گروه بین الملل: رئیس جمهور روسیه، در اولین دیدار رو در رو با شی جینپینگ رهبر چین اذعان کرد که پکن در مورد جنگ اوکراین «نگرانیهایی» دارد.
ولادیمیر پوتین که در ازبکستان صحبت میکرد از «موضع متوازن» چین در مورد این موضوع تشکر کرد و گفت که «تلاشهای آمریکا برای ایجاد جهانی تک قطبی» شکست خواهد خورد.
شی گفت که چین و روسیه مایلند به عنوان «قدرتهای بزرگ» همکاری کنند.چین حمله نظامی روسیه به اوکراین را تایید نکرده است، اما حجم تجارت و سایر مناسبات با مسکو را از زمان شروع جنگ در ماه فوریه گسترش داده.ملاقات دو رهبر در حاشیه اجلاس سران همکاری شانگهای (اس سی او) در سمرقند در زمانی روی میدهد که جنگ اوکراین وارد مرحله حساسی شده است. بعد از یک وقفه نسبی در جنگ، نیروهای اوکراینی در روزهای اخیر در حال پیشروی سریع در برابر روسیه در شرق بودهاند. پوتین که این دومین سفر او به خارج از زمان شروع جنگ است به شی گفت: «موضع متوازن دوستان چینی در مورد بحران اوکراین برای ما ارزش زیادی دارد.»او فاش کرد متوجه شده که چین «سوالات و نگرانیهایی» درباره وضعیت در اوکراین دارد.
پوتین گفت: «البته ما در جریان ملاقات امروز موضع خود را توضیح خواهیم داد.»حمله به اوکراین، مسکو را وارد بدترین بحران در روابط با غرب از زمان جنگ سرد کرده و به علاوه به جهش شدید بهای غذا و انرژی دامن زده است.
این جنگ همچنین چالش بزرگی برای چین است که روابطاش با غرب در مورد مسائلی مثل حقوق بشر و آینده تایوان در سالهای اخیر سقوط شدیدی کرده است. پوتین و شی در طول سالیان دهها بار دیدار کردهاند اما دیدار روز پنجشنبه آنها به خصوص زیر ذره بین بود.
روابط درحال گسترش آنها – که آن را به عنوان سپری در برابر سلطه غرب توصیف میکنند – نشانگر یک جابجایی عمده در نظم جهانی بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در سال ۱۹۹۱ است.حالا نقش دو طرف عوض شده و چین بعد از بدل شدن به یک ابرقدرت اقتصادی شریک برتر در این رابطه است.
رُزمری فوت، محقق ارشد روابط بین الملل و استاد بازنشسته دانشگاه آکسفورد، گفت: «پوتین از این رابطه سود بیشتری میبرد تا شی – روسیه از نظر بینالمللی کاملا منزوی است. برای همین مهم است نشان داده شود که چین یک شریک حامی است، نه یک متحد بلکه یک بازیگر حامی است.»برای شی که ولادیمیر پوتین را «یک دوست قدیمی» توصیف کرد، هم تصویری که این دیدار ایجاد میکند مهم است.او به دنبال رسیدن به دور بیسابقه سوم رهبری در نشست ماه آینده حزب کمونیست است و دیدار او از آسیای میانه اولین سفر خارجی او از زمان شروع همهگیری است.سفر او در میان وضع مقررات تازه منع تردد در چین که سیاست «کووید صفر» را دنبال میکند انجام میشود. درحالی که باقی جهان فعالیت عادی را از سر گرفته، پکن هر بار با ظاهر شدن موارد ابتلا به کرونا، سیاست بستن کل شهرها و استانها را در پیش می گیرد.
چین و روسیه همواره سعی کردهاند سازمان همکاری شانگهای که در سال ۲۰۰۱ با چهار کشور آسیای میانه - چهار جمهوری سابق شوروی - تاسیس شد را به عنوان آلترناتیوی برای بلوکهای چندجانبه غربی جا بیاندازند. هند، پاکستان و ایران هم اعضای این سازمان هستند.
دو رهبر در جریان آخرین دیدار خود در ماه فوریه – زمانی که ولادیمیر پوتین به دعوت شی برای المپیک زمستانی به پکن رفت – سعی کردند روابط نزدیکی به نمایش بگذارند. آنها در آن زمان اعلام کردند که دوستی دو کشور «حد و مرزی ندارد.»روسیه چند روز بعد به اوکراین حمله کرد که با محکومیت و تحریمهای بینالمللی مواجه شد.
پکن بعد از شروع جنگ خواستار پایان خصومتها شد و بر اهمیت حق حاکمیت ملی تاکید کرد، اما از توصیف این جنگ به عنوان «حمله نظامی» خودداری کرد. روسیه مایل است حمله به اوکراین را «عملیات ویژه نظامی» توصیف کند.چین در هفتههای اخیر نیروهایش را برای مشارکت در یک رزمایش مشترک نظامی با روسیه اعزام کرده است. این کشور همچنین به روسیه کمک اقتصادی میکند.این رابطه یک بازی برد-برد برای دو طرف است. درحالی که اروپا وابستگی به نفت و گاز روسیه را کاهش میدهد، چین خرید سوخت از روسیه را افزایش داده که گفته میشود آن را با تخفیف دریافت میکند.
پکن ماه پیش همچنین موافقت کرد پول گاز روسیه را با روبل و یوان چین پرداخت کند. مسکو شدیدا به دنبال جایگزینی برای دلار به عنوان ذخیره خارجی است. به علاوه این اقدام موقعیت یوان را به عنوان یک ارز بینالمللی تقویت میکند.با این حال چین حدودی را مشخص کرده است.
دستگاههای اطلاعاتی آمریکا میگویند که مسکو آنقدر نیازمند سلاح است که برای دریافت آنها به ایران و کره شمالی روی آورده. این کشور همچنین ظاهرا به چین رو کرده – اما نشانه ای در دست نیست که پکن تا اینجا با آن موافقت کرده باشد.