با احیای برجام پای شرکت‌‌های آمریکایی به ایران باز می‌شود؟

گروه اقتصادی: ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اینکه آیا بعد از احیای برجام امکان حضور شرکت‌های آمریکایی خواهد بود عنوان کرد که توافقی که احتمال می‌رود در آینده شکل بگیرد، تنظیم‌کننده روابط دوجانبه ایران و دولت آمریکا نیست. حال این سوال مطرح می‌شود که آیا در صورت احیای برجام، شرکت‌‎های خارجی حاضر به سرمایه‌گذاری در ایران هستند؟

 بعد از توافق برجام در سال ۹۴، رفت‌وآمد شرکت‌های خارجی به ایران به اوج خود رسید. این موضوع منجر به این شد که در همان ابتدای یک سالگی برجام جذب سرمایه‌گذاری خارجی ۴۰ درصد افزایش یافت. اما در همان مقطع هم شرکت‌های آمریکایی حضور چندانی در ایران نداشتند. در این بین فقط بوئینگ بود که قرارداد فروش هواپیما با ایران امضا کرد که آن هم شرکت چندملیتی به حساب می‌آید.

در حالی دولت از بی‌رغبتی خود برای ورود شرکت‌های آمریکایی بعد از برجام سخن می‌گوید که بعد از خروج آمریکا از برجام، در همان چند ماه ابتدایی بیش از ۳۰ درصد شرکت‌های خارجی از ایران رفتند. دونالد ترامپ، رئیس جمهوری وقت آمریکا، فقط ۱۸۰ روز به شرکت‌ها برای خروج از ایران فرصت داد.شرکت‌های اروپایی، آسیایی و آمریکایی نیز برای اینکه مورد تنبیه آمریکا قرار نگیرند و از دسترسی به سیستم‌های بانکی جهانی محروم نشوند، عطای حضور در ایران را به لقایش بخشیدند.


به عقیده بسیاری از کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی، با توجه به تجربه قبلی این بار حتی اگر برجام احیا شود حضور شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران خارجی در ایران کمرنگ‌تر از گذشته خواهد بود. چراکه حتی امضای این معاهده بین‌المللی امنیت و ثبات سرمایه را تضمین نمی‌کند. به‌ویژه آنکه ترامپ از حالا فعالیت‌های تبلیغاتی خود را برای حضور در دور بعدی ریاست جمهوری آمریکا آغاز کرده است.

گذشته از شرکت‌های آمریکایی، حضور سرمایه‌گذاران سایر کشورها نیز در هاله‌ای از ابهام است. سال گذشته بود که توتال و پژو به صراحت اعلام کردند که با برجام و یا بی‌برجام به ایران بازنمی‌گردند. آنها به وضوح دلیل این کار خود را ترس از آمریکا عنوان کردند.سفیر اسبق فرانسه در آمریکا نیز چندی پس از آن در توئیتی نوشت: حتی اگر برجام دوباره از سر گرفته شود، هیچ شرکت غربی جرات نمی‌کند که حتی یک سنت در ایران سرمایه‌گذاری کند.


شرکت‌های آمریکایی در صورت انتفاع وارد ایران می‌شوند؟
عباس آرگون، عضو اتاق بازرگانی تهران، عنوان کرد: به طور کلی سرمایه‌گذار خارجی به دنبال امنیت سرمایه‌گذاری است. چراکه یک نگاه انتفاعی در ماجرا وجود دارد. تفاوتی ندارد که پای شرکت‌های آمریکایی در میان باشد یا کشوری دیگر؛ این اصول تولید و تجارت است.او ادامه داد: نگاه سرمایه‌گذاران خارجی و بخش خصوصی سیاسی نیست. سرمایه‌گذار در هر مقطع زمانی که احساس کند سرمایه‌گذاری برای وی انتفاع دارد، اقدام به سرمایه‌گذاری می‌کند.

این فعال اقتصادی با طرح پرسشی بیان کرد: آیا در صورت ورود تمایل سرمایه‌گذاران خارجی، ایران ظرفیت جذب آن را دارد؟ اقتصاد کشور باید از پیش‌بینی‌پذیری برخوردار باشد که این خلاء در اقتصاد کشور وجود دارد.او تاکید کرد که قبل از تلاش برای جذب سرمایه‌گذار خارجی، باید برای حفظ سرمایه‌گذاران داخلی تلاش شود. در مرحله بعدی نیز به دنبال جذب سرمایه‌گذاران ایرانی خارج از کشور باشیم.

آرگون به لزوم هدایت سرمایه‌گذاری‌های غیرمولد به بخش مولد اقتصادی اشاره کرد و گفت: ورود سرمایه‌گذاران خارجی بعد از احیای برجام، نیازمند روشن بودن دورنمای اقتصاد است. از سمت دیگر ثبات در قوانین و مقررات به تسهیل این روند بیش از هر چیزی کمک خواهد کرد.گفتنی است، اخیرا سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی و فنی ایران اعلام کرد که مدت زمان اعطای اقامت به سرمایه‌گذاران خارجی از سه به پنج سال و میزان سپرده‌گذاری موردنیاز جهت این امر، از ۲۵۰ هزار دلار به میزان ۹۰ هزار یورو کاهش یافت.