خودروسازانی که حق بازگشت به ایران ندارند

گروه اقتصادی: پس از ابلاغ آیین‌نامه واردات خودرو، هر روز شرط و شروط جدیدی برای اجرای این کار گذاشته می‌شود. گویا که قرار نیست این آیین‌نامه اجرا شود. امروز نیز در جدیدترین تحدید، معاون دفتر صنایع خودرو وزارت صمت گفت: خودروسازانی که در زمان تحریم‌های آمریکا، همراه این کشور شدند باید از فهرست خودروهای وارداتی خارج شوند.حال بد نیست نگاهی به خودروسازانی که بعد از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت سال ۹۷، ایران را ترک کردند داشته باشیم. در این فهرست از رنو و پژو تا شرکت‌های کره‌ای مشاهده می‌شوند.

کدام خودروسازان از بازار ایران خارج شدند؟
در مردادماه سال ۹۶ بود که بین رنو و شرکت ایمیدرو قرارداد ۶۶۰ میلیون یورویی در قالب تولید ۳۰۰ هزار دستگاه خودرو به امضا رسید. پس از آن شرکت فولکس واگن آلمان نیز بعد از برداشته شدن تحریم‌ها بعد از غیبت ۱۷ساله دوباره در سال ۹۶ به ایران بازگشت و با گروه صنعتی «ماموت خودرو» قرارداد فروش خودرو امضا کرد.شرکت فرانسوی پژو نیز دیگر خودروسازی بود که بعد از برجام پایش به ایران باز شد. پژو نیز یک قرارداد ۴۰۰ میلیون یورویی با ایران‌خودرو برای ارتقا یک کارخانه خودروسازی امضا کرد.شرکت‌های هیوندای موتور و کیاموتور کره‌جنوبی نیز بعد از برجام اعلام کردند که قصد دارند صادرات خود به ایران را تا ۲٫۵ برابر افزایش دهند. بنز آلمان نیز در دو مرحله قراردادهایی را برای سرمایه‌گذاری و مشارکت در تولید محصولات خود در ایران امضا کرد.

واردات خودرو توسط خودروسازان
نگاهی به بندهای آیین‌نامه‌ واردات خودرو و شرط و شروط وزارت صمت نشان می‌دهد دو خودروساز بزرگ دولتی بیشترین شانس را برای در انحصارگرفتن واردات دارند. آن‌ها حتی مذاکرات خود را با شرکت‌های فرانسوی و چینی آغاز کرده‌اند.در این بین کرمان‌موتور تنها رقیب جدی آن‌ها شناخته می‌شود که این شرکت هم با سنگ‌اندازی دو خودروساز مواجه است. چنانکه ایران‌خودرو و سایپا خواستار این شده‌اند که شرکت‌هایی که در زمان تحریم ایران را تنها گذاشتند از فهرست وارداتی خارج شوند. به نظر می‌رسد منظور آن‌ها به‌طور خاص شرکت‌های کره‌ای است که مسیر واردات آن‌ها از کرمان می‌گذرد. اما گویا آن‌ها فراموش کرده‌اند که پژو و رنو نیز در آن مقطع از ایران خارج شدند.همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد شرکت‌هایی که در توافق اول برجام به ایران آمدند، کشورشان در تحریم‌ها نقش زیادی نداشت و در واقع چاره‌ای جز این نداشتند.

واردات رنو بر عهده سایپاست
هر چند بسیاری از کارشناسان از این اتفاق به‌عنوان «انحصار جدید در بازار خودرو» یاد می‌کنند. اما شرکت ساپیا چندی پیش اعلام کرد که وظیفه واردات خودرو از برند رنو مانند خودروی مگان ۲۰۲۲، ساندرو بر عهده سایپاست.
محمدعلی تیموری در این باره عنوان کرد: رنو پارس برای سایپاست و وظیفه واردات از این برند بر عهده این شرکت است. او خبر داد که مذاکرات برای واردات خودروهای اقتصادی در برند رنو رو به‌پایان است.این سخنان تیموری در حالی مطرح شد که او چندی پیش به‌صراحت تاکید کرد که دولت فرش قرمز برای خودروسازی پهن نمی‌کند.
او عنوان کرد: دولت قبلی این کار را کرد و زیان زیادی به خودروسازی ما وارد کردند. ۵۱ درصد رنو و ۴۹ درصد پژو وقتی رفتند مجبور شدیم خودروهای جایگزین دهیم. شرکت‌های رنو و پژو برای ورود مجدد به بازار خودروی کشور باید هزینه‌ بپردازند.

ایران خودرو: با واردات مشکلی نداریم
ایران‌خودرو نیز از مدت‌ها قبل از آزادسازی واردات خودرو موضع خود را نسبت به این موضوع روشن کرد. خطیبی، مدیرعامل این شرکت، در ابتدای سال جاری گفت: گروه صنعتی ایران‌خودرو و بنده به‌عنوان مدیرعامل این شرکت خودروساز هیچ‌گونه مخالفتی با واردات خودرو نداریم.خطیبی بیان کرد: ما هم موافقت واردات خودرو و هم موافق رقابت هستیم. بنابراین اگر مشکلاتی در این رابطه وجود دارد، ایران‌خودرو یا سایپا مقصر نیستند.

گفتنی است روز گذشته فاطمی‌امین وزیر صمت در نشست خبری تاکید کرد که انحصار واردات خودرو در انحصار خودروسازان نخواهد ماند. البته تمام این گفته‌ها در صورتی مطرح می‌شود که همچنان تحریم‌های آمریکا علیه ایران ادامه دارد. بعید است که در صورت به نتیجه نرسیدن برجام خودروسازان خارجی موضع خود در قبال ایران را تغییر دهند.بدین ترتیب در حالی وزارت صمت همکاری با خودروسازان خارجی را مشروط می‌کند که آن‌ها تا کنون چراغ سبزی در این زمینه نشان نداده‌اند.