گروه جامعه: برخی افراد کنترلگرند و میخواهند مدام در کار دیگران دخالت کنند، به آنها باید و نباید بگویند و انتظار دارند دیگران بدون چون و چرا سخنان آنها را عملی کنند و به حرفشان گوش دهند.در واقع افراد کنترلگر میخواهند از تمام زندگی دیگران سر درآورند و روی آنها نفوذ داشته باشند و هر آنچه در ذهن دارند به دیگران دیکته کنند بنابراین کنار آمدن با چنین افرادی بسیار سخت است. اینگونه افراد از دید روانشناسی کنترلگر محسوب میشود.
کنترلگری چیست؟
کنترلگری به معنای تمایل داشتن برخی افراد به نفوذ در دیگران برای اعمال قدرت بر آنهاست. این فرد میتواند هر نقشی و در هر جایگاهی باشد مانند همسر یا پدر و مادر و مدیر.
نشانههای کنترلگری
برخی کنترلگری را با زورگویی اشتباه میگیرند درصورتیکه نباید اینگونه باشد. افراد کنترلگر از روشهای خاص و گوناگونی برای کنترل دیگران استفاده میکنند درصورتیکه زورگوها به فکر کنترل کردن نیستند و تنها میخواهند حرف خود را به کرسی بنشانند. البته ممکن است کنترلگری همراه با زورگویی باشد، اما باید بدانید این دو با هم متفاوتند.کنترلگری نوعی ویژگی شخصیتی است که علائم و نشانههای خود را دارد. در اینجا به برخی از آنها اشاره میکنیم:
محبت افراطی
محبت افراطی یکی از ویژگیهای افراد کنترلگر است درواقع آنها با این کار تلاش میکنند کنترل فرد مقابل را در دست بگیرند و او را محدود کنند. برای نمونه محبت آنها اینگونه است که همواره هر جا میخواهید شما را میبرند و یا هر چه میخواهید اجازه نمیدهند خودتان بخرید بلکه خودشان هر آنچه نیاز دارید برایتان تهیه میکنند تا نفوذ خود را هر چه بیشتر روی شما اعمال کنند.شاید در ظاهر این کارها نشان از محبت بیپایان آنها دارد، اما در واقع اینها محبت نیست بلکه در راستای ارضای احساس کنترلگری این افراد است.
محدود کردن روابط
افراد با شخصیت کنترلگرا مدام شما را زیرنظر دارند و رفتوآمد و بیرونرفتن و روابط اجتماعیتان را کنترل میکنند. آنها اجازه نمیدهند شما با هر کسی دوست دارید رفتوآمد داشته باشید در واقع آنها دایره دوستان و نزدیکان و کسانیکه باید با آنها رفتوآمد کنید را برایتان میچینند و برنامهریزی میکنند.
ایرادگیری مداوم
یکی دیگر از ویژگیهای افراد کنترلگرا این است که مدام از شما ایراد میگیرند و اینگونه اعتمادبهنفس را در شما میکشند و اجازه نمیدهند بتوانید به آسانی ابراز وجود کنید و از خود حرف و ایدهای داشته باشید. فرد کنترلگرا از همه چیز شما از رفتار و ظاهر و لباسپوشیدن شما ایراد میگیرند و این سبب میشود نتوانید استقلال فکری و عملی داشته باشید و همیشه به آنها وابسته شوید و زمانی به خود میآیید که برای رهایی از سرزنش آنها هر کاری آنها میگویند را انجام دهید.
آسیبزدن به خود
نکته مهم و خطرناکی که درباره افراد کنترلگرا وجود دارد این است که برخی از آنها برای جلب توجه و نظر شما و برای اینکه شما را ناچار به انجام خواستههایشان کنند دست به کارهای خطرناک زده و گاه به خود آسیب میزنند از غذا نخوردن بگیرید تا اقدام به خودکشی. این افراد معمولا باهوشند و از نقطه ضعف شما استفاده میکنند تا به هدف خود دست پیدا کنند.
بهجودآوردن حس عذاب وجدان
ویژگی دیگری که افراد کنترلگر دارند این است که با رفتارشان به شما حس عذاب وجدان میدهند یعنی اگر کاری که آنها میخواهند انجام ندهید چنان رفتار میکنند که حس عذابوجدان زیادی به شما منتقل میکنند. آنها با این کار از شما باج عاطفی میگیرند و به کار خود ادامه میدهند.
بحث و دعوا
از دیگر ویژگیهای افراد کنترلگرا این است که اگر کاری خلاف میلشان انجام دهید دعوا راه میاندازند و با اعصاب شما بازی میکنند تا کار خود را پیش برند و به هدف خود برسند. فرد کنترلگر تلاش میکند به شکلی رفتار کند که بحث و تشنج به راه بیفتد و با این روش شما را وادار به عقب نشینی کند تا بتواند به مسیر خود ادامه دهد.
دلیل بهوجودآمدن شخصیت کنترلگرا
کنترلگرابودن هم مانند دیگر ویژگیهای شخصیتی افراد به تربیت افراد مربوط است. عوامل محیطی و تربیتی نقش مهمی در شکلگیری کنترلگری دارند. محیط ناامن یا فرهنگ که در آن کنترلگری به عنوان ارزش تلقی میشود میتواند این ویژگی را در شخصیت فرد، پررنگتر کند به طور کلی موارد زیر منجر به شکلگیری ویژگی کنترلگری در افراد میشود:
محیط و شرایط زندگی
اگر فرد در خانواده کمدرآمد و با وضع اقتصادی نابهسامان بزرگ شده و یا در محیطی بوده باشد که در آن مدام باید برای مورد توجه قرارگرفتن تلاش و مبارزه میکرده است امکان کنترلگر بودن در آن بیش از دیگران وجود دارد.عامل دیگر برای کنترلگرشدن افراد این است که هنجارهای اجتماعی سبب هدایت آنها به سمت حیله گری، فریبگری، فشارآوردن و بهرهبرداری از نقاط ضعف دیگران پیش برده باشد. توجه داشته باشید که کنترلگری همواره در محیطهای رقابتی بهوجود میآید.
اضطراب
دلواپسی و اضطراب و آشفتگی، ترس از دست دادن عزیزان و... سبب کنترلگر شدن افراد میشود چراکه آنها همیشه در تلاش برای کنترلکردن وضعیت و محیطی که در آن قرار دارند هستند تا استرس خود را کم کنند.
رفتار درست با فرد کنترلگر
یک فرد کنترلگر میتواند شما را دچار آسیب روانی کند و آرامش را از شما بگیرد بنابراین اگر با چنین کسی در تماسید و رفتوآمد دارید باید رفتار درست با او را بدانید تا خود را از آسیبهای احتمالی دور کنید.در برخورد با چنین افرادی باید برای روابطتان و آنها حد و مرز مشخص کنید، چون این اشخاص بیشتر به سمت کسانی میروند که روابطشان مرز ندارد ضمن اینکه اعتمادبهنفس پایینی هم دارند.رفتار درست دیگر با افراد کنترلگر این است که همواره از مشاجره و بحث با آنها دوری کنید. این افراد معمولا تلاش میکنند با بهوجودآوردن تشنج فضا را به سود خود پیش ببرند مراقب باشید در تله آنها گرفتار نشوید.