دولت فنر ارز را دوباره فشرده می‌کند؟

گروه اقتصادی: کمتر از یک ماه است که دلار کانال 32 هزار تومانی را ترک کرده و وارد کانال 35 هزار تومانی شده است. قیمتی که کارشناسان آن را دور از انتظار نمی‌دانستند. اما حالا سوالی که وجود دارد این است که سرنوشت دلار چه می‌شود؟ قیمت دلار امروز 7 آذر ماه 35 هزار و 470 تومان است. این رقم در حالی است که طلا رکورد تاریخی خود را ثبت کرده و وارد کانال 36 هزار تومانی هم شده بود. اما بازارساز توانست آن را کنترل کند. قیمت سکه هم رور گذشته رکورد جدیدی ثبت کرد و وارد کانال 17 میلیون تومان سد. کانالی که تا پیش از این آن را لمس نکرده بود.حالا سوال مهمی که وجود دارد این است که چرا فنر قیمت دلار جهید و آیا دولت می‌تواند این فنر را مجددا فشرده کند؟

دولت چگونه قیمت دلار را مهار کرد؟
بسیاری از کارشناسان پیش از این بارها هشدار داده بودند که در نیمه دوم سال جاری قیمت دلار افزایش پیدا می‌کند. این عده معتقد بودند که شیوه دولت برای کنترل و مهار قیمت دلار، فشردن فنر ارز است و نهایتا این فنر از دست دولت رها می‌شود.

در 18 ماه روی کار آمدن دولت رئیسی، این دولت هیچ اقدام کارسازی برای کنترل نرخ ارز انجام نداده بود. در ابن بازه زمانی مذاکرات برجامی در جریان بود و دولت با خبردرمانی و نزدیک شدن به زمان توافق توانست قیمت دلار را را تا مدت‌ها زیر کاال 30 هزار تومان نگه دارد.چند باری هم که قیمت دلار افزایشی شد، بازارساز با عرضه ارز در بازار، قیمت‌ها را مهار کرد و به کانال دلخواه خود برگرداند. اما کارشناسان بارها هشدار داده بودند که این راهکارها موقتی است و در میان مدت جواب می‌دهد و نه در بلندمدت.این مساله با فروکش کردن تب مذاکرات و توقف آن بیش از گذشته مطرح شد. اینکه دولت دیگر نمی‌تواند از خبردرمانی برجامی برای کنترل قیمت دلار استفاده کند.

راهکار دوم دولت در این مدت ارزپاشی در بازار بود که دولت مدتی هم با همین شیوه توانست قیمت دلار را در محدوده 32 هرار تومانی نگه دارد. اما کارشناسان اقتصادی قبل از این هشدار داده بودند که این راهکار به خصوص در نیمه دوم سال جواب نمی‌دهد. به خصوص اینکه در نیمه دوم سال منابع ارزی دولت محدود می‌شود و کسری بودجه و واقعیت‌های اقتصادی، دلار را به ارزش ذاتی و واقعی خود نزدیک می‌کند.همان زمان کارشناسان معتقد بودند که ارزش ذاتی و واقعی دلار نه 30 یا 32 هزار تومان که حدود 5 هزار تومان است.

سرنوشت دلار چه می‌شود؟
اما حالا سوال دوم مطرح می‌شود. اینکه سرنوشت قیمت دلار چه می‌شود؟ مساله مهمی که وجود دارد این است که دولت در یک ماه گذشته سعی کرده شرایط بازار را به نحوی نشان دهد که گویا کمبود منابع ارزی وجود ندارد. از طرف دیگر با خبردرمانی و پیش کشیدن مجدد موضوع مذاکرات هسته‌ای سعی دارد این تصور را ایجاد کند که پرونده مذاکرات بسته نشده و همچنان این امیدواری وجود دارد که مذاکرات انجام شود و حتی به نتیجه برسد.
مساله دومی که دولت روی آن مانور می‌دهد افزایش درآمدهای نفتی است. دولت بارها تاکید کرده که درآمد نفت به شدت افزایش پیدا کرده اما سوالی که کارشناسان می‌پرسند این است که اگر فروش نفت افزایش داشته منابع ارزی آن کجاست و چرا نمی‌تواند قیمت دلار را تحت تاثیر قرار دهد.

راهکار سوم دولت هم ارزپاشی در بازار است که اگرچه کم و بیش ادامه دارد اما از شدت آن کاسته شده است و حتی برخی معتقدند که برخی از راهکارهای دولت و بانک مرکزی، مانند گواهی فروش اوراق ارزی به این معناست که دولت منابع ارزی کمی در دست دارد.در مجموع می‌توان گفت دولت در 18 ماه اول فعالیت خود هیچ اقدامی برای سامان دادن به بازار ارز انجام نداد و زیر سایه اخبار برجامی نشسته و دلار را مهار می‌کرد. سایه‌ای که اکنون وجود ندارد و حالا باید دید آیا دولت می‌تواند راهکار جدیدی داشته باشد یا نه.