دو نوع خونریزی بینی وجود دارد. زمانی که مویرگهای جلوی بینی پاره و دچار خونریزی شود، خونریزی قدامی رخ میدهد. خونریزی خلفی در انتها یا عمیقترین قسمت بینی اتفاق میافتد. در این صورت، خون به انتهای حلق میرود. خونریزی خلفی میتواند خطرناک باشد.
خونریزی بینی دلایل مختلفی دارد. بهندرت پیش میآید که خون دماغ ناگهانی یا نامتناوب، جدی باشد. اگر مرتبا خون دماغ میشوید، ممکن است مشکل جدی داشته باشید و بهتر است به پزشک مراجعه کنید.خشکی هوا شایعترین علت خون دماغ شدن است. زندگی در آبوهوای خشک و استفاده از سیستم گرمایش مرکزی یاعث خشک شدن غشای بینی میشود که بافت درون بینی است.این خشکی باعث سفت شدن فضای داخل بینی میشود که خارشآور و آزاردهنده است. اگر بینیتان را بخارانید یا تمیز کنید، خونریزی میکند.استفاده از داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان برای درمان حساسیت، سرماخوردگی یا مشکلات سینوسی هم ممکن است باعث خشکی غشای بینی و خون دماغ شود. پاک کردن مکرر بینی با دستمال نیز از دیگر علتهای خونریزی بینی است.
عوامل زیر در بروز خونریزی بینی شایع است:
فرو کردن شی خارجی در بینی
حساسیت به مواد شیمیایی
واکنش آلرژیک
ضربه دیدن بینی
عطسههای مکرر
تمیز کردن بینی
هوای سرد
عفونت دستگاه تنفسی فوقانی
دوز بالای آسپرینسایر عوامل خون دماغ
فشار خون بالا
اختلال خونریزی
اختلال تشکیل لخته خون
سرطان
خون دماغ شدن در اکثر موارد به مراقبت پزشکی نیاز ندارد. با این حال، اگر خونریزی بینی بیشتر از ۲۰ دقیقه طول بکشد یا بعد از بروز صدمه رخ دهد، فرد باید تحت مراقبت قرار بگیرد زیرا این امر میتواند نشانه خونریزی خلفی باشد که موضوع جدیتر است.صدماتی که باعث خونریزی بینی میشود عبارتند از: افتادن، تصادف یا مشت خوردن به صورت. دراین حالت، خونریزی بینی میتواند ناشی از شکستگی بینی، ترک برداشتن جمجمه یا خونریزی داخلی باشد.
تشخیص خون دماغ
اگر بهدلیل خون دماغ شدن تحت مراقبت قرار بگیرید، پزشک از طریق معاینه فیزیکی علت را تشخیص میدهد. او آثار شی خارجی را در بینی بررسی میکند و درمورد سابقه پزشکی و داروهایی که در حال حاضر مصرف میکنید از شما سوال میپرسد.سایر علائم و صدماتی را که اخیرا به شما وارد شده با پزشک در میان بگذارید. با یک تست مشخص نمیتوان دلیل خون دماغ را تشخیص داد. با این حال، ممکن است پزشک برای پیدا کردن علت از تست تشخیصی استفاده کند. از جمله این تستها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
شمارش کامل خون (CBC) که نوعی آزمایش خون برای تشخیص اختلالات خونی است
تست انعقاد خون (PTT) که نوعی آزمایش خون برای تعیین مدت زمان تشکیل لخته خون است
آندوسکوپی بینی
سیتیاسکن بینی
عکسبرداری با اشعه ایکس از صورت و بینی
چگونه خون دماغ را درمان کنیم؟
درمان خون دماغ بسته به نوع و علت خونریزی متغیر است. در ادامه به روشهای درمان برای انواع خونریزیهای بینی میپردازیم:
۱. خونریزی قدامی
اگر دچار این نوع خونریزی شده باشید، از جلوی بینی (معمولا سوراخ بینی) خون دماغ میشوید. میتوان این نوع خونریزی را در خانه درمان کرد. درحالیکه نشستهاید، قسمت نرم بینی را فشار دهید.مطمئن شوید کاملا جلوی سوراخ بینی گرفته شود. بهمدت ده دقیقه سوراخ بینی را بسته نگه دارید، کمی به جلو خم شوید و با دهان نفس بکشید.
برای بند آمدن خون دماغ دراز نکشید. دراز کشیدن منجر به قورت دادن خون میشود و معده را اذیت میکند. بعد از ده دقیقه بینی را ول کنید و بررسی کنید ببینید خونریزی بند آمده یا خیر. اگر خونریزی ادامه دارد، این مراحل را تکرار کنید.همچنین میتوانید روی بینی یخ بگذارید یا برای بسته شدن مویرگهای کوچک بینی از اسپری بینی ضد احتقان استفاده کنید.اگر به تنهایی کاری از دستتان ساخته نیست، فورا به پزشک مراجعه کنید. ممکن است دچار خونریزی خلفی شده باشید که به درمان جدیتری نیاز دارد.
۲. خونریزی خلفی
در این حالت بخش انتهایی بینی دچار خونریزی میشود. معمولا خون از انتهای بینی به سمت حلق میرود. خونریزی خلفی خیلی شایع نیست و اغلب جدیتر از خونریزی قدامی است.نباید خونریزی خلفی را در خانه درمان کرد. اگر فکر میکنید دچار این نوع خونریزی شدهاید، فورا با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.
۳. خونریزی ناشی از جسم خارجی
اگر جسم خارجی باعث بروز خونریزی شده، پزشک متخصص گوش و حلق و بینی میتواند آن را بیرون بیاورد.
۴. سوزاندن مویرگ ها
نوعی تکنیک پزشکی به نام سوزاندن مویرگ نیز باعث متوقف شدن خونریزی مداوم و متناوب میشود. پزشک در این روش مویرگهای بینی را با استفاده از دستگاه گرمایشی یا نیترات نقره (ترکیب مخصوص برداشتن بافت) میسوزاند.ممکن است پزشک در بینی شما پنبه، گاز یا فوم بگذارد. همچنین میتواند برای فشار آوردن به مویرگها و جلوگیری از خونریزی از کاتر استفاده کند.
پیشگیری از خونریزی بینی
روشهای مختلفی برای پیشگیری از خونریزی بینی وجود دارد:
برای مرطوب نگه داشتن هوا در خانه، از دستگاه مرطوبکننده فضا استفاده کنید.
دست در بینی نکنید.
مصرف آسپرین را محدود کنید. زیرا باعث رقیق شدن خون و خونریزی بینی میشود. ابتدا این مسئله را با پزشک در میان بگذارید چون ممکن است مزایای مصرف آسپرین بیشتر از خطر خونریزی بینی باشد.
مصرف متعادل داروهای ضد حساسیت و ضد احتقان. چرا که این داروها باعث خشک شدن بینی میشوند.
برای مرطوب نگه داشتن حفرههای بینی از اسپری محلول نمک یا ژل استفاده کنید.
نکات مهم
خونریزی بینی شایع و در اغلب موارد بیخطر است. اکثر اوقات خون دماغ از نوع قدامی است و در خانه میتوان آن را درمان کرد. معمولا این اتفاق بهصورت ناگهانی رخ میدهد و مدت زمان زیادی طول نمیکشد.خونریزی قدامی در اثر عوامل مختلف، بهخصوص خشکی هوا و خاراندن یا تمیز کردن مکرر بینی، رخ میدهد. اگر نمیتوانید جلوی خونریزی قدامی را بگیرید، باید فورا با پزشک تماس برقرار کنید.خونریزی خلفی جدی تر است. اگر فکر میکنید دچار این نوع خونریزی شدهاید، فورا با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید.