بهار نیوز - با این همه اطلاعات چرا پیشگیری نكردید؟

گروه سیاسی: ابو القاسم قاسم زاده فعال سیاسی در روزنامه اطلاعات نوشت:این روزها در میان سرفصل‌های مختلفی از گفتگوها، واژگان «امنیت» چه به لحاظ مفهومی یا کاربردی آن اهمیت یافته و در گستره نقدها، امنیت عمومی، امنیت اجتماعی، احساس امنیت و… موضوع روز شده است، تا آنجا که بسیاری اظهارنظر می‌کنند، در شرایط کنونی، چه به صورت بررسی مفهومی یا کاربردی، بازنگری مجدد مقوله امنیت ضروری است.
امنیت در نظرپردازی فیلسوفان تا اندیشه‌ورزان حوزه جامعه‌شناسی، روانشناسی فردی و اجتماعی و سیاست‌گذاران دولتی تا در مباحث گوناگون اقتصادی و مالی و… واژه‌ای کلیدی است که چگونگی تعاریف و برداشت‌های نظری از آن مسیر مدیریت و اجرای برنامه‌ها و روش‌های گوناگون را مشخص می‌کند.
در نوشته‌ای برای شرح مفهومی امنیت از نگاه فیلسوفان چنین آمده است:‌ «انسان‌ها زندگی در یک جامعه امن را به زندگی در یک جامعه پرتنش و ناامن ترجیح می‌دهند. برخی صاحبنظران مهمترین وظیفه دولت را ایجاد، حفظ و تداوم و توسعه امنیت می‌دانند، به عنوان مثال «توماس هابس» معتقد است: ‌«دولت به عنوان دارنده قدرت، باید امنیت را در جوامع ایجاد کند و مانع از تعرض و نزاع میان افراد در جامعه شود، در غیر این‌صورت نبرد و جنگ بر سر منافع میان انسان‌ها ایجاد شده و موجب خونریزی‌ها و کشمکش‌های زیادی می‌شود.»
در فرهنگ لغات شادروان دکتر معین، امنیت به معنای ایمن شدن، در امان بودن، بدون بیم(ترس)، تعریف شده است.
قصد این نوشته نقد نظری و مفهومی امنیت نیست، عنوان امنیت برای این شماره «محک» از آن جهت انتخاب شده است که پس از ماجرای تأسفبار درگذشت مهسا امینی، این اتفاق ناگوار یکباره از شبکه‌های فارسی زبان خارج کشور و مجموعه دست‌اندرکاران تشکل‌های ضدجمهوری اسلامی ایران اعم از «منافقین» تا سلطنت‌طلبان با انجام گفتگوها و مصاحبه‌های شبکه‌های ضدجمهوری اسلامی ایران در لندن و نیویورک و حتی شبکه‌های عربی وابسته به دلارهای نفتی شیوخ حاکم در منطقه، علی‌الخصوص سعودی‌ها، انفجاری از تقابل رسانه‌ای سر برآورد که ابتدا بسیاری از ایرانیان چه در خارج از کشور یا در داخل دچار شوک شدند. اکنون بعد از ۴۰ روز از وقوع حادثه تلخ و غمبار فوت «مهسا امینی»، اولین بیانیه مشترک وزارت اطلاعات و سازمان اطلاعات سپاه، منتشر شده که در سطور آغازین آن چنین آمده است: «… محرز شده است که زمینه‌سازی، مقدمه چینی و نیز بخش مهمی از عملیات اجرائی آشوب‌‌های اخیر از سوی سرویس‌های جاسوسی بیگانه در قالب بسته‌ای طراحی و به واسطه برخی گروه‌ها و شبکه‌های مرتبط با آنها به روش‌های مختلف درون کشور پیاده‌سازی شده است: «سپس اطلاع می‌دهد: «… طبق اطلاعات کاملاً موثق سازمان (C.I.A) علاوه بر بودجه سالانه اختصاص داد شده برای سازمان‌های سابق‌الاشاره، اخیراً و پس از آغاز آشوب‌ها در ایران، بودجه کمکی معادل حدود ۵۳میلیون دلار دیگر، با ترک تشریفات اداری ـ مالی در دو مرحله به آن سازمان‌ها اختصاص داده و توصیه کرده است که این بودجه دردرجه اول برای امور به اصطلاح رسانه‌ای و تقویت ابزارهای اینترنتی به منظور حفظ ارتباط با آشوبگران هزینه شود!…»
این بیانیه، حاوی هزاران کلمه‌ است که روایت همه آن در گنجایش ستون محک نیست، اما حائز اهمیت اطلاعاتی و روایتی بسیار است و جا دارد صداوسیما در برنامه‌های متعدد با حضور کارشناسان، مسئولین و صاحبنظران دانشگاهی در مسیر آگاهی بخشی جامعه با تبیین این بیانیه برآید.
و اما در ظرفیت محدود محک، چند نکته قابل طرح است از جمله این‌که:
۱‌ـ به باور نویسنده، امنیت موفق، امنیت بعد از وقوع حادثه نیست، بلکه امنیت پیشگیرانه را باید موفقیت آمیز خواند. پرسش این است با این همه اطلاعات ارائه شده در این بیانیه چرا مجموعه دستگاه‌های امنیتی طراحی پیشگیرانه را عملی نساختند و اجرا نکردند تا میدان برای «یکه‌تازی» دشمنان فراهم نشود!
۲ـ به روایت برخی از دوستان آگاه، چندین بار به روز نبودن آیین‌نامه اجرایی گشت امر به معروف و نهی از منکر که به «گشت ارشاد» مشهور است را هشدار داده بودند. آیین‌نامه‌ یاد شده بیش از ۲۵ سال است که کمترین بازنگری در آن با وجود تغییرات گوناگون در روابط اجتماعی و… انجام نگرفته است.
۳ـ اکنون بسیاری از مسئولین و افراد صاحب شهرت اجتماعی نه فقط خواهان بازنگری جدی و فراگیر در آیین‌نامه و شرح وظایف گشت ارشاد شده‌اند که بسیاری خواهان انحلال آن هستند. اغلب این افراد در مصاحبه‌های خود ضمن داشتن نقد جدی بر رفتارها و عملکرد گشت ارشاد، باور دارند که این شیوه عملکرد نه فقط ارزش افزوده‌ای برای گسترش امنیت اجتماعی نداشته است، بلکه نتیجه آن بی‌ثباتی افزونتر رفتاری در مجامع عمومی بوده است.
۴ ـ امنیت مطلوب، امنیت پیشگیرانه‌است و نه گشودن چترهای امنیتی بعد از وقوع حوادث گوناگون از آن جمله در حادثه اخیر در حرم شاه چراغ شیراز و فاجعه‌ای که به بار آمد. داشتن سیستم قوی امنیت پیشگیرانه نیازمند برنامه‌ریزی‌های تخصصی امنیتی بسیار پیچیده است؛ اگر چه چنین امنیتی ارتباط وثیق با شرایط اقتصادی و مالی کشور و مردم دارد و همچنین آگاهی عمومی مردم و رشد آن به عنوان سپر قوی امنیتی ـ باور عمومی، در مجموعه روابط اجتماعی، خانوادگی و به اصطلاح امروز رعایت حقوق شهروندی است.
اکنون شاهد تقابل برنامه‌ریزی شده از خارج کشور علیه جمهوری اسلامی و یکپارچگی ایران بزرگیم. پس تا دیر نشده است، اصل نگاه، برنامه‌ریزی‌ها و اجرا در تعریف امنیت و چگونگی سامان دادن آن برای همه هموطنان و شهروندان در سراسر کشور ضرورت لازم و فوری است. گزارش‌های امنیتی حتی دیر هنگام اگر چه تا حدودی مفید است اما کارساز نیست. امنیت مستمر و مداوم مورد تائید و قبول آحاد ملت در سراسر کشور با همه ابعاد گسترده از تعاریف آن، از امنیت شهروندی گرفته تا سیاسی و اقتصادی و حتی رسانه‌ای با حضور بدون دغدغه نقد پردازی‌ها و… نه فقط ضروری و لازم است که کارساز خواهد بود. ما کشور تاریخی با اقوام مختلف در گسترده سرزمین افتخار آفرین و تاریخی خویش ایرانیم و تجربه بسیار غنی تاریخی از حراست امنیت ملی و دینی خود داریم.