چگونه هموگلوبین خون را افزایش دهیم؟

روش های افزایش هموگلوبین خون
چند روش موثر برای افزایش هموگلوبین خون وجود دارد و به راحتی می توان آنها را انجام داد.
1. افزایش مصرف آهن
استفاده از مواد غذایی غنی از آهن در افزایش هموگلوبین خون موثر است. آهن باعث بال بردن هموگلوبین خون می شود که به تشکیل گلبول های قرمز بیشتر کمک می کند. مواد غذایی غنی از آهن شامل گوشت قرمز، ماهی، محصولات سویا از جمله توفو، تخم مرغ، میوه های خشک مانند خرما و انجیر، کلم بروکلی، سبزیجات برگ سبز مانند کلم پیچ و اسفناج، لوبیا سبز، آجیل و دانه ها هستند.

2. افزایش مصرف فولات
فولات نوعی ویتامین B است که نقش مهمی در تولید هموگلوبین دارد. بدن از فولات برای تولید هم، یک جزء هموگلوبین که به حمل اکسیژن کمک می کند، استفاده می کند. اگر فردی فولات کافی دریافت نکند گلبول های قرمز خون او قادر به تکامل یافتن نخواهند بود، که می تواند منجر به کم خونی ناشی از کمبود فولات و سطح پایین هموگلوبین شود. از منابع خوب فولات می توان به گوشت گاو، اسفناج، برنج، بادام زمینی، نخود سیاه، لوبیا قرمز، آووکادو و کاهو اشاره کرد.

3. به حداکثر رساندن جذب آهن
علاوه بر مصرف مقادیر کافی آهن، جذب آن نیز مهم است. منابع ویتامین C مانند مرکبات، توت فرنگی و سبزیجات برگ سبز می توانند میزان جذب آهن را افزایش دهند. مصرف مکمل ویتامین C نیز ممکن است کمک کننده باشد. ویتامین A و بتاکاروتن می توانند به بدن در جذب و استفاده از آهن کمک کنند. مواد غذایی غنی از ویتامین A شامل ماهی، جگر، سیب زمینی شیرین و کلم هستند. مواد غذایی سرشار از بتاکاروتن، میوه ها و سبزیجات زرد، قرمز و نارنجی مانند هویج، سیب زمینی شیرین، طالبی و انبه هستند. با اینکه مکمل ‌های ویتامین A می‌ توانند به بدن در پردازش آهن کمک کنند، اما مصرف بیش از حد این ویتامین خطرناک است. ویتامین A بیش از حد ممکن است منجر به هیپرویتامینوز A شود و علائمی مانند درد استخوان و مفاصل، سردرد شدید و افزایش فشار مغز ایجاد کند.

4. مصرف مکمل های آهن
پزشک ممکن است به فردی که سطح هموگلوبین بسیار پایینی دارد برای افزایش هموگلوبین خون توصیه کند که مکمل آهن مصرف کند. با این وجود دوز مصرفی برای هر فرد متفاوت است. توجه به این نکته ضروری است که آهن بیش از حد می تواند باعث هموکروماتوز شود که می تواند منجر به بیماری کبد و عوارض جانبی مانند یبوست، تهوع و استفراغ شود. مکمل ها باعث می شوند سطح آهن به تدریج در طی چند هفته افزایش یابد. لذا پزشک ممکن است مصرف مکمل ها را برای چند ماه توصیه کند تا ذخایر آهن بدن افزایش یابد.

محدوده های طبیعی هموگلوبین
پزشک با آزمایش خون هموگلوبین پایین را بررسی می کند. هموگلوبین پایین زمانی تشخیص داده می شود که یک مرد کمتر از 13.5 و یک زن کمتر از 12 گرم در دسی لیتر هموگلوبین در خون داشته باشد. سطح هموگلوبین ممکن است به دلایل مختلفی از جمله کمبود آهن، بارداری، مشکلات کبد یا کلیه و بیماری مزمن کاهش یابد. کاهش سطح هموگلوبین به طور طبیعی بدون علت زمینه ای نیز امکان پذیر است. برخی حتی ممکن است هموگلوبین پایینی داشته باشند و هیچ علامت یا نشانه ای را تجربه نکنند. با راهنمایی پزشک، افراد می توانند سطح هموگلوبین خود را افزایش دهند تا در محدوده طبیعی قرار گیرد. در صورتی که مصرف مکمل ها و تغییر رژیم غذایی کافی نباشد، درمان های بیشتری برای بیمار در نظر گرفته می شود.
محدوده های طبیعی هموگلوبین خون در:
مردان: 13.5 تا 17.5 گرم در دسی لیتر
زنان: 12 تا 15.5 گرم در دسی لیتر
کودکان: بسته به سن متفاوت است.

علائم هموگلوبین پایین
علائم هموگلوبین خون بسیار پایین شامل ضربان قلب سریع یا نامنظم، رنگ پریدگی پوست و لثه، خستگی، ضعف عضلانی، کبودی مکرر یا غیر قابل توجیه و سردردهای مکرر است.

علل هموگلوبین پایین
فردی که هموگلوبین پایینی دارد ممکن است کم خونی داشته باشد. علل شایع کم خونی شامل کمبود آهن، ویتامین B12 یا فولات، از دست دادن خون، سرطان خون، بیماری کلیوی، بیماری کبد، کم کاری تیروئید، تالاسمی و کم خونی داسی شکل است. سطح پایین هموگلوبین همچنین می تواند ناشی از بیماری ریه، سیگار کشیدن بیش از حد، سوختگی و فعالیت بدنی شدید باشد.

سخن آخر
بسیاری از افراد می توانند سطح هموگلوبین خود را با تغییر در رژیم غذایی و مصرف مکمل ها افزایش دهند. برای تعیین دوز صحیح مکمل با پزشک صحبت کنید. اگر سطح هموگلوبین پایین بماند، ممکن است فرد به درمان بیشتری مانند انتقال خون نیاز داشته باشد. بسته به علت هموگلوبین پایین و درمان های انجام شده، ممکن است درمان تا یک سال طول بکشد.