فیلترینگ در دنیای امروز به جایی می‌رسد؟

گروه سیاسی: روزنامه همدلی نوشت: مسدود کردن شبکه‌های اجتماعی پس از شروع اعتراض‌های اخیر، بیش از هر امری به زیان کسب‌وکارهای اینترنتی تمام شده است. پرسش اصلی؛ آیا این اعمال محدودیت سرانجامی خواهد داشت؟!
براساس گزارش سال گذشته مرکز آمار ایران، معادل ۱۱ میلیون نفر از طریق شبکه‌های مجازی کسب درآمد می‌کنند، به طوری که حدود ۹ میلیون نفر یعنی ۸۳ درصد از طریق اینستاگرام در حال کسب درآمد هستند. فضای صفحه‌های فارسی زبان در اینستاگرام بیش از آنکه محتوی تفریح و سرگرمی و آموزشی باشد، در اختیار فروشندگان خدمات، بسته‌های آموزشی و فروشندگان کالاهای مصرفی و تزیینی است. پس از فیلترینگ اینستاگرام بیشترین ضرر و زیان شامل کسب‌وکارهای کوچک بوده است.
واقعیت آنکه پس از شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های فاصله‌گذاری اجتماعی در کشور و روبه‌رو شدن با موج‌های پرشمار این ویروس مرگ‌بار، بسیاری از کسب‌وکارها تعطیل شده و پس از مدتی صاحبان همین مشاغل به استفاده از شبکه‌های اجتماعی و ایجاد شغل به صورت فردی و یا خانوادگی گزایش پیدا کردند. برگزاری بسیاری از کلاس‌های آموزشی، کسب‌وکار و تحصیلی از طریق همین بستر امکان‌پذیر شد. در زمانه‌ای که دولت و سایر دستگاه‌های مسئول به دلایل بسیار و از جمله اعمال تحریم‌های بیشتر امکان ایجاد شغل نداشته‌اند، این مشاغل با تکیه به شبکه‌های اجتماعی رونق گرفته‌اند.
نزدیک به یک ماه از اعمال محدودیت‌های جدید بر اینترنت می‌گذرد، اگر قرار بر قطع تماس ارسال کنندگان فیلم و تصویر به شبکه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور بوده، این مهم تحقق نیافت. انبوه فیلم‌ها و تصاویر پخش شده از ناآرامی‌ها در این شبکه‌ها، حکایت از برقرار بودن این ارتباط است، حتی با سرعت کم و بسیار محدود. همچنین اگر قرار به عدم دسترسی شهروندان به شبکه‌های اجتماعی بود، این نیز با وجود هزاران سایت فروش فیلترشکن و ابزارهای جدید دور زدن فیلترینگ، امکان‌پذیر نشد. فقط در این میان آنان که روی بستر اینترنت زندگی و کسب‌وکارشان را بنا کرده بودند، ناکام مانده و ناامیدتر از همیشه به افق درآمد خودشان خیره مانده‌اند.مساله فیلتر و فیلترشکن حکایت انباشت دانش و فن‌آوری و ارتقای پیوسته این دانش در طول سال‌های متمادی است؛ به عنوان مثال: اگر در اواخر دهه هفتاد به کاربران محدود و انگشت شمار کامپیوتر و آنان که با شوق بسیار و از روی فلاپی‌دیسک موفق به نصب سیستم عامل DOS می‌شدند، اظهار می‌کردی در ده سال آینده به تجهیزات ذخیره و بازیابی اطلاعات با ظرفیت دو ترابایت خواهیم رسید، بدون شک شنونده این حرف‌ها شما را به توهم خام و خیالات عجیب متهم می‌کرد، ولی امروزه دست یافتن به این ابزارها بسیار ساده شده است. بنابراین به همان میزان که دستگاه‌ها و تجهیزات فیلتر شبکه‌ اینترنت گسترده‌تر و به‌روزتر شده و امکان نصب و بهره‌برداری آن برای شرکت‌ها، خانواده‌ها و حتی دولت‌ها آسان‌تر می‌شود، فن‌آوری فیلترشکن‌ها نیز به‌روز و جدید می‌شوند، چرا که این تکافوی دو سویه پایان‌پذیر نیست. یکی به دنبال محدودیت و طرف مقابل در جستجوی دانش جدیدتر برای پرش از مانع فیلترینگ است؛ در چنین فضایی تمرکز به گفته‌های عجیب کسی که اتفاقا خود بر صندلی مدیریت یکی از مهم‌ترین رسانه‌های چاپی کشور( یعنی مدیرعمال موسسه همشهری) برای بستن و از ریشه زدن دسترسی به شبکه‌های اجتماعی تنها یک راه دارد؛ و آن اینکه تمام تجهیزات و وسایل مربوط به اینترنت و شبکه‌ها را در هر نقطه‌ای خاموش کنیم و برای اطمینان بیشتر سیم‌ها را در کمدی با هزاران قفل نگه‌داری کنیم!بنابراین و با توجه به تجربه سال‌های اخیر در حوزه اینترنت ستیز با این فضا و اعمال محدودیت بیش از آنکه کارآیی داشته باشد و دغدغه‌های مسئولان و برخی چهره‌های فرهنگی را به صورت موقت و گذرا پاسخ بدهد، در ظاهر امر موضوعات مبتلا به جامعه را مخفی نگاه می‌دارد.