گروه سلامت: چرب بودن پوست صورت مسأله ی دردسرسازی است که می تواند منجر به مشکلات مختلفی مثل انواع جوش و لکه های پوستی شود. اما اگر برایتان سؤال است که چرا پوست ما چرب می شود، باید بدانید که چرب بودن پوست معمولاً نتیجه ی فعالیت بیش از اندازه ی غدد چربی پوست (غدد برون ریز درون پوست) است. این مسأله می تواند منجر به بروز جوش و مسدود شدن منافذ پوست شود. با این حال، عوامل دیگری هم وجود دارند که می توانند باعث چرب شدن پوست صورت شوند. در ادامه با این عوامل آشنا خواهیم شد.
پوست چرب چیست؟
در زیر هر یک از منافذ پوست انسان غدد چربی تحت عنوان غدد سباسه (Sebaceous Glands) وجود دارند که نوعی چربی به نام سبوم (Sebum) یا همان چربی طبیعی پوست را تولید میکنند. این چربی ها سبب جلوگیری از خشکی پوست و مرطوب ماندن آن خواهند شد. البته، در برخی از افراد غدد سباسه بیش از اندازه چربی سبوم تولید میکنند که در این شرایط، گفته میشود فرد پوست چرب دارد یا پوستش چرب شده است.
نشانه های پوست چرب چیست؟
چرب شدن پوست با علائمی همراه است. علائم پوست چرب در عین سادگی میتوانند به شما کمک کنند که چربی پوست خود را تشخیص داده و نسبت به درمان آن اقدام نمایید. از جمله نشانه های پوست چرب عبارتند از:
براق بودن غیرطبیعی پوست: یکی از علائم پوست چرب که از سایر ویژگیهای آن متفاوت است براق بودن غیرطبیعی پوست است. درواقع، اگر پوست شما بدون هیچ توجیهی براق است و احساس میکنید که روی آن روغن ریخته شده، بدون شک پوستتان چرب است.
آرایش روی صورت نمیماند: اگر پوست شما چرب شده باشد به احتمال زیاد هنگام آرایش کردن دچار دردسر خواهید شد چرا که اغلب مواد آرایشی با چربی تداخل داشته و چربی اجازه نمیدهد که آرایش به خوبی روی پوستتان بنشیند.آکنه و جوش: این امکان نیز وجود دارد که جوش های سر سیاه و سایر انواع آکنه پس از چرب شدن پوست روی آن ظاهر شوند.
عوامل اصلی چرب شدن پوست
۱- ژنتیک
ژنتیک نقش پررنگی در چرب بودن پوست دارد و احتمال دارد به همین دلیل باشد که پوست چربی دارید.
پوست چرب هم مانند بسیاری از دیگر چیزها، یک ویژگی ارثی است. اگر یکی از والدین، پوست چربی داشته باشد، احتمال زیاید وجود دارد که فرزند آن ها هم پوست چرب داشته باشد.
۲- نوسانات هورمونی دوران بلوغ
هورمونی که غدد بدن را به تولید بیشتر چربی وا می دارد، هورمون مردانه ی آندروژن است که هم در بدن مردان وجود دارد و هم در بدن زنان.
هر چه میزان این هورمون در بدن بیشتر باشد، چربی بیشتری از غدد تولید می شود و از طریق منافذ پوست به بیرون آن تراوش می کند. به علاوه، چرب بودن پوست در دوران بلوغ که سطح هورمون ها در بدن به بیشترین حد خودشان می رسد، مشکل شایعی است. با بالا رفتن سن، پوست احتمالاً چربی کمتری تولید می کند و خشک تر می شود.
۳- استفاده از محصولات پوستی نامناسب
استفاده از محصولات پوستی ای که مناسب پوست شما نیستند می تواند باعث چرب شدن بیش از اندازه ی پوست شود. این مشکل به ویژه در زمستان ها شایع است، یعنی زمانی که مردم به استفاده از مرطوب کننده های سنگین تری روی می آورند که پوست را چرب تر و منافذ آن را مسدود می کنند.شما آنقدر باید محصولات مختلف را امتحان کنید تا بالاخره محصولی را که دقیقا مناسب پوست تان هست پیدا کنید.
۴- استفاده از شوینده ها و اسکراب های قوی
ممکن است برای کم کردن چربی صورت تان سراغ شوینده ها و اسکراب های قوی رفته باشید، در حالی که این محصولات در حقیقت تأثیر معکوس دارند و باعث خشکی بیش از اندازه ی پوست می شوند. این خشکی بیش از اندازه، میزان چربی در سطح پوست را افزایش می دهد، چرا که پوست متوجه این خشکی می شود و با تولید بیشتر چربی سعی می کند آن را جبران کند.
۵- ابتلا به درماتیت سبوره ای
مشکلات پوستی مانند درماتیت سبوره ای (وجود پوسته های نازک روی صورت یا کف سر) و تینه آ ورسیکالر (لکه های پوسته پوسته، سفید رنگ و کم رنگ در مرکز قفسه سینه و پشت) در افرادی که پوست چرب دارند شایع تر است اما چرب بودن پوست عامل بروز این بیماری ها نیست. چیزی که باعث به وجود آمدن این بیماری های پوستی می شود نوعی قارچ است، اما چربی پوست محل مناسبی برای رشد و تکثیر این قارچ است. بنابراین اگر به این بیماری ها مبتلا باشید، احتمالاً پوست چربی هم دارید.
۶- جوش مزمن
افرادی که دچار مشکل جوش مزمن و بیماری هایی هستند که بروز جوش از عوارض آن ها است، اغلب غدد چربی بزرگ تری دارند، مسأله ای که باعث تولید بیشتر چربی در پوست می شود.
۷- چرب بودن موها و کف سر
ممکن است این چربی موها و کف سرتان باشد که به پوست صورت تان تراوش می کند. شستن روزانه ی موها با شامپوهای ملایم می تواند به کم کردن شدت این مشکل کمک کند.
۸- استفاده از لوازم آرایشی چرب
چربی پوست شما می تواند به دلیل استفاده از محصولات پوستی یا آرایشی چرب باشد. بنابراین استفاده از این محصولات را کنار بگذارید و از شوینده های ملایم و لوازم آرایشی فاقد چربی یا کم چربی استفاده کنید.
۹- رژیم غذایی نامناسب
تحقیقات نشان داده بسیاری از محصولات لبنی مثل پنیر، کره و شیر می توانند غدد چربی درون پوست را تحریک کنند و باعث تولید بیشتر چربی شوند. چون در محصولات لبنی هورمون هایی وجود دارند که می توانند باعث برهم خوردن تعادل میزان تولید چربی در بدن شوند.
۱۰- آرایش سنگین
مواد آرایشی ای که روی پوست می ماسند می توانند منافذ آن را آلوده و مسدود کنند.این یک علامت است و نشان می دهد که غده های پوست شما چربی بیشتری تولید می کنند تا خشکی ای که زیر کرم پودرتان پنهان مانده را کمتر کنند. این حالت بیشتر زمانی رخ می دهد که شخص سعی می کند با آرایش زیاد، جوش یا لکه ای را پنهان کند، مسأله ای که تنها باعث تحریک و قرمزی بیشتر پوست می شود.
۱۱- کم آبی بدن
وقتی آب کافی در سیستم بدن ما وجود نداشته باشد، بدن سعی می کند با ارسال سیگنال به غدد چربی، آن ها را به تولید بیشتر چربی وادار کند و با این کار، کمبود آب را جبران کند و جلوی خشکی پوست را بگیرد. کار غدد چربی پوست، چرب کردن آن است، به این ترتیب اگر این غده ها نشانه ای مبنی بر نیاز به طراوت بخشی به پوست دریافت کنند، شروع به تولید چربی می کنند.هدف شما باید کم کردن این نشانه ها باشد، بنابراین با تأمین نیاز های بدن تان جلوی چرب شدن پوست تان را بگیرید.
نکته: فراموش نکنید که شستشوی بیش از حد پوست، باعث تحریک و ترشح بیشتر چربی میشود. چرا که بدن ما به خوبی میداند که میزان مناسب چربی برای محافظت از پوست، چه مقدار است. وقتی ما آن لایه چربی لازم را هم می شوییم و از بین می بریم، بدن بلافاصله شروع به تولید مجدد چربی مپیکند تا چربی پوست را به تعادل برساند. هر چه بیشتر چربی پوست خود را بشویید، به همان میزان بدنتان چربی بیشتری تولید خواهد کرد. در نتیجه، هرچه بیشتر بدن تولید چربی کند، پوست بیشتر مستعد جوش و آکنه خواهد شد.
روش های درمان و پاکسازی پوست چرب
پوست چرب چیزی نیست که هیچ کس از آن رضایت داشته باشد. به ویژه اینکه در خیلی از موارد این شرایط با جوش و ناخوشایندیهای دیگر پوستی همراه خواهد بود. برای پاکسازی و درمان پوست چرب و آکنه دار خود در مرحله اول باید هر کاری که منجر به این شرایط میشود را متوقف کنید. در مرحله بعد، به دستورالعملهای زیر برای پاکسازی پوست چرب توجه نمایید:
شست و شوی متعادل صورت: صورت خود را صبح و شب با استفاده از مواد شست و شوی ذغالی بشویید. این مواد روغن اضافه پوست را جذب خواهند کرد.
از ماسک صورت استفاده کنید: هفتهای یک بار استفاده از ماسک صورت میتواند بافت مرده پوست را جذب کرده و مانع مسدود شدن منافذ پوستی شود. ماسک و اسکراب صورت یک روش موثر برای درمان پوست چرب است. از جمله فواید ماسک زغال بهبود پوست چرب است که می توانید از این نوع ماسک نیز استفاده کنید.
مراقب محصولات آرایشی روغنی یا الکلی باشید: یک روتین مهم برای پوست چرب این است که از محصولات آرایشی که درصد الکل یا روغن بالایی دارند استفاده نکنید زیرا این محصولات نقشی اساسی در مسدود کردن منافذ پوست خواهند داشت.
پوست خود را مرطوب نگه دارید: برای مراقبت از پوست چرب بهتر است که همیشه آن را مرطوب نگه دارید. مرطوب نگه داشتن پوست به شما کمک خواهد کرد که غدد سباسه کمتر تحریک شوند و پوست شما زیاد چرب نشود.
کرم ضد آفتاب بزنید: در کنار عوارضی مثل چین و چروک، جوش، آکنه و حتی افزایش خطر ابتلا به سرطان پوست، قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور آفتاب میتواند سبب چربی پوست شود و از همین رو مصرف کرم های ضد آفتاب توصیه میشود. البته، بسیار مهم است که کرم های ضد آفتاب حاوی اکسید زینک و اکسید تیتانیوم را انتخاب کنید و از مصرف کرم های حاوی عطر یا روغن دوری کنید.
قبل از خواب آرایش تان را پاک کنید: یکی دیگر از دستورالعمل هایی که برای درمان پوست چرب پیروی از آن توصیه میشود پاک کردن آرایش قبل از خوابیدن است. ماندن بیش از اندازه مواد آرایشی روی پوست میتواند منافذ آن را مسدود کرده و سبب چرب شدن شود.
به صورت خود دست نزنید: دست زدن به پوست میتواند سبب انتقال روغن، مواد آلوده و یا باکتری های دست به صورت شود. بنابراین، حتما تا زمانی که از تمیز بودن دستهای خود اطمینان حاصل نکردید به صورت خود دست نزنید.