرده و از سخنان وزیر صنعت هم تلویحا چنین برمی‌آید که با واگذاری سهام در قالب بلوک‌های بزرگ موافق است اما گویا این طرح مخالفانی هم دارد. پیش از این رئیس سازمان خصوصی‌سازی‌ با ارسال نامه‌ای به وزیر صنعت گفته بود: می‌توان سهام باقی‌مانده دولت و سهام تودلی شرکت‌های خودروسازی را با هم به‌صورت بلوک واحد عرضه کرد تا ارزندگی سهام این شرکت‌ها حفظ شود.حسین قربان‌زاده تأکید کرده بود: سهام باقیمانده دولت در این دو شرکت بسیارارزنده و طلایی است و به‌طور قطع، برای واگذاری آن به‌صورت بلوکی باید ارزش مدیریتی این سهام نیز ارزش‌گذاری و لحاظ شود که مطابق برآوردهای اولیه با محاسبه اضافه ارزش بلوکی سهام دولت قیمت پایه این بلوک‌ها بسیار بیشتر از قیمت‌های فعلی روی تابلو خواهد بود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد برای اینکه واگذاری سهام شرکت‌های خودروسازی‌ مؤثر و واقعی باشد باید به غیراز سهام مستقیم دولت آن بخش از سهام شرکت‌های خودروسازی‌ که از طریق شرکت‌های فرعی در اختیار شرکت‌های مادر یا اصلی است و از آن با نام سهام تودلی یاد می‌شود نیز واگذار شود تا خریدار جدید بتواند کنترل و مدیریت شرکت را برعهده بگیرد و راهبری کند.

در چنین شرایطی اما مصوبه هیأت واگذاری عمدتا ناظر بر واگذاری آن میزان از سهام دولت در این شرکت‌هاست که دولت به‌طور مستقیم در اختیار دارد درحالی‌که همین حالا شرکت‌های سرمایه‌گذاری ایران خودرو و بازرگانی سپهر کیش ایرانیان هر کدام به‌ترتیب ۱۰.۸۷ و ۱۰.۳۳ درصد و سرمایه‌گذاری سمند۳.۱۶ درصد از سهام ایران خودرو را در اختیاردارند و مالکیت همه این شرکت‌ها در اختیار ایران خودرو است.

در واقع، هم‌اکنون سازمان گسترش مالکیت ۱۳.۸۴درصد و شرکت ایران خودرو از طریق شرکت‌های فرعی مالکیت ۲۴.۳۶درصد از سهام خود را در اختیار دارند. در شرکت سایپا نیز به غیراز آنکه دولت ۱۷.۳درصد از سهام این شرکت را به‌طور مستقیم در اختیار دارد، شرکت سایپا نیز نزدیک به ۲۵درصد از سهام خود را از طریق شرکت‌های فرعی در اختیار دارد.

فروش سهام پارس خودرو
همزمان با نزدیک‌شدن به زمان واگذاری سهام ایران‌خودرو و سایپا، شنیده‌های تأیید نشده حاکی است: شرکت سایپا نیز قصد دارد راسا سهام خود در شرکت پارس‌خودرو را بفروشد. سایپا هم‌اکنون ۸۰درصد از سهام این شرکت را در اختیار دارد و در روزهای گذشته آگهی فروش سهام این شرکت را منتشر کرده است.تازه‌ترین شنیده‌ها نشان می‌دهد برخی سرمایه‌گذاران چینی برای خرید سهام پارس‌خودرو ابراز تمایل کرده‌اند. از قرار معلوم ۲ شرکت خودروسازی‌ چری و دانگ‌فنگ در حال بررسی‌اند تا سهام متعلق به سایپا را در پارس‌خودرو بخرند. بخش عمده‌ای از سهام مدیران‌خودرو هم‌اکنون به کمپانی چری تعلق دارد.