بازار مکاره لوازم‌التحریر

گروه جامعه: بوی ماه مهر می‌آید. بویی آشنا و دوست داشتنی که پیر و جوان از آن، خاطره‌هایی خوش دارند. اما امسال نیز تورم بر روی قیمت انواع لوازم التحریر که جزو لاینفک این بوی آشنا و خوش هستند، سایه انداخته است.
به گزارش روزنامه همشهری، بوی ماه مهر که می‌آید، عید صنف نوشت‌افزار فروشان هم از راه می‌رسد. عیدی که امسال با توجه به رفع محدودیت‌های کرونایی و حضور دانش آموزان در مدرسه و کلاس‌های درس، حسابی رونق گرفته و جای سوزن انداختن در مغازه‌های محلی لوازم التحریر، فروشگاه‌ها و راسته‌های نوشت‌افزار فروشی باقی نگذاشته است.
اما نوسان قیمت در این بازار، بیش از سال‌های گذشته به چشم می‌خورد. کافی‌ست وارد شهر کتاب یا فروشگاه نوشت‌افزاری در مناطق شمالی مانند منطقه یک شوید. آن وقت است که با دیدن لیبل قیمت‌ها، هوش از سرتان می‌پرد.
پاک‌کن عروسکی ۱۰۰ هزار تومان، قمقمه آب یک میلیون تومان، دفتر ۱۰۰ برگ فانتزی ۳۰۰ هزار تومان، کیف تغذیه ۵۰۰ هزار تومان، مداد رنگی برند از ۶۰۰ هزار تومان تا بیش از ۲ میلیون تومان و بسیاری دیگر که البته مشتری‌های خاص خود دارد.
«لاله کریمی» یکی از همین مشتری‌هاست که می‌گوید: «دخترم با استفاده از این نوع از لوازم التحریر، نسبت به درس و مدرسه مشتاق‌تر می‌شود. به هر حال پاک‌کنی که با یک بار کشیده شدن بر روی برگه دفتر یا کتاب، اثر مداد را پاک کند خیلی بهتر از پاک‌کن‌هایی‌ست که به جای پاک کردن، فقط برگه‌ها را نازک یا پاره می‌کنند!»
در فروشگاه دیگری در یکی از سنتر‌های لوکس و معروف پایتخت، انواع لوازم التحریر لاکچری با قیمت‌های عجیب و غریب به چشم می‌خورد که یکی از فروشندگانش، علتِ این قیمت‌های نجومی را این طور، توجیه می‌کند: «خودنویسی که غلتک ورق طلا دارد و سفارشی ساخته شده را که نمی‌شود با قیمت پایین فروخت! این خودنویس‌ها، مشتری‌های خاص‌پسند دارند که گاهی کولکسیونر هم هستند.»
حالا دیگر در بساط جمع و جور کودکان کار سر چهارراه‌ها هم به جای فال و آدامس، دفتر و مداد و تراش دیده می‌شود. «اکبر» ۱۱ ساله، کودک کاری‌ست که سر چهارراهی شلوغ در منطقه ۱۱، بساط کرده است. او می‌گوید: «برادر بزرگترم در بازار بزرگ، باربر است. این‌ها را او برایم آورده. چون از بازار عمده‌فروشان خریده، قیمت‌هایشان به صرفه است.
برادرم می‌گوید این روزها، مردم دنبال لوازم التحریر ارزان هستند.» «صابر» هم بساط‌گستری در خیابان شهید بابایی بازار دوم نازی‌آباد است که می‌گوید: «این‌ها را از تولیدکننده‌های داخلی خریدم که کارگاه و کارخانه‌هایشان در محدوده شهر ری است.
به مرکز شهر می‌آییم. جایی که اصلی‌ترین بازار فروش نوشت‌افزار در آن واقع شده است؛ یعنی پانزده خرداد، پله نوروزخان، بازار بین‌الحرمین و برخی تیمچه‌های اطراف مسجد جامع و مسجد امام خمینی (ره). نخستین برداشتی که می‌توان از ازدحام جمعیت در این راسته کرد شاید این باشد که مشتری‌ها به دنبال قیمت‌های واقعی هستند.
«محمد بخشی» یکی از مشتری‌هاست که دست اهل و عیال را گرفته و آمده تا از نزدیک یک خرید مقرون به صرفه را به سفارش دوستانش تجربه کند. او می‌گوید: «دفعه اولی است که میاییم اینجا برای خرید اول مهر. سال‌های قبل از مغازه‌های محلی خرید می‌کردیم که البته حالا متوجه شدیم قیمت‌هایشان چقدر با قیمت‌های همان لوازم در اینجا، فرق دارد! تفاوت قیمت یک طرف و تنوع کالاها، طرفی دیگر! به نظرم خرید از مراکزی مثل این راسته خیلی به سود مشتری است. حالا بماند که در کل همه چیز گران شده است.»
مرغوب‌های ایرانی از چوبی تا پلیمری
«اعظم صداقت» هم از مشتری این بازار شلوغ است. پسرش کلاس ششم و دخترش نیز قرار است در کلاس نهم تحصیل کند. صداقت می‌گوید: «مزیت دیگری که من برای این بازار می‌بینم این است که ظاهرا بیش از ۹۰ درصد محصولاتشان ایرانی است.» گفته او را، «کاظم تقوی» یکی از قدیمی‌های بازار نوشت‌افزار که نزدیک «چهار سوق بزرگ» حجره دارد، تایید می‌کند و می‌گوید: «خیلی از دفتر‌های فانتزی با جلد‌های شکیل را که اینجا می‌بینید، ایرانی هستند. کالا‌های ایرانی که بعضی‌ها با برچسب‌زنی به اسم اجناس برند و مارک خارجی می‌فروشند. مداد‌های مرغوب چوبی ایرانی یا مداد‌های پلیمری بازیافتی را هم همین طور!»
قیمت لوازم التحریر، در مناطق جنوبی شهر، مهار شده به نظر می‌رسد. این را «نسترن داودآبادی» که تجربه خرید از فروشگاه‌های نوشت‌افزار در مناطق مختلف تهران را داشته، می‌گوید. داودآبادی در این باره توضیح می‌دهد: «همان دفتری را از محله خودمان ۱۷ هزار تومان خریدم، در محدوده کریم‌خان، ۲۵ هزار تومان قیمت کردم. یا مثلا یک سری از محصولات را در یک پَک قرار می‌دهند به اسم «سِت تحصیلی» مقاطع مختلف و بعد به قیمت‌های بیش از چند میلیون می‌فروشند. در حالی که وقتی تک تک محصولات آن پَک را قیمت‌گذاری کنیم، قیمت کلی آن به میزان قابل توجهی کاهش می‌یابد! واقعا چرا باید در قیمت محصولی مشابه در ۲ موقعیت جغرافیایی تفاوت وجود داشته باشد؟ محصول که همان محصول است!»
سراغ «موسی فرزانیان»، رئیس اتحادیه نوشت‌افزار فروشان تهران رفتیم تا برایمان از این تفاوت قیمت در بازار نوشت‌افزار بگوید. فرزانیان، صحبت‌هایش این چنین آغاز می‌کند: «طبق نرخ مصوب ستاد تنظیم بازار، امسال عمده فروشی باید با ۵ درصد و خُرده فروشی با ۱۵ درصد سود برای صاحبان این صنف همراه باشد. بیش از آن تخلف محسوب می‌شود که هم بازرسان اتحادیه نظارت می‌کنند و هم شهروندان می‌توانند موارد تخلف را به شماره ۱۲۴ گزارش دهند. به این موارد می‌توان لوکس فروشی هم اضافه کرد که در هر بازار از جمله بازار نوشت‌افزار فروشی، هم تولیدکننده و هم مصرف کننده دارد.»
او همچنین می‌افزاید: «در حال حاضر ۲ هزار واحد نوشت‌افزار فروشی در تهران فعال هستند که البته حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ واحد دیگر نیز به صورت غیرمجاز یا بدون پروانه کسب فعالیت دارند.»