سل از طریق هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود. در فرد مبتلا به سل ریوی یا گلو، سرفه، خنده، عطسه، خواندن یا صحبت کردن منجر به پراکندگی میکروب در هوا می‌شود. اگر فردی هوای آلوده را استنشاق کند احتمال ابتلا به سل در وی وجود دارد. این نکته مهم است که تفاوت عفونت سل و بیماری سل را درک کنیم. فردی که آلوده به سل است ، باکتری سل در بدن او وجود دارد ولی سیستم دفاعی بدن از وی در برابر باکتری حفاظت می‌کند و او بیمار نمی شود.

آلوده شدن به عفونت سل به آسانی صورت نمی‌گیرد. اغلب لازم است فرد در تماس نزدیک با شخص مبتلا به بیماری سل برای یک مدت طولانی قرار گیرد. سل، اغلب بین اعضای خانواده ، دوستان نزدیک و افرادی که با هم زندگی یا کار می‌کنند انتشار می‌یابد. سل اغلب براحتی در فضای کوچک و در یک مدت زمان طولانی انتشار می‌یابد.

میزان شیوع سل در ایران کمتر از یک دهم میانگین جهانی است
شهنام عرشی،سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با اشاره به میزان شیوع سل در ایران و کشورهای همسایه براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت گفت: میزان شیوع سل در جهان در حال حاضر ۱۳۴ در یکصدهزار نفر است در حالی که در ایران ۱۲ در صدهزار نفر است.

سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در سمپوزیوم علمی درمان کوتاه مدت سل مقاوم به دارو با اشاره به نقش مهاجران در وضعیت سل در ایران گفت: در طول چند دهه گذشته به ویژه پس از راه‌اندازی شبکه‌های بهداشتی درمانی در کشور شاهد توفیقات بسیاری در تشخیص و درمان بیماری سل بوده‌ایم.
وی با اشاره به میزان شیوع سل در ایران و کشورهای همسایه براساس گزارش سازمان جهانی بهداشت،گفت: میزان شیوع سل در جهان در حال حاضر ۱۳۴ در یکصد هزار نفر است در حالی که در ایران ۱۲ در صدهزار نفر است.

میزان شیوع سل در کشورهای همسایه را بسیار نگران کننده است
عرشی میزان شیوع سل در کشورهای همسایه را بسیار نگران کننده برشمرد و گفت: میزان شیوع سل در ترکیه ۲۰ در صدهزار، آذربایجان ۷۰ در صدهزار، در افعانستان ۲۰۰ در صدهزار و پاکستان ۲۵۰ در صدهزار نفر جمعیت است.

وی با اشاره به اهداف تعیین شده توسط سازمان جهانی بهداشت مبنی بر کاهش میزان شیوع و موارد سل و کاهش مرگ و میر ناشی از آن تا سال ۲۰۳۰ در دنیا، دستاوردهای ایران در این زمینه را چشمگیر برشمرد.
سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت با بیان اینکه ایران از نظر کاهش شاخص‌های مذکور از اهداف تعیین شده بسیار جلوتر قرار دارد، این دستاوردها را مرهون تلاش‌ها و اقدامات صورت گرفته توسط حوزه بهداشت و درمان کشور دانست.

عرشی با توجه به تاثیر پاندمی کرونا بر سیستم تشخیص و بیماریابی سل در کشور گفت: پس از این پاندمی در تلاش هستیم مجددا از نظر شناسایی، درمان و اتصال بیماران به درمان بهتر شویم.این استاد دانشگاه با اشاره به نقش مهاجران در وضعیت سل در ایران، گفت: در طول سالهای گذشته با سیلی از مهاجران از کشورهای همسایه رو به رو شدیم که بیماری سل در آنها بسیار شیوع دارد و با سل مقاوم به درمان دست به گریبان هستند یا درمان سل را به طور کامل انجام نمی دهند و این موضوع بسیار نگران کننده است.

سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت افزود: متاسفانه بسیاری از موارد سل در این مهاجران مقاوم به درمان است که هزینه‌های بسیار بالایی را به نظام سلامت تحمیل می‌کند.به گفته وی درصورت تشخیص بیمار مبتلا به سل اعم از ایرانی و غیرایرانی حتما درمان انجام می‌شود زیرا در صورت عدم درمان باعث آلودگی سایرین می شود.

عرشی خاطرنشان کرد: در دو دهه گذشته ۱۵ درصد از موارد شناسایی شده بیماری را افراد غیرایرانی تشکیل می‌دادند درصورتی که هم اکنون این میزان یک چهارم (۲۵ درصد) موارد ابتلا را شامل می‌شود.سرپرست مرکز مدیریت بیماری‌های واگیر وزارت بهداشت در بخش دیگری از سخنان خود به توزیع جغرافیایی سل در ایران اشاره کرد و بیشترین میزان بروز را در استانهای سیستان و بلوچستان و گلستان عنوان کرد.

وی ضمن تقدیر از دست اندرکاران این سمپوزیوم برگزاری این قبیل برنامه های آموزشی را در راستای درمان بهینه مسلولان و کنترل بیماری در کشور بسیار موثر برشمرد.در ادامه مسعود مردانی، دبیر علمی سمپوزیوم و مدیر گروه بیماری‌های عفونی و گرمسیری دانشگاه ضمن بیان سخنانی به تبیین راهکارهای موثر برای کوتاه کردن زمان درمان بیماری سل پرداخت.

وی با اشاره به اینکه سل در تمام کشورهای جهان مشاهده می‌شود، گفت: با وجود اینکه این بیماری قابل علاج و قابل کنترل است اما سالانه یک میلیون و ۶۰۰ هزار نفر در جهان بر اثر این بیماری می‌میرند.وی با تاکید بر توجه به سل مقاوم به درمان گفت: با تشخیص به هنگام و درمان به‌موقع و کامل ۷۴ میلیون نفر در جهان از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۱ از سل بهبود یافته و زندگی دوباره یافتند.

مردانی در ادامه سخنان خود با اشاره به برخی مطالعات صورت گرفته، خاطرنشان کرد که می‌توان طول دوره درمان بیماری سل را از شش ماه به سه تا چهارماه کاهش داد.به گفته وی اگر طول درمان ضد سل کاهش یابد علاوه بر کاهش هزینه‌های درمانی می‌توانیم باعث افزایش تمایل و انگیزه بیماران به پیگیری درمانشان شده و از مقاومت دارویی این بیماری جلوگیری کنیم و نقش موثرتری در کنترل بیماری سل داشته باشیم.