گروه فیلم: «نیانبان» را همیشه در دست مردان دیدهایم و حرکتی عجیب محسوب میشود اگر زنی را ببینیم که این ساز بادی را مینوازند، اما محسن شریفیان نواختن این ساز سنتی بومیان جنوب را که بین زنان رایج نبوده، به دختر خود آموزش داده و همیشه در گوش او خوانده که آینده از آن زنان است؛ تا جایی که در کنسرتهای آخر هفته گذشتهاش، «لیانا» شگفتانه صحنه شد.
اگر کلیدواژه «موسیقی جنوب» را در گوگل سرچ کنید، عمده تصاویر یا ویدیوها مربوط است به مردانی که با سازهای مخصوص به این خطه از ایران، در حال اجرای موسیقی پرشور نواحی هستند. تماشای تصویری از زنان نوازنده در موسیقی جنوب، هنوز هم نادر و عجیب است اما «لیانا شریفیان» که پدرش سالهاست سرپرستی گروه «لیان» را عهده دار است، به مدد همراهی پدر، یکی از این استثناها را رقم زده است.
در موسیقی جنوب ایران سازهای بادی و کوبهای نقش موثرتری دارند که توسط اجراکنندگان خود که اغلب هم مردان هستند و لباسهای محلی بر تن دارند، نواخته میشود. این اجرا اغلب با حرکاتی همراه است که شاید همین ویژگی امکان حضور زنان را دشوارتر میکند.اما در میان سازهای مهم جنوب ایران که شناسنامه آوایی متفاوت و منحصربه فردی نسبت به سازهای ایرانی از خود بروز میدهد، «نیانبان» جایگاه ویژه ای دارد. نیانبان سازی است قدیمی که قدمت مستند آن در بوشهر به بیش از ۲۰۰ سال برمیگردد.
گفته میشود نواختن نیانبان تا همین ۱۰ سال پیش چندان در بین زنان رایج نبوده است؛ حتی اگر خم و چم نواختن آن را از بر بوده باشند.«لیانا شریفیان»، فرزند محسن شریفیان ـ آهنگساز، نوازنده و سرپرست گروه «لیان» ـ نوازنده ۲۴ سالهای است که خارج از کشور در رشته موسیقی تحصیل کرده و همچون پدر، نیانبان مینوازند.
«لیانا» خود از جمله آن زنانی است که با محدودیتهای ذهنی که وجود داشته، با وجود آنکه پدرش از شناختهشدگان موسیقی است، از ۱۶ سالگی نواختن ساز را آغاز کرده است؛ زیرا تا پیش از آن رایج نبوده است که بانوان این ساز را بنوازند.اکنون این نوازنده جوان که میراثدار پدر شده و همچون او نیانبان مینوازد، در اجراهای اخیر گروه بهعنوان نوازنده و همخوان به روی صحنه رفته و جا پای پدر گذاشته است.
اگر تا به حال به کنسرتهای گروه «لیان» رفته باشید، دیدهاید که این شریفیان پدر است که با نیانبان خود به روی صحنه میآید و با نواختن این ساز، حال و هوای جنوب، دریا و وزش ملایم باد این منطقه را یادآور میشود، اما در دو اجرای اخیر گروه، فرزند شریفیان به روی صحنه آمد و سازی را که عمدتا به دست مردان دیدهایم، نواخت و به نوعی با این کار خود، تصورها را از موسیقی جنوب و مردان نوازنده آن تغییر داد.
خود «لیانا شریفیان» میگوید که وقتی در ۱۷ سالگی در یکی از کنسرتهای پدرش برای اولینبار در تالار وحدت به روی صحنه رفت و با شور و اشتیاق تماشاگران رو به رو شد، متوجه شد که زنان در این موسیقی چه جایگاه ویژهای میتوانند داشته باشند.در ادامه میتوانید مصاحبه کوتاهی از لیانا شریفیان را که توسط بهمن بابازاده (خبرنگار موسیقی) تهیه شده است، تماشا کنید.
....