این چهارمین بار طی سال‌های اخیر است که قیمت هر کیلوگرم موز از ۵۰ هزار تومان فراتر می‌رود. پیش‌تر دوبار در سال۹۹ و یک‌بار پیش از عید امسال موز ۶۰ تا ۷۰هزار تومانی را در بازار داشتیم و تقریبا هربار اختلال در روند واردات یکی از دلایل اصلی گرانی بوده است.اگرچه قیمت بسیار بالای میوه‌های تابستانی چشم مصرف‌کنندگان را به نرخ‌های بالای ۶۰هزار تومان عادت داده و حالا موز ۶۰هزار تومانی، بحران محسوب نمی‌شود اما افزایش معمول تقاضا برای موز در نیمه دوم سال می‌تواند محرکی برای افزایش بیشتر قیمت این میوه پرتقاضا در ماه‌های آینده باشد.

علت گرانی موز
نایب‌رئیس اتحادیه بارفروشان میوه‌وتره‌بار تهران درباره دلایل گرانی موز گفت: بخشی از گرانی موز به‌ دلیل افزایش نرخ دلار و بخشی دیگر به‌دلیل کمبود موز هندی است.اکبر یاوری با بیان اینکه موز هندی به‌ دلیل قیمت پایین‌تر، برای ایجاد توازن در بازار توزیع می‌شود، افزود: با توجه به تقاضای بیشتر بازار برای موز اکوادوری، تجار برای واردات این نوع موز تمایل بیشتری دارند و کاهش موز اکوادوری در بازار قیمت را بالا برده است.

او با اشاره تلویحی به کاهش میزان واردات افزود: اگر واردکنندگان ۵۰ تا ۶۰کانتینر موز هندی به حجم واردات اضافه کنند توازن در بازار ایجاد و قیمت موز اکوادوری نیز کم می‌شود.اکبری، قیمت موز ممتاز اکوادوری را در میدان اصلی ۴۲ تا ۴۳هزار تومان و موز مرغوب هندی را ۳۵ تا ۳۷هزار تومان عنوان کرد و افزود: با توجه به اینکه موز دیگر میوه‌ها را هم تحت‌تأثیر قرار می‌دهد فروشنده‌ها سود اندکی روی آن می‌کشند و از این میوه بیشتر برای جذب مشتری استفاده می‌کنند.

به‌گفته او، تعرفه سود خرده‌فروشی از ۲۰ تا ۳۵درصد است که فروشندگان، سود ۳۵درصدی را در محصولات حساس و دارای دورریز اعمال می‌کنند و موز نهایتا ۲۵درصد برای خرده فروشی‌ها سود دارد.عضو هیأت‌مدیره اتحادیه بارفروشان، واردات تهاتری موز را نیز یکی از دلایل اختلال‌های موردی در روند واردات این میوه عنوان کرد و با اشاره به انحصار واردات موز، افزود: واردکنندگان موز زیاد نیستند و گذشته از این در ازای صادرات ۲کیلو سیب مجوز واردات یک کیلو موز صادر می‌شود، اما امسال سال کم‌آوردی در تولید سیب داشتیم و وضعیت صادرات این محصول مطلوب نیست؛ این عامل واردات موز را هم با مشکلاتی مواجه کرده است.اکبری از مسئولان دولتی خواست با توجه به تولید بسیار خوب مرکبات، واردات موز را با صادرات مرکبات به جای موز تهاتر کنند تا مشکل واردکنندگان در این زمینه کاهش یابد.

کنترل بازار دست تجار است
میوه‌فروشی‌ها هم با مشکل نوسان قیمت در میدان مرکزی میوه‌وتره‌بار مواجهند. صاحب یک میوه‌فروشی که موز را کیلویی۵۰هزار تومان قیمت‌گذاری کرده درباره اختلاف قیمت خرید از میدان اصلی و خرده‌فروشی‌ها گفت: میوه‌فروشی‌ها موز را با حداقل سود نرخ‌گذاری می‌کنند اما قیمت موز در میدان اصلی بسیار دیر و گاهی در ساعات ۶ یا ۷بعد از ظهر اعلام می‌شود و در مواردی فروشندگان با توجه به تغییرات لحظه‌ای قیمت، می‌بینند که این میوه را زیر قیمت خریدشان فروخته‌اند.

او با اشاره به‌وجود انحصار در واردات موز اضافه کرد: واردات موز انحصاری است و تجار با کم و زیاد کردن حجم واردات، قیمت‌های بازار را تحت کنترل دارند. ضمن اینکه قیمت موز تابع عرضه و تقاضاست و با تمام‌شدن فصل عرضه میوه‌های تابستانی و با توجه به محدودیت تنوع میوه‌های زمستانی تقاضا برای این میوه افزایش می‌یابد.
این فروشنده با اشاره به اینکه رشد تقاضا می‌تواند محرک افزایش قیمت باشد، اضافه کرد: در تابستان قیمت موز ۴۰هزار تومان بود، حالا به ۵۰ تا ۶۰هزار تومان رسیده و اگر عرضه بیشتر نشود ممکن است قیمت از این هم بالاتر برود.

روی قیمت موز سود نمی‌کنیم
قیمت موز در میدان اصلی میوه‌وتره‌بار تهران تا هفته گذشته کیلویی ۴۵هزار تومان بود. با احتساب سود مجاز ۲۰ تا ۳۵درصدی خرده‌فروشی‌ها، این میوه در مغازه‌های میوه‌فروشی سطح شهر تهران حداقل ۵۴ و حداکثر ۶۰هزار تومان قیمت خورد.به‌گفته مسئولان صنفی. بیشتر میوه‌فروش‌ها موز را با حداقل سود یا حتی بدون سود، قیمت‌گذاری می‌کنند تا بتوانند فروش خود را حفظ کنند.

اسدالله کارگر، رئیس اتحادیه فروشندگان میوه و سبزی تهران به‌تازگی از افزایش قیمت موز در میدان مرکزی میوه‌وتره‌بار از ۳۵هزارتومان به ۴۵هزارتومان خبر داد و گفت: در ۵هفته اخیر به‌دلیل تنوع میوه‌های تابستانی و زمستانی افزایش قیمتی در بازار میوه رخ نداده اما موز با توجه به تغییر قیمت در میدان اصلی در مغازه‌ها هم گران شده که البته اعضای صنف فروشندگان، این کالا را بدون سود عرضه کرده‌اند.

نایب‌رئیس اتحادیه فروشندگان اما انحصار واردات را متهم اصلی گرانی موز می‌داند.اسماعیل مرادیان افزود: بازار موز در انحصار چند فرد خاص است و آنها تعیین می‌کنند که قیمت موز کیلویی چند شود.او همچنین از احتمال افزایش بیشتر قیمت خبر داد و گفت: تجربه نشان داده است بعد از اتمام ماه‌های محرم و صفر و افزایش مهمانی‌ها و دورهمی‌ها میزان مصرف موز بالا می‌رود و این احتمال وجود دارد که در هفته‌های آینده نرخ موز بالاتر از نرخ فعلی شود.