بهار نیوز - اتوبوسهای بین شهری یا تانکر سوخت؟

گروه جامعه: جرقه های جوشکاری تمام محدوده کارگاه کوچک را فراگرفته؛ سیم جوش، ورقه های فلزی را به هم وصل می کندتا حجم باک سوخت اتوبوس رازیادکند؛جوشکار حفاظ چشمی خود را بالا می زند و می گوید تمام؛ غافل از این که جرقه ها، آتش به خرمن زندگی راننده انداخته وکارمسافران را تمام می کند.

حوادث رانندگی جاده ای و کشته و مجروح شدن هزاران نفر از مردم در ایران یکی از دغدغه های مسوولان کشور است و در این میان حوادث رانندگی اتوبوس های بین شهری به علت عمومی بودن، بیشتر ایجاد حساسیت می کند. به دنبال وقوع حادثه رانندگی در اتوبان قم و به آتش کشیده شدن دو دستگاه اتوبوس در این سانحه، پلیس راهور با حساسیت و تاکید بیشتر، مسایل فنی و ایمنی اتوبوس ها را مورد بررسی قرار داد.

در حالیکه مسوولان راهور از غیر استاندارد بودن یک نوع اتوبوس تولید داخل سخن گفته و بر اصلاح آن تاکید دارند، مسوولان سازنده این نوع اتوبوس مدعی هستند که این اتوبوس مطابق با استانداردهای ایران و حتی اروپایی تولید و روانه جاده ها می شوند. در این میان آنچه لازم به نظر می رسد و مسوولان این کارخانه بر آن تاکید دارند تغییراتی است که در خارج از کارخانه بر روی اتوبوس ها اعمال می شود و استانداردهای مربوطه را تغییر می دهد.

با بررسی اجمالی نظرات مسوولان مختلف این کارخانه به نظر می رسد که مسوولان نظارتی در خارج از کارخانه، کنترل های ایمنی را ساده گرفته اند و نظارت دقیقی بر فعالیت های این اتوبوس ها و تغییراتی که بر آنها اعمال می شود، وجود ندارد. در این حال مسوولان کارخانه خود را موظف می دانند که اتوبوس مطابق با استانداردهای لازم را تولید و ارائه دهند و از سوی دیگر خود را مسوول تغییرات اعمال شده در خارج نمی دانند و آن را وظیفه دستگاه های نظارتی مرتبط در خارج می دانند.

مسوولان کارخانه عقاب اسکانیا با تاکید بر اینکه اتوبوس تولیدی این کارخانه مطابق با استانداردهای تعیین شده اجباری و حتی فراتر از آن تولید می شود، گفتند: موسسه استاندارد، 51 نوع استاندارد را برای خودرو اجباری کرده است که از این تعداد 32 استاندارد ویژه اتوبوس است. عباس منصوریان مدیر تضمین کیفیت شرکت عقاب اسکانیای سمنان می گوید: در اروپا شمار این استانداردها 63 مورد است و سوال این است که چرا بین استانداردهای ایران و اروپا فاصله وجود دارد.

وی گفت: یکی از این استانداردها که در ایران مطرح نیست استاندارد راننده است و در برخی از حوادث می بینیم که راننده بلد نبوده با ماشین کار کند. وی با تاکید بر اینکه راننده باید از سلامت جسمی، فکری و روانی برخوردار باشد گفت: در اروپا راننده اتوبوس باید گواهینامه مربوط به سیستم اتوبوس را کسب و فعالیت کند در حالیکه این امر در ایران مرسوم نیست. وی با اشاره به اینکه برخی مدعی شده اند اسکانیا 19 استاندارد را رعایت نمی کند گفت: این استانداردهایی که مطرح می کنند در اتوبوس کاربرد ندارد و این کارخانه در مواردی حتی از استانداردهای تعیین شده نیز فراتر رفته است و بسیاری از استانداردهای اجباری و حتی اختیاری را رعایت کرده است.

منصوریان لزوم کنترل دوره ای اتوبوس ها را توسط کاربران مورد تاکید قرار داد و گفت: بر اساس استاندارد ها به ازای هر 800 دستگاه اتوبوس تولیدی باید یک مرکز ارائه خدمات فعال باشد، در حالیکه این شرکت با داشتن 22 مرکز در کشور به ازای هر 300 دستگاه یک نمایندگی دایر کرده است. وی کسب رضایت مشتریان را از دیگر اهداف بیان کرد و گفت: بر اساس نظرسنجی های صورت گرفته، رضایت مشتریان اتوبوس های اسکانیا بالای 80 درصد است.

مدیر کنترل کیفیت کارخانه عقاب اسکانیا نیز تغییرات اعمال شده در خارج از کارخانه را از عوامل مهم در بروز تغییرات و استانداردها می داند و می گوید: نصب باک اضافه به تنهایی باعث آتش سوزی نمی شود اما موجب ایجاد تغییرات در قسمت های دیگر از جمله برق، سوخت و هیدرولیک شده و سیستم های حفاظتی را از مدار خارج می کند. ˈعلی شیرزاد گفت: دسترسی نداشتن به فیوزها و یا استفاده از فیوزهای قوی تر، قابلیت جدی را برای ایجاد خطر و آتش سوزی فراهم می کند.

وی با بیان اینکه بر اساس اعلام مراجع در سال 91 در کشور 40 مورد آتش سوزی اتوبوس در کشور رخ داده است گفت: حوادث آتش سوزی اتوبوس های اسکانیا از سال 92 اتفاق افتاد اما در مورد حوادث قبلی این پوشش رسانه ای رخ نداد. وی با اشاره به حجم سیم کشی های برق در اتوبوس های جدید به دانش محوری و توجه به فناوری های جدید در این شرکت اشاره کرد و گفت: با استفاده از سامانه جدید مالتی پلکس که برای اولین بار در این کارخانه بر روی پنج دستگاه اتوبوس کار شده و یک بحث نرم افزاری است، حجم سیم کشی ها را کاهش داده و امکان دستکاری به کاربر را نمی دهد. این مسوول نیز به آموزش رانندگان در این شرکت اشاره کرد و گفت: قبل از تحویل اتوبوس، رانندگان هشت ساعت در سازمان مرکزی آموزش دیده و دو ساعت نیز آموزش عملی می بینند.

معاون فنی مدیر داخلی عقاب اسکانیا نیز به نصب هفت و پنج باک اضافه بر روی دو اتوبوسی که به تازگی در تونل بهمن محور زاهدان - جیرفت دچار حادثه شدند اشاره کرد و گفت: این اقدام اتوبوس را تبدیل به تانکر سوخت کرده و یک اتوبوس شاسی 12 سانتی را برداشته و با نصب شاسی چهار سانتی برای خود امکان حمل پنج هزار لیتر سوخت را فراهم کرده بود. عباس رهایي گفت: نصب باک بر روی منبع اگزوز از دیگر مواردی است که در بازدید از اتوبوس های حادثه دیده، مشاهده شده است و این امر امکان اتوبوس سوزی را مهیا کرده است. وی خاطرنشان ساخت تاکنون حتی یک مورد گزارشی از حوادث در اتوبوس هایی که دستکاری نشده اند وجود ندارد و کارخانه نمی تواند مسوولیت تغییرات خارج از کارخانه را بپذیرد و اهرم اجرایی نیز برای کنترل در خارج از کارخانه ندارد.

وی گفت: در موردی مشاهده شد که در اتاق زیر اتوبوس بخاری معمولی منزل با کپسول گاز نصب شده است و متاسفانه مراکز کنترلی نظارتی بر این نوع تغییرات اعمال نظارت نمی کنند. مدیرعامل عقاب اسکانیا نیز تقویت تولید داخلی و اتکا به درون را از عوامل مهم در اقتصاد مقاومتی مورد تاکید رهبری دانست و دانش محوری، صادرات محوری و اتکا به نیروهای متخصص داخلی و هدایت آنها به نوآوری را از اهداف این شرکت برشمرد.

ˈعبدالله اکبری راد با تاکید بر رعایت استانداردهای لازم ملی اجباری و حتی اختیاری خاطرنشان کرد: تغییرات در بیرون، اتوبوس را به ارابه مرگ تبدیل می کند. شرکت عقاب اسکانیا از سال 81 تولیدات خود را آغاز کرده است و تاکنون شش هزار و 300 دستگاه اتوبوس شهری و بین شهری تولید و روانه جاده ها و خطوط شهری کرده است.