تقویت درآمدهای ارزی در دیدرس نیست

گروه اقتصادی: در حالی دومین هفته آبان ۱۴۰۱ را پشت سر می‌گذاریم که قیمت دلار به بالاترین نرخ خود طی سال‌های گذشته رسیده است. سقف‌شکنی دلار که با وجود استدلال‌های قوی تحلیلگران بازارهای مالی، پیش‌بینی شده بود در حالی به کانال ۳۵ هزار تومان رسیده که شواهد حاکی از فروش ارزهای خانگی به امید سود بیشتر است.به نظر می‌رسد باور سناریوی قدیمی افزایش قیمت ارز به امید مهار بازار و جمع‌آوری دلارهای خانگی برخی را بر آن داشته تا از افزایش قیمت دلار بیشترین سود را نصیب خود کنند.

چرا دلار گران شد؟
افزایش ۲۰ درصدی ارزش دلار به نسبت سایر ارزها در سطح بین‌المللی، تورم ۵۰ درصدی داخلی،اعتراضات اجتماعی در بیش از ۴۰ روز گذشته،اخبار پی‌در‌پی مبنی بر تحریم‌های جدید ایران از سوی کشورهای اروپایی و آمریکا، تهدید‌های برخی کشورهای همسایه و از همه مهمتر اخبار نامساعد سیاسی مبنی بر توقف مذاکرات هسته‌ای برجام در شرایطی دست به دست هم داد که سیاست ارزپاشی بانک مرکزی فنر فشرده دلار را در دستانش داشت.قیمت دلار در هفته‌ای که گذشت وارد محدوده ۳۳ سپس ۳۴ هزار تومانی شد و برای دلار فردایی نیز دلار ۳۵ هزار تومانی پیش‌بینی شده است.

روز چهارشنبه در شرایطی که بازار ارز تحت تأثیر موارد ذکر شده در نیمه کانال ۳۴ هزار تومانی قرار گرفت، تقاضای دلار سهمیه‌ای به خاطر اختلاف نرخ دلار آزاد و توافقی بالا رفت.تحلیلگران این رویداد را به خاطر گپ به وجود آمده میان دو بازار توافقی و آزاد استدلال کردند، زیرا سودی که از اختلاف قیمت دو بازار به وجود آمده بود تقاضای سفته بازی را در بازار روز قبل تشدید کرد. اما صبح روز پنجشنبه ۱۲ آبان بازارساز در مقابل سرکشی‌های بازار آزاد سعی کرد با افزایش نرخ توافقی دلار تقاضای سفته بازی در بازار ارز را مهار کند. به همین دلیل نرخ ارز سهمیه‌ای در بازار معاملات آزاد به بیش از ۳۳ هزار تومان رسید.

پیش‌بینی تحلیلگران بازار چه بود؟
در ما‌ه‌های گذشته روند صعودی دلار و تلاش بازارساز برای مهار قیمت دلار از سوی بسیاری از کارشناسان پیش‌بینی شده بود برخی از این اظهارنظرها را می‌خوانید:

حمیدرضا جیهانی، کارشناس بازارهای مالی به عدم اطمینان روانی و تمایل برای خروج ارز و سرمایه از کشور اشاره کرده بود که بازار دلار را تحت فشار قرار داده است. او روند قیمت دلار را صعودی دانسته و به تلاش دولت برای ثبات قیمت دلار تاکید کرده بود. به اعتقاد جیهانی اگر دخالت‌ نهادهای بازارساز بر قیمت‌ها نباشد قیمت‌ دلار روند صعودی خواهد داشت.

برزو حق‌شناس، کارشناس بازارهای مالی با این عنوان که دولت نمی‌خواهد در شرایط موجود کشور، قیمت دلار بشکند بنابراین ارز وارد بازار کرده با انتقاد از هدر دادن منابع و ادامه سیاست‌های اشتباه دولت‌ها گفته بود: «دولت در حال تثبیت وضعیت موجود است و فنر دلار در دستانش است در حالی که با توجه به تورم، ارزش ذاتی دلار ۳۲ و ۳۳ هزار تومان نیست و باید دید توانایی بانک مرکزی برای ادامه این سیاست غلط تا کجا ادامه دارد و چقدر است.»

جواد فلاحیان، کارشناس بازارهای مالی نیز با تاکید بر این‌که ‌فنر دلار و طلا به صورت عمده در دستان دولت است و باید ببینیم دولت تا کجا قادر خواهد بود این بازار را کنترل کند. تاکید داشت: سیاست دولت فعلی مانند دولت‌های قبل است یعنی کنترل بازار با ارزپاشی، خبردرمانی و کنترل قیمت از طریق صرافی‌های دولتی.  اما در مقطعی دولت دیگر توان ندارد و فنر رها می‌شود و قیمت‌ها رشد می‌کند.

میثم رادپور، کارشناس بازارهای مالی ضمن تاکید بر نقش تورم بر بازار ارز به رکوردهای بالای ۴۰ و ۵۰ درصدی تورم داخلی اشاره کرده بود. او درباره پیش‌بینی قیمت دلار گفته بود:«‌بازار ارز نجابت به خرج داده و تا حدودی عقب‌تر از تورم است. ما در اقلام مصرفی خانوار، صندوق‌های سرمایه‌‌ای و تمامی بخش‌های بازار و اقتصاد، تورم افسارگسیخته‌ای را شاهد هستیم اما مدتی است بازار ارز جابه‌جایی چندان جدی و عمده‌ای نداشته است.»

علی‌اصغر سمیعی رئیس کانون صرافان تهران با اشاره به نقش تورم بر قیمت دلار از تفاوت قیمت واقعی دلار با آنچه در بازار می‌بینیم گفته بود او نقش بازارساز در مهار قیمت دلار را حرکتی خارج از قواعد اقتصاد عنوان کرده بود.«قیمت‌سازی و تعیین قیمت غیرواقعی دلار از اقدامات دولت است.»

فردین آقا‌بزرگی کارشناس بازار سرمایه دولت را تنها بازیگر بازار ارز در کشور خوانده بود و با تاکید بر این‌که با خبردرمانی بازار ارز کنترل شدنی نیست گفته بود «قیمت دلار با توجه به تورم ۴۰ درصدی بالاتر از رقم کنونی است و دولت به هر ابزار ممکنی تا الان مانع تحقق قیمت دلار واقعی شده است.»

تقویت درآمدهای ارزی در دیدرس نیست
اما پدرام سلطانی، فعال اقتصادی بعد از ورود دلار به کانال ۳۴ هزار تومانی در حساب توییتری خود نوشت:‏«از آخرین جهش نرخ ارز در نیمه نخست ۱۳۹۹ تا پایان مهر امسال حدود ۱۰۰ درصد تورم به اقتصاد ایران تحمیل شده و نقدینگی ۸۶ درصد رشد کرده.‏ تقویت درآمدهای ارزی کشور نیز با تعلیق مذاکرات در دیدرس نیست. ‏نوسانی که در نرخ ارز افتاده برای «اهل فهم» اصلاً نشانه خوبی نیست.»نشانه‌ها برای پیش‌بینی چنین روزی در اقتصاد کشور بسیار بود و فعالان اقتصادی و تحلیلگران نیز بارها بر آن تاکید کرده بودند با وجود پیش‌بینی دلار با قیمت بیش از ۳۵ هزار تومان در روز شنبه ۱۴ آبان باید دید آیا دولت، سیاست تاثیرگذار و بلندمدتی برای قیمت این اسکناس آمریکایی دارد؟