باز هم احتمال جهش کرونا خواهیم داشت

گروه علمی: سازمان جهانی بهداشت روز جمعه ۱۵ اردیبهشت (۵ مه ۲۰۲۳) اعلام کرد؛ کووید۱۹ دیگر یک وضعیت اضطراری بهداشتی در جهان نیست و بر همین اساس، مجوز پایان ‌دادن به «وضعیت اضطراری بیماری کرونا» را صادر کرد.

تدروس آدهانوم، دبیرکل سازمان جهانی بهداشت همان روز گفت: این تصمیم به معنای پایان حیات ویروس کووید۱۹ نیست. بلکه منظور این است که بیماری کرونا دیگر به عنوان یک تهدید بهداشتی در سطح جهانی محسوب نمی‌شود و با دریافت واکسن و سایر مراقبت‌های بهداشتی می‌توان آن را کنترل کرد.این سازمان در ژانویه ۲۰۲۰، شیوع ویروس کرونا را یک وضعیت اضطراری بهداشت عمومی و نگرانی بین‌المللی اعلام کرده بود. اما روز جمعه به طور رسمی پایان وضعیت اضطراری کووید ۱۹ در جهان را اعلام کرد.

طبق داده‌های سازمان جهانی بهداشت، نرخ مرگ و میر از بالاترین تعداد در اوایل ژانویه ۲۰۲۱ که شامل بیش از ۱۰۰ هزار نفر در هفته بود، تا اواخر آوریل ۲۰۲۳ به حدود ۳۵۰۰ نفر کاهش یافت. همچنین طبق آمارهای موجود، از ابتدای پاندمی کرونا تاکنون، شمار مبتلایان به این بیماری در دنیا به ۶۸۷ میلیون و ۸۱۹ هزار و ۱۸۰ نفر  میلیون نفر رسیده و ۶ میلیون و ۸۷۱ هزار مورد نیز مرگ ناشی از این بیماری در دنیا ثبت شده است.

پایان وضعیت اضطراری کرونا در جهان در حالی است که رنگ‌بندی کرونایی ایران همچنان نوسان دارد و در آخرین نقشه که ۳ روز پیش (۱۶ اردیبهشت) منتشر شد، تعداد شهرهای با وضعیت نارنجی از ۹ به ۱۱ شهر رسیده است. هرچند تعداد شهرهای با وضعیت قرمز مثل هفته گذشته هنوز صفر است.همچنین از ابتدای پاندمی کرونا تاکنون، ۷ میلیون و ۶۱۰ هزار و ۱۹۹ نفر نفر در ایران به کرونا مبتلا شده‌اند و ۱۴۶ هزار و ۱۸۰ نفر نیز بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.

آیا کرونا برای همیشه تمام شد؟/ باز هم احتمال جهش ویروس کرونا خواهیم داشت
دکتر پیام طبرسی، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس بخش عفونی بیمارستان مسیح دانشوری درباره معنای پایان وضعیت اضطراری کرونا در جهان به همشهری‌آنلاین توضیح می‌دهد: پایان وضعیت اضطراری کرونا به این معنا است که دیگر شرایطی که طی ۳ سال گذشته داشتیم و آن محدودیت‌هایی که وجود داشت، به اتمام رسیده و از آن حالت در آمده‌ایم و کرونا هم مثل آنفلوآنزا و سرخک و خیلی دیگر از بیماری‌هایی که در جامعه وجود دارد و می‌چرخد، شده است. حالا بعضی از بیماری‌ها واکسن دارند و کلا در کشور ریشه‌کن شده‌اند و بعضی از بیماری‌ها هم مثل آنفلوآنزا با وجود واکسن، کماکان دارند می‌چرخند.

دکتر طبرسی می‌گوید: آمارهای ابتلا و مرگ و میر در کل دنیا رو به کاهش است و می‌شد حدس زد که سازمان جهانی بهداشت به زودی این خبر را اعلام کند. چون سویه‌های جدید کرونا درست است که میزان واگیری‌شان بیشتر است، اما از لحاظ شدت بیماری، کمتر از سویه‌های قبلی هستند.این متخصص بیماری‌های عفونی و فلوشیپ عفونت در نقص ایمنی می‌گوید: از این پس احتمال جهش ویروس جدید کرونا وجود دارد اما دیگر جهش عمده‌ای نخواهد داشت. مثل آنفلوآنزا که بیماری روتین و معمول کشور شده است. البته ویروس‌های کرونا مثل آنفلوآنزا جهش‌های عمده‌ای ندارند. ممکن است سویه‌ای بیاید که با سویه قبلی فرق داشته باشد، اما جهش عمده‌ای که بخواهد کلا سویه تغییر کند، نخواهیم داشت.

دیگر چیزی به نام موج کرونا نداریم/ سویه فعلی کرونا در کشور
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در پاسخ به این سوال که با این اوصاف آیا احتمال بروز موج نهم کرونا دیگر وجود ندارد، می‌گوید: دیگر به جریان کرونا در کشور نمی‌توانیم بگوییم «موج». می‌شود به آن گفت «افزایش بیماری». مثل آنفلوآنزا که در یک فصل مواردش افزایش پیدا می‌کند، کرونا هم ممکن است آمارش بعد مدتی دوباره بالا برود و باز کاهش پیدا کند.دکتر طبرسی درباره نوع سویه فعلی کرونا در کشور می‌گوید: زیرسویه‌های غالب الان همان زیرسویه‌های امیکرون هستند. با زیرسویه‌های قبلی امیکرون فرق دارند اما از همان خانواده هستند.

توصیه به افرادی که تا الان واکسن نزده‌اند/ تکلیف افرادی که ۴ نوبت واکسن زدند
این متخصص بیماری‌های عفونی با بیان این که پایان وضعیت اضطراری کرونا به معنای دست کشیدن از پروتکل‌ها نیست، می‌گوید: کرونا هم مثل ویروس‌های تنفسیِ دیگر است و با وجود پایان وضعیت اضطراری کرونا، روش‌های خودمراقبتی باید همچنان مثل گذشته رعایت شود. به خصوص کسانی که در ریسک بالای بیماری قرار دارند، کرونا برای اینها همچنان خطرناک است. مثلا افرادی که سن بالایی دارند، دچار بیماری‌های زمینه‌ای هستند، بیماری بدخیم دارند، شیمی‌درمانی می‌شوند، افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، اینها کماکان در خطرند و باید حواسمان به آنها باشد. اگر هم قرار است داروها و روش‌های پیشگیری جدیدی بیاید، باید بیشتر برای این گروه تعریف بشود. چون افرادی که نقص سیستم ایمنی ندارند، کمتر دچار کرونا خواهند شد اما افرادی که نقص سیستم ایمنی دارند، کماکان ممکن است گرفتار این عارضه ‌شوند.

دکتر طبرسی درباره اهمیت واکسیناسیون در کشور با وجود پایان وضعیت اضطراری کرونا در جهان، می‌گوید: واکسن‌های موجود، واکسن‌های موثری برای سویه‌های جدید نیستند. با این حال کسانی که تا الان اصلا واکسن نزده‌اند، باید تزریق کنند. اما به افرادی که ۴ نوبت واکسن زده‌اند، اصرار نمی‌کنیم که حتما بروند نوبت پنجم و ششم را هم تزریق کنند. توصیه و مطالعه‌ای در این خصوص در دنیا وجود ندارد. ولی افرادی که اصلا واکسن تزریق نکرده‌اند، با وجود اعلام پایان وضعیت اضطراری، بهتر است بروند واکسن را تزریق کنند.