هشدار دقيقه نودي به روحاني و تيم‌ اقتصادي‌اش

قیمت حامل‌هاي انرژی و بنزین در کشورمان یک عامل استراتژیک در زندگی و معیشت مردم است و تغییر در قیمت بنزین به مثابه تغییر در کیفیت و معیشت مردم است، بسیاری وابستگی‌هاي معیشتی اعم از کالاها و خدمات در زندگی روزمره مردم به بنزین مرتبط مي‌شود. از مهر ماه سال 1390 با شدت گرفتن تحریم‌ها آثار آن کم کم به معیشت مردم رسوخ کرد. از سويي ديگر برخي از منتقدین اقتصادی معتقدند که انجام فاز دوم هدفمند شدن یارانه‌ها یک اشتباه است و باعث تغییرات دراماتیک در زندگی مردم خواهد شد. نمونه‌هایی از این درام که پتانسیل آن را دارد تا به تراژدی اسفبار تبدیل شود افزایش قیمت کالاها و خدمات و تبدیل شدن برخی از کالاهای عادی به کالاهای گیفن (کالاهایی که با افزایش قیمت تقاضا برای آن افزایش پیدا مي‌کند)، عدم تغییر در عادت مصرف و بعضا تغییر در الگوی زندگی مردم مي‌گردد.

از آذر ماه 92 تاکنون که بودجه به صورت جدی بررسی شده و مصوبات آن در صورت‌هاي مختلف مورد بحث و تبادل نظر نمایندگان مجلس شورای اسلامی قرار گرفته است، چند سناریو برای بنزین مطرح شد که از جمله آن‌ها تک نرخی شدن بنزین (یک نرخ کلی مصوب شده و همه با آن نرخ سوخت مورد نظر خود را تامین کنند)، سپس بنزین دو نرخی 700 تومانی دولتی و 1400 تومانی آزاد ، 700 تومانی دولتی و 1200 تومانی آزاد و 700 تومانی دولتی و 1000 تومانی آزاد مطرح شد که نهایتا محتمل ترین سناریو بنزین دو نرخی 700 تومانی دولتی و 100 تومانی آزاد مطرح شد که با توجه به شرایط حساس معیشتی کنونی مردم جای بحت دارد چرا که افزایش قیمت بنزین باعث تغییر در زندگی افرادی مي‌شود که زندگی متوسط دارند و باعث منهدم شدن فقرا مي‌گردد، برخی در جامعه به طنز مي‌گویند آنقدر بنزین گران شده و کرایه‌ها زیاد شد که دیگر صرف نمی کند که بر سر کار برویم و برخی دیگر مي‌گویند کرایه راهمان بیشتر از حقوقی است که در مي‌آوریم و این خود نشان از نارضایتی اقشار متوسط و ضعیف دارد. ضمنا این تنها یک بعد ماجراست.

علاوه بر این قیمت کالاهای اساسی افزایش مي‌یابد و حتما کارخانه‌ها افزایش قیمت بنزین را بهانه خوبی دانسته و به آن پروبال مي‌دهند و مردم بیچاره هستند که تقاص پس مي‌دهند! با این تفاسیر باید منتظر موج دوم گرانی‌هاي منهدم کننده که سیبل آن‌ها اقشار متوسط و ضعیف جامعه است باشیم. زیرا مرفهین از این موضوع مستثنی هستند و کشش خرید بنزین را تا لیتری 5000 تومان را هم در خود مي‌بینند، پس برایشان مهم نیست که بقیه آسیب میبینند یا خیر!

ضمنا برخی از این مرفهین صاحب همان کارخانه هايي هستند که با گران کردن اجناس ضرر خود را از این طریق جبران مي‌کنند و قشر متوسط و ضعیف جامعه هزینه‌هاي این تورم را به دوش مي‌کشند. دوباره به ابتدای موضوع برمی گردیم؛ بنزین لیتری 700 تومان در صورت سهمیه و به نرخ دولتی و بنزین آزاد لیتری 1000 تومان یعنی بیش از 80 درصد افزایش قیمت بنزین سهمیه ای و بیش از 40 درصد افزایش در قیمت بنزین آزاد.

شیب این قیمت‌ها (که بعضا اعلام مي‌شد ملایم است) را به قیمت کرایه تاکسی و حمل و نقل عمومی تعمیم دهید، حداقل افزایش 30 درصدی در کرایه تاکسی و افزایش 20 درصدی در کرایه اتوبوس. یعنی اینکه اگر کرایه اتوبوس 600 تومان بود با افزایش کرایه‌ها به 780 تومان مي‌رسد و خطوط تاکسی نیز در خطی که کرایه آن 1200 تومان است به 1500 تا 1700 تومان مي‌رسد شاید این پرسش مطرح شود که خوب مثلا 400 تومان افزایش کرایه که این حرف‌ها را ندارد در صورتی که جمله معروف قطره قطره جمع گردد وانگهی دریا شود پاسخ ما را مي‌دهد اگر 400 تومان اضافی دریافت شود یعنی 12 هزارتومان در ماه و 144 هزارتومان در سال است که اگر این مسیر رفت و برگشت باشد که هست یعنی 288 هزار تومان در سال که معادل 2.5 تا 4 درصد کل حقوق یک کارمند است و کارمندی که انواع هزینه‌هاي اضافی را دارد مثل هزینه‌هاي آب، برق، گاز (که اخیرا با 20 درصد افزایش مواجه شده است)، تلفن، موبایل، اجاره خانه، پوشاک و ... هزینه حمل و نقل هم برای خود قصه مفصلی از هزینه خواهد بود.

البته بحث روی این نیست که چرا هدفمندی یارانه‌ها اجرا مي‌شود و یا چرا بنزین افزایش مي‌یابد، بحث در این مورد است که آیا جامعه کشش تبعات افزایش حامل‌هاي انرژی و بنزین را دارد! یا آیا تدابیر مناسب برای جلوگیری از تورم لجام گسیخته پس از آن اندیشیده شده است؟ آیا افزایش قیمت بنزین و سوخت هایی مثل آن که در حمل و نقل عمومی تاثیر فراوانی دارند باعث تغییر الگوی استفاده حمل و نقل خصوصی به جای حمل و نقل عمومی نمی شود؟ آیا افزایش قیمت بنزین سوژه دست برخي رانندگان اتوبوس و تاکسی و بعضا مسافربرهای شخصی برای دریافت کرایه بیشتر نمی شود؟ و ده‌ها پرسش دیگر هر چند که دولت در این مدت عملکرد به نسبت مطلوبی داشته اما افزایش یکباره حامل‌هاي سوخت بدون تدبیر و انجام پیش زمینه‌ها به نظر درست نمی آید.

فرهاد یکی از هموطنان دانشجو در زمینه قیمت بنزین و گران شدن کرایه‌هاي تاکسی و اتوبوس گفت: من هر روز 3000 تومان کرایه برای تردد مي‌دهم و حساب کردم اگر بنزین گران شود باید 5 تا 6000 تومان کرایه برای حمل و نقل بدهم واین یعنی خرج بیشتر. وی ادامه داد: ما که به کلوچه و چای دانشگاه راضی هستیم اگر قبلا با 1000 تا 1500 تومان یک کلوچه و چای مي‌خوردیم از این به بعد آن را هم نباید بخوریم، سال جدید همه چیز خواه ناخواه تحت تاثیر بنزین قرارگرفته و گران مي‌شود و ما دانشجویان باید چه کنیم که درآمدی هم نداریم. به نظر مي‌رسد باید افزایش شديد قیمت بنزین با ارائه کمک‌هاي ویژه‌ای جبران شود وگرنه قشر آسیب پذیر جامعه با انهدام کامل مواجه خواهد شد.